Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Die ander argument dat die Bybel nie met een stem oor sosiale en eties kwessies praat nie en mens dus nie<br />
die Bybelse riglyne vir etiek kan gebruik nie, moet reken<strong>in</strong>g hou daarmee dat al die voorbeelde wat hier<br />
genoem word sosiale gebruike, slawerny, posisie van die vrou daar <strong>in</strong> die Bybel self n <strong>in</strong>terne kritiese<br />
Slawerny en die posisie van die vrou<br />
word dikwels voorgehou as sake wat<br />
ons vandag nie die Bybel letterlik<br />
navolg nie. Maar <strong>in</strong> die Bybel is daar<br />
oor hierdie sake n <strong>in</strong>terne kritiek, wat<br />
al hoe sterker <strong>in</strong> Nuwe Testament<br />
word. Daar is geen so n <strong>in</strong>terne<br />
kritiek <strong>in</strong> Bybel oor die uitsprake teen<br />
homoseksuele gedrag nie.<br />
debat aan die gang was. Die tradisionele posisie van die vrou <strong>in</strong><br />
die Ou-Testamentiese tydvak word grondig deur dit wat Jesus<br />
gedoen en gesê het en ander Nuwe-Testamentiese skrywers<br />
geskryf het, grondig hersien. 40 In die Ou en Nuwe Testament<br />
word slawerny as stelsel erken, maar daar is ook <strong>in</strong> Nuwe<br />
Testament duidelike bewyse van n bewussyn dat daar <strong>in</strong><br />
Christus die posisie van slaaf en heer grondig ondermyn is (Gal.<br />
3:28, Kol. 3 :12, Filemon). Oor hierdie sake is daar <strong>in</strong> die Bybel<br />
self n <strong>in</strong>terne kritiese debat aan die gang.<br />
Wat homoseksuele dade betref, is daar egter b<strong>in</strong>ne die Bybel<br />
self geen sodanige <strong>in</strong>terne kritiek nie. Sover ons kan sien,<br />
spreek die Bybelse skrywers hulle eenstemmig hieroor uit. Daar is geen aanduid<strong>in</strong>gs <strong>in</strong> die Ou of Nuwe<br />
Testament dat die tradisionele sien<strong>in</strong>g van Genesis naamlik dat God die huwelik <strong>in</strong>gestel het vir man en<br />
vrou verander moet word, of bevraagteken moet word, om plek te maak vir dieselfde geslag seksuele<br />
verhoud<strong>in</strong>gs of huwelike nie.<br />
Dit is n stand van saak wat baie ernstig deur diegene wat pleit vir n erkenn<strong>in</strong>g van dieselfde geslag<br />
seksuele verhoud<strong>in</strong>gs oorweeg moet word.<br />
Tog is dit ook so dat die kwessie nie opgelos is deur vas te stel wat die Bybel vir sy eerste lesers gesê het<br />
nie. Daar is nog n vraag wat beantwoord moet word, en dit is: Wat sê die Bybel vir ons, vandag <strong>in</strong> 21ste<br />
eeu?<br />
5. WAT SÊ DIE SKRIF VANDAG VIR ONS?<br />
Die vraag wat ons hierbo probeer beantwoord het Wat sê die Skrif? is nie presies dieselfde vraag as wat<br />
ons hier sal probeer beantwoord nie. Wat sê die Skrif vandag vir ons? vra na wat die boodskap van die Skrif<br />
vir ons vandag is.<br />
Toe Jesus sy 72 volgel<strong>in</strong>ge uitgestuur het om twee-twee na mense te gaan en hulle vrede toe te wens, het<br />
hy hulle beveel om geen beurs of reissak of skoene te dra nie, en nie langs die pad tyd met groetery te<br />
verkwis nie. Wat Jesus vir sy 72 volgel<strong>in</strong>ge gesê het, is nie noodwendig vandag op Christene van toepass<strong>in</strong>g<br />
nie.<br />
Ons maak deurentyd by die lees van die Bybel sulke <strong>in</strong>terpretasies. Ons lees wat daar staan (dit is stap 1)<br />
en dan vra ons: Wat sê dit vandag vir my? Is dit van toepass<strong>in</strong>g op my? (dit is stap 2). n Mens sou die stap<br />
1 eksegese kon noem, en stap 2 die hermeneuse .<br />
Stap 2 wil dus die vraag Wat sê die Skrif vandag vir ons? beantwoord. Ons noem dit die hermeneutiek. 41<br />
In die debat rakende die Skriftuurlike verantwoord<strong>in</strong>g van homoseksuele verhoud<strong>in</strong>gs- en huwelike behoort<br />
dit te blyk dat naas die eksegetiese verskille, daar <strong>in</strong> die Skrifhanter<strong>in</strong>g ook wesenlike verskille is. Vir die doel<br />
van hierdie verslag word die verskille <strong>in</strong> hermeneutiek <strong>in</strong> twee groepe verdeel (hermeneutiek van suspisie en<br />
n kanoniese hermeneutiek). Dit vereenvoudig wel die hermeneutiese debat, maar beteken nie dat daar nie<br />
óók kennis geneem is van n groot aantal verskillende hermeneutiese sleutels wat deur verskillende persone<br />
<strong>in</strong> die debat gebruik word nie (Vgl Potgieter 2005).<br />
5.1. Hermeneutiek van suspisie (Geyser 2002: 1655; Smit 2006:85). 42<br />
n Hermeneutiek van suspisie kan positief of negatief gebruik word. Dit speel n positiewe rol wanneer elke<br />
leser van die Bybel haar of sy eie lees met suspisie bejeën wanneer die leser besef dat sy eie lees<br />
beïnvloed word deur sy eie voorveronderstell<strong>in</strong>gs en selfs vooroordele. Hoekom is dié teks vir die leser<br />
belangrik, en nie n ander een nie? Hoekom gebruik hy by sy uitleg n spesifieke metode? Skuil daar nie<br />
dalk (<strong>in</strong> jou keuse vir dié teks en dié metode) n soeke na selfregverdig<strong>in</strong>g, selfbeskerm<strong>in</strong>g of selfbevestig<strong>in</strong>g<br />
40 Dit is hierdie heilshistoriese openbar<strong>in</strong>g wat Potgieter (2005) n etiek van verligt<strong>in</strong>g noem.<br />
41 Hays (1996:2) maak <strong>in</strong>houdelik dieselfde onderskeid<strong>in</strong>g, met effens ander <strong>in</strong>del<strong>in</strong>gs: 1) The descriptive task: read<strong>in</strong>g the text carefully<br />
(eksegese), 2) The synthetic task: plac<strong>in</strong>g the text <strong>in</strong> canonical context, 3) The hermeneutical task: read<strong>in</strong>g the text to our situation, 4)<br />
The pragmatic task: liv<strong>in</strong>g the text<br />
42 Volgens Geyser (2002) is die hermeneutics of suspicion and an engaged hermeneutics noodsaaklik <strong>in</strong> die debat oor wat die Skrif<br />
oor homoseksuele verhoud<strong>in</strong>gs sê. Die hermeneutiek van suspisie is deur die fem<strong>in</strong>iste ontwikkel. Hiervolgens verd<strong>in</strong>k jy alle tekste<br />
waarmee jy werk en wat op jou situasie van toepass<strong>in</strong>g sou wees. Die Bybel moet krities gelees word met die suspisie dat iets wat<br />
daar staan nie korrek is nie. Voorbeelde soos slawerny en die plek van vrouens <strong>in</strong> die samelew<strong>in</strong>g word algemeen deur die<br />
toepassers van hierdie hermeneutiek gebruik om die suspisie of verdenk<strong>in</strong>g te skep dat sekere d<strong>in</strong>ge vandag nie meer geld nie, of<br />
dat die Bybel n boek van diskrim<strong>in</strong>asie is.<br />
Ó Ó