25.06.2013 Views

Correspondance des réformateurs dans les pays de langue française

Correspondance des réformateurs dans les pays de langue française

Correspondance des réformateurs dans les pays de langue française

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

184 [LES PASTEURS DE genève AUX PASTEURS DE berne.] J 1537<br />

gatum ad plebem faisse a Carolo dogma curiosum et futile, atque<br />

etiam, ut nunc Ecc<strong>les</strong>iaeres habent, plané noxiom 3, Viretum<br />

ipsum eô mox remittendum censuimus, ad compescendam hominis<br />

stoliditatem.Verdm optimi ac mo<strong><strong>de</strong>s</strong>tissimi collegaeamicismonitionibus<br />

a<strong>de</strong>ô non mitigatus est, ut apertè tum <strong>de</strong>mum insanire<br />

cœperit4. Nam et improbos quosdam e Lausannensi Senatu subomavit,<br />

qui Viretum seditionis criminarentur5, et ipse Q.ipsum?]<br />

omni probrorum genere impu<strong>de</strong>ntissimè proscissum tan<strong>de</strong>m ArrianaBhaereseosnon<br />

obscnrè insimulavit.<br />

Tanta importunissimi hominis improbitate perturbati, Calvinum<br />

Viretoaddidimus*, tentaturi vias omnes quibus ad sanam mentem<br />

revocari posset. flli, expositâ legatis vestris causa, qui tum ad res<br />

provinciceconstituendas illic forum agebant7, effecerant ut accerseretur<br />

[scil. Carohts],Rogatus est ab illustri viro Gyrono,vestraî<br />

civitatis secretario, ut à fratribus placi<strong>de</strong> se admoneri pateretur.<br />

Sed omissa causse prœsentis mentione, quin palam testatus rationem<br />

se ejus rei, nisi coram Senatu collegioqne vestro, non redditurum,<br />

furiosè in nos <strong>de</strong>bacchari cœpit extra causam. Multai<br />

8 Aucommencement<strong>de</strong> la lettre suivante,Calvinrésumeen cestermes<br />

le dogmequi venait d'être proclaméà Lausannepar Caroli «Modum<br />

excogitavitquo mortuosprenons juvare liceat, non ut peccatis<br />

solvantur,sed ut quàmcelerrimèsuscitentur.»<br />

Toutce quiconcernele différen<strong>de</strong>ntre Caroliet Viretse trouveracontéfort<br />

en détail <strong>dans</strong> la DefensioN. Gàttasii,ouvrageanonyme<strong>de</strong><br />

Calvin,p. 20-22,82-84.<br />

6 Le Manueldu Conseil<strong>de</strong> Lausannene disantrien <strong>de</strong> cetteaffaire,<br />

l'assertioi»<strong>de</strong>Calnn doitêtre comparéeavecla lettre <strong>de</strong> Farel du 21 octobre<br />

1539,qui renferme<strong>les</strong> passagessuivants: «AViretoadmonitus.<br />

respondit [Carolus]ut sua curaret se non aliquid attingere<strong>de</strong> iis quœ<br />

prsedicaretViretus, quamvisdiligentersubindicatumesset uniuscausamessealterius,nonhaberese<br />

diversasecc<strong>les</strong>ias. Ubirediit Genevâ<br />

Viretus,fuit mox pertractus ad Senatum.Ibi cœpit Carolus. indicare<br />

suspectamse habereVïretifi<strong>de</strong>m,ac moxposcerequandamconfessionem<br />

qumsanèindicabantanimnm<strong>de</strong>ploratum,qui,cumfratre priùsquicquam<br />

noncontulit,nec verbumunquamfecit,testatus estse nollenequemonere<br />

nequemoneri,sed in Senatutraduxit. Sicfuror exagitabathominem,ut,<br />

cnmnonpossetViretumper<strong>de</strong>re,in Christqpharumrabiemverterit. »<br />

6 Calvindut partir pourLausanneversle milieu<strong>de</strong> février1637(Voy.<br />

No606,commencement <strong>de</strong> la note 6).<br />

7 Les cinq commissairesdéputé»par <strong>les</strong> Bernois <strong>dans</strong> le <strong>pays</strong> ro-<br />

mand se trouvaientà Lausanne<strong>les</strong> 15, 16 et 17février1537(Voyezla<br />

note 12et le NO4KX), n. 3).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!