II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

tamın dışında bulundurulmalıdır. Sistemdeki açık metal parçalar, koruyucu boya ya da dayanıklı gereçler
kullanılarak, yıpratıcı etkisi olan buhar ve dumana karşı; korozyona karşı korunmalıdır. Kaçak
akımlardan korunma yöntemlerinden birisi de “Kaçak akım rölesi” kullanmaktır. Ameliyathanede çalışan
personelin olası bir kaçak anında korunmasını sağlamak için tasarlanmıştır. Tüketici devrede, gelen
ve giden akımların birbirine eşit olmadığı durumlarda, elektrik devresini otomatik olarak kesen bir
koruma cihazıdır. Yani insan vücudundan bir akım geçmesi halinde dönen akım, gelen akıma eşit olmayacak
ve elektrik devresi kesilecektir. “Hayati koruma” denen kaçak akım rölesinde toprak hattına
gerek yoktur. Özellikli ameliyathanelerde kullanılan hareketli sistemlerin kullanımında çok güvenlidir.
Eğer elektrik kesintisi kabul edilmez ise; yalıtılmış sistem kullanılmalıdır. Eski ameliyathanelerin çoğunda
kullanılmakta olan yalıtılmış sistem bir sıkıntı durumunda elektriği kesmez. Elektrik, topraktan
yalıtılmış transformatör aracılığı ile izole edilir. Eğer elektriksel yönden hatalı bir cihaz, yalıtılmış
bir sisteme takılırsa alarm alınabilir ancak cihaz kullanılmaya devam edilebilir. Anestezi altındaki hastalarda
ve yaşam destek ünitelerine ait cihazlar için bu durum çok önemlidir (Ehrenverth, 1999: 40).
Her ameliyathanede elektrik kesintilerine karşı önlem alınmıştır. Çoğunlukla elektrik kesintilerinde,
hastanenin hayati öneme sahip ünitelerinde bulunan cihazların çalışmalarının sürdürülebilmesi için jeneratör
devreye girer. Jeneratörün ürettiği elektrik ile, genellikle kısıtlı sayıda cihazın çalışması sağlanmaktadır.
Ancak, ameliyathane ve ASBÜ’ deki elektrikli cihazların tamamının jeneratöre bağlanmış
olması zorunluluk düzeyinde bir gereksinimdir (Ehrenverth, 1999: 40). Cihazların jeneratöre bağlanması
içim bir süre gereklidir. Bu sürede bazı sorunlarla karşılaşmamak için; ya çalışmanın ara vermesinde
önemli sorunlar olan cihazların kendi yapılarında şarj edilebilir elektrik kaynağı bulunmalı.
Böylece elektrik kesintisinde cihaz çalışmasına hiç ara vermeden devam edebilsin, ya da bu geçiş süresinde
kesintisiz olarak elektrik gereksinimini karşılayabilecek güçte, tüm ASBÜ ve ameliyathaneye
hizmet sunacak bir kesintisiz elektrik kaynağı ünitesini (Unlimited Power Supply (UPS)) ameliyathaneye
kurmak gerekir.
Ameliyathanedeki elektrik prizlerinin çok olması, az olmasından her zaman iyidir. Ameliyathanede
kaç tane elektrikli cihazın kullanıldığı şu an belli olsa da, gelecekte bu sayının ne olacağını tahmin
etmek zordur. Bu yüzden prizlerin duvara yerleştirilmesi gerekir. Prizler üçlü ya da “twist-lock”
(dönebilir-kilitli) şeklinde olabilir. Hemen hemen tüm hastane cihazları üçlü fiş ile gelir. Dönebilir kilitli
fişler daha pahalıdır, fakat yaşam destek ünitelerinin fişlerinin kazara prizden çıkmalarına izin vermezler.
3.2.7. Gaz Sistemleri
Ameliyat odasına döşenen gaz çıkışlarının yer ve sayısını ameliyathane ekibindeki anestezist üye belirlemelidir.
Ameliyathanede kullanılan gaz sistemleri genelde oksijen, nitröz oksit, hava ve nitrojendir.
Teknik olarak “gaz” sayılmasa da “vakum” da hastadan ekspirasyonda çıkan anestezik gazların dışarı
atılmalarını ve cerrahi aspirasyonu sağladıkları için gaz sisteminin bir parçası olarak kabul edilir.
En az iki oksijen, farklı basınçta en az iki medikal hava, bir nitröz oksit, iki vakum çıkışıyla beraber
ameliyat masasına da uzanabilen bir temizleme vakum (aspiratör) çıkışı bulunmalıdır. Eğer donanımı
desteklemek için nitrojen kullanılacaksa, basınç kontrollü bir nitrojen çıkışı da olmalıdır. Cerrahların
kullanabilmesi için odada çeşitli vakum çıkışları olması gerekir. Ek olarak, eğer ameliyat odası
açık kalp işlemleri için de kullanılacaksa, perfüzyonistin kullanması için oksijen, hava, vakum ve büyük
bir olasılıkla karbondioksit için ek gaz valflarına da gerek vardır.
300