II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

“Besin-İlaç Etkileşimleri Listesi” hastane içerinde yayınlanmalı ve güncelliği literatür bilgisi dahilinde
sağlanmalıdır.
Hastane Bilgi Sistemlerinde kolay ulaşılabilen ve sorgulanabilen “ilaç-ilaç ve besin-ilaç etkileşimleri
veritabanı” oluşturulmalı, ilaç isteminde erken uyarı verebilmelidir.
Hastaların ve sağlık çalışanlarının yararlanabileceği, güvenilir ve güncel bilgilerin sağlandığı,
kolay sorgulama yapılabilen, internet ortamında ulaşılabilen “besin-ilaç etkileşimlerini de içeren
ulusal ilaç etkileşimi web sayfası” ilgili tarafların katılımı ile Sağlık Bakanlığı tarafından hizmete
sunulmalıdır.
Besinlerle etkleşime girebilecek ilaçlar hastalara reçete edilmişse bu ilaçların hangi besinlerle
ve ne tür etkileşimler görülebileciğine yönelik basit ve anlaşılabilir, görsel açıdan zengin, büyük
haraflerle hazırlanmış küçük “besin-ilaç etkileşimleri rehberi” hazırlanmalı ve hastalara verilmelidir.
Diyet hizmetlerinde iyileştirme yapılmalı, besin-ilaç etkleşimine yönelik beslenme programları
oluşturulmalı ve hekimin yönlendirmesi ile birlikte taburcu olan hastalara özgü “özel beslenme
programı” verilmelidir.
65 yaş üstü hastalarda ayaktan ve yatarak tedavileri sırasında besin-ilaç etkileşimine neden olabilecek
yaş, kronik hastalıklar, polifarmasi, alışkanlıklar, eğitim durumu ve unutkanlık gibi riskler
“ilaç etkileşimi risk faktörleri kontrol listesi” ile değerlendirilmelidir.
Hastane yöneticileri, hekim, eczacı, diyetisyen ve hemşirelerin katılımı ile hastanelerdeki eczane,
diyet ve hasta bakımı hizmetlerinde sürekli iyişetirme ve gelişmeyi sağlamak üzere “besin-ilaç
etkileşimleri kalite çalışmaları” yürütül-melidir.
Bu çalışma sırasında ülkemizde kolay ulaşılabilir ulusal verilerin olmadığını ve bu konuda yapılmış
araştırmaların sınırlı olduğunu gördük. İlaç-ilaç ve besin-ilaç etkileşimlerine ilişkin hasta tedavisi
ve izleminde saptanan olumsuz etkileşimler ulusal veri tabanına kaydedilmeli ve bu konuda
çalışmak isteyen sağlık çalışanlarına bilgi birikimi, istatistiksel veri sağlanabilmedir.
KAYNAKLAR
McCabe, Beverly J.- Frankel, Eric H.- Wolfe, Jonathan J.(2003), Handbook of Drug-Food Interactions, CRC press,
Boca Raton, pp. 14,
Bobroff, Linda B.-Lentz, Ashley.-Turner, R. Elaine. (2009), FOOD/DRUG AND DRUG/NUTRIENT INTERAC-
TIONS: What You Should Know About Your Medications http://edis.ifas.ufl.edu/pdffiles/HE/HE77600.pdf (02
Eylül 2009)
Elmacıoğlu, Funda. (2007), Besin-İlaç Etkileşimleri, Türkiye Klinikleri J. Int Med Sci, 3 (31), sayfa:108–120
Greenway, Frank.-Jeejeebhoy, Khursheed N.-Patei, Mulchand S. (2007), Nutrient-Drug Interactions, Meckling,
Kelly Anne (Ed), CRC press, pp. 5
Thompson, Lilian V.- Ward, Wendy E. (2006), Food-Drug Synergy and Safety, CRC press, Boca Raton, pp. 1–8
Yücesan, Sevinç. (1999), Besin İlaç Etkileşimi, Hacettepe Üniversitesi Beslenme Bilimleri ABD Yayını, Ankara,
sayfa 7–31
Porter, Robert S.(2008), The Merck Manuel Tanı ve Tedavi El Kitabı, Zeynep Solakoğlu (Çeviri Ed.), Nobel Tıp
Kitapevi, İstanbul, sayfa 2515–2545
Hay, Kari.-Ledikwe, Jenny H., v.d, (2001), Nutrition ana Aging: Drug-Nutrient Interactions, http://nirc.cas.psu.edu/
pdf/Drug_nutr_biblio.pdf, (02 Eylül 2009)
510