II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

esult, it has been seen that nurses’ consciousness levels in education subjects stated prior to and after
education differs significantly, their consciousness levels after education and one year after education
differ significantly in the direction of rising on the subject of reducing the infection risk with regard to
health care and in the direction of falling on the subject of safe surgery, consciousness levels among
nurses differ on the subjects of correct identification and safe medicine according to age groups, whereas
consciousness levels among nurses after education do not differ according to education situation.
Key Words: Patient Safety, Nurse, Inservice Education
1. GİRİŞ
Güvenli sağlık hizmeti sunmanın temelinde iyi tıbbi bakım yatmaktadır (İşlek, 2009: 8). Hemşirelik,
sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, hasta, sakat ya da ölümcül hastaların bakımını kapsar
(ICN, 2002). Profesyonel hemşirenin bağımsız rollerinin başında bakım verme gelmektedir(Kocaman,
2007:4). Hasta güvenliği, kaliteli sağlık ve hemşirelik bakımında temel unsurlardandır. Çünkü hemşireler,
bakımın her alanında hasta güvenliği ile iç içedirler. Bu bağlamda hastaların ve diğer ilgililerin
risk ve riskin azaltılması konusunda bilgilendirilmesi, hasta güvenliğinin savunulması ve istenmeyen
olayların rapor edilmesi de hemşirenin görevleri arasındadır (ICN, 2006: 30). Hasta güvenliğinde
riskin erken aşamada tespit edilmesi hasta yaralanmalarının, önlenmesinde son derece önemli olup
hemşirelik hizmetlerindeki hasta güvenliği uygulamaları bakımın önemli bir parçasını oluşturmaktadır
(Çırpı, 2009: 3).
Hemşireler hastanelerde merkezi bir role sahiptir. Hasta güvenliği stratejilerini oluşturmak ve sürdürmek
konusunda ideal bir pozisyonları vardır (Kocaman, 2007: 16). Sağlık kurumlarında meydana gelen
istenmeyen olaylara ve tıbbi hatalara karşı özellikle son on yılda, tüm dünyada farkındalık artmış
ve “hasta güvenliği” kavramı ortaya çıkmıştır. Hasta güvenliği kavramı konusundaki farkındalığı artıran
en önemli olgu Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Tıp Enstitüsü(Institute of Medicine) (IOM)’ın
1999 yılında yayınlamış olduğu rapordur. Tıbbi hataların ABD’deki ölüm nedenlerinden biri olduğu
vurgulanan bu raporda, tıbbi hatalar ve istemeyen olayların doğası ve yol açtığı kişisel ve kayıplardan
söz edilmektedir (İşlek, 2009: 1). Türkiye’de ise hasta güvenliği uygulamalarına yönelik 29 Nisan
2009 tarihinde Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de sağlık kurum ve kuruluşlarında hasta ve çalışan güvenliği
ile ilgili risklerin azaltılması için hasta güvenliği kültürünün geliştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına,
bunu tesis edecek uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesine, hasta ve çalışan güvenliği konusunda
geliştirilen iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılmasına, hizmet içi eğitim yoluyla personelin
farkındalığının ve niteliklerinin artırılması” (Sağlık Bakanlığı, 2009: 1) istenerek konunun önemi
belirtilmiştir.
Bir sağlık kuruluşunda hasta güvenliği kültürünün yerleştirilmesi ve iyileştirilmesi için yapılabileceklerin
neler olduğu ve nasıl başarıya ulaştığı Johns Hopkins Hosital’ın paylaştığı deneyimlerle açık bir
şekilde anlaşılabilir. Mayıs 2001 tarihinde başladıkları programın ana hatları “çalışmanın yapılacağı
birimlerdeki tüm çalışanların hasta güvenliği kültürünün ölçülmesi (kültür survey’i)” ve “Tüm çalışanların
hasta güvenliği konusunda eğitilmesi” şeklinde belirlenmiştir (Akalın, 2004: 18).
Bu nedenlerle Hemşirelik bakımında “hasta güvenliğini” sağlayabilmeleri hemşirelerin bu konularda
farkında olma durumları ile başlar düşüncesiyle; bu araştırmada da hemşirelerin hasta güvenliği konusundaki,
eğitim öncesi, sonrası ve bir yıl sonraki farkındalık düzeyleri saptanmaya çalışılmıştır.
125