II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

McDIARMID’ e göre sağlık hizmetlerinde güvenlik yönetiminin iki boyutu vardır. Bunlar, bakımın
çevresi ( hasta odaklı) ve işin çevresidir (çalışan odaklı) (Devebakan, 2008: 65).
Hasta güvenliği; kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanırken oluşabilecek olası zararı önlemek amacıyla
sağlık kuruluşları ve bu kuruluşlardaki çalışanlar tarafından alınan önlemlerin tamamıdır (das.
org.tr, 2009).
Ulusal Hasta Güvenliği Vakfı (National Patient Safety Foundation)’nın hasta güvenliği için yaptığı tanımlama;
Hasta güvenliği, sağlık hizmetine bağlı hataların önlenmesi ve sağlık hizmetine bağlı hataların
neden olduğu hasta hasarların elenmesi veya azaltılmasıdır (Akalın, 2005: 145).
Hasta güvenliği gerçekten de büyük ve önemli bir sorundur ve sağlık hizmetlerinin pek çok yönü ile
ilişkilidir (performans.saglik.gov.tr, 2009).
“Institute of Medicine” yayınladığı iki rapor sağlık hizmetlerinin çok önemli iki sorununu gözler önüne
serdi; tıbbi hatalar ve sağlık hizmetlerinde kalite sorunu. Bu raporlara göre Amerika Birleşik Devletleri
(ABD)’nde her yıl 98.000 kişi tıbbi hatalar nedeniyle yaşamını kaybetmekte, tıbbi hataların büyük
bir kısmı da kişisel hatalardan çok, sistemden kaynaklanmakta (Akalın, 2005: 141).
Güvenli bir sağlık hizmeti ( hasta güvenliği ) “Institute of Medicine”’ tarafından yapılan 21. yüzyıl
için sağlık sisteminde iyileştirilmesi amaçlanan konular sıralamasında yer almaktadır. Yine “Institute
of Medicine”ın son raporlarından birinde sağlık hizmetinde kalite açısından öncelikli seçilen 20 alandan
üçü hasta güvenliğini kapsamaktadır. Bu alanlar ilaç yönetimi, hastane infeksiyonları ve yaşlı sağlığıdır
(Akalın, 2005: 12).
DSÖ tarafından 2004 yılında Küresel Hasta Güvenliği Mücadelesi adı altında Hasta Güvenliği İçin
Dünya İttifakı başlığı ile bir oluşum başlatılmıştır. ( Berkem, 2007: 154) Hasta Güvenliği İçin Oluşturulan
Dünya İttifakı oluşumu için basit ama güçlü bir ilkeler bütünü olarak ortaya konan metinde, sağlık
hizmetlerinin dünyanın her yerinden hastalar için “olabilecek en güvenli ve en hızlı erişilen niteliklerde
olması” hedefleri vurgulanan başlıca konudur (performans.saglik.gov.tr, 2009).
1.2. Sağlık Bakanlığı Kalite Çalışmaları
Sağlık Bakanlığına bağlı yataklı tedavi kurumlarında sunulan bütün hizmetlerin ve yürütülen faaliyetlerin,
toplam kalite yönetimi anlayışı ile; kalite, güven, yüksek verim, motivasyon, süreklilik, rekabet,
ekip anlayışı ve kalite kültürü içinde yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla “Yataklı
Tedavi Kurumları Kalite Yönetimi Hizmet Yönergesi” hazırlanmış ve 30 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe
girmiştir. Bu yönergenin yürürlüğe girmesi ile, TKY anlayışının kurum bünyelerinde yerleştirilmesi
çalışmalarına resmen başlanmıştır (skid.org.tr, 2009). Yataklı Tedavi Kurumları Kalite Yönetimi
Hizmet Yönergesi ile Sağlık Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda ISO 9001 çalışmaları için
yol haritası çizilmiş ve danışmanlık yapılmıştır.
Sağlık Bakanlığı tarafından 2003 yılında ilan edilen Sağlıkta Dönüşüm Programı sağlık kurumlarının
tek çatı altında toplanması, hasta haklarının geliştirilmesi, yeniden yapılanma, sağlık hizmeti sunumunda
kalitenin geliştirilmesi ve daha birçok düzenlemeyi beraberinde getirmiştir (performans.saglik.gov.tr,
2009). 2005 yılında Kurumsal Kaliteyi Geliştirme ve Performans Değerlendirme Yönergesi
yürürlüğe girmiştir. Bu yönerge ile birlikte ulusal akreditasyon standartlarının oluşturulması için çalışmalar
başlamış bulunmaktadır. 2008 yılında yürürlüğe giren Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesine
kadar sağlık kurumlarında her iki yönerge doğrultusunda çalışmalar yapılmıştır. 2008 yılında ki
528