II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

naklandığını belirtmesi bulgularımızı desteklemektedir (Çobanoğlu, 2005: 141-142). Farell’da çalışmasında
hemşirelerin yaşadığı sözlü saldırıların %29’unu meslektaşlarının yaptığını, %27’sini hekimlerin
yaptığını belirlemiştir (Farell, 2006: 975).
3. SONUÇ
Mobbing mağduru olduğunu düşünen hemşirelerin yarısından fazlası devlet hastanesinde, çoğunluğu
hemşire statüsünde çalışmakta, ortalama 10 yıllık deneyime sahip ve ortalama 31 yaşında, çoğunluğu
evli ve çocuk sahibidir.
Mobbing ölçeğine göre, hemşirelerin mobbing yaşama durumu değerlendirildiğinde ise hastanelerde
mobbing uygulamaları yaklaşık 1/6 oranında yapılmakta ya da yaşanmaktadır. Mobbing uygulamaları
hemşireler tarafından halen yaşanmakta, uygulamalar 3 yıl ve üstünde sürmekte, yöneticiler ve kadınlar
tarafından kıskançlık nedeniyle yapılmakta ve üniversite hastanesinde daha çok ya da şiddetli yaşanmaktadır.
Hemşireler durumu arkadaş ve aileleri ile paylaşarak mobbingle başa çıkmaya çalışmaktadır.
Literatür bakıldığında da hemşirelere mobbingle başa çıkmak için, kişinin diğer insanlardan kendini
yalıtmaması, arkadaş ve ailesinin desteğini alması, bir evcil hayvan edinmesi, sevilen şeylerden
kuvvet alması (çiçek, müzik, küçük uğurlar vb.), öz güven geliştirici şeyler yapması (becerilerinin değerini
takdir etme, hoşlanılan uğraşılar, kendini şımartma, size değer veren kişilerle geçirilen zamanın
arttırılması) gerekirse yasal işlemlere başvurması ve yasal dayanak için günlük tutularak (tarihleri, saatleri,
yerleri, kişileri ve olayları kaydetme, açık ve anlaşılır yazma) avukata başvurması önerilmektedir
(Davenport, Distler, Pursell, 2003: 76-93; Yücetürk, 2003).
Hemşirelerin yaklaşık yarısı kurumlarından, mesleklerinden memnun değillerdir ve fırsatları olsa başka
bir iş de çalışmak istemektedirler. Bu nedenlerden dolayı özellikle üniversite hastanesi olmak üzere
Trabzon merkezdeki tüm hastanelerde mobbing’in ne olduğu, süreci ve mobbing’le nasıl başa çıkılacağı
konusunda konferans ve eğitimler düzenlemek yararlı olacaktır. Ayrıca hemşirelerin memnuniyet
düzeylerinin arttırılmasına yönelik gerçekçi çözüm önerilerinin oluşturulması ve zaman kaybetmeden
hayata geçirilmesi de mobbing durumunun ya da ortamının oluşmasını engelleyebilir.
KAYNAKLAR
Asunakutlu, Tuncer ve Safran, Barış (2006), “Bullying (Zorbalik) ve Kontrol Odaği”, 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon
Kongresi Bildiri Kitabı, Dursun Bingöl (Ed.), AÜ.İİBF Yayını, Erzurum, sayfa: 315-318.
Bağ, Beyhan (2004), “Hemşirelikte Şiddet Görünümleri”, Aktif Yayınevi, İstanbul.
Çobanoğlu, Şaban (2005), Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldiri ve Mücadele Yöntemleri, TİMAŞ Yayınları Psikoloji
Dizisi, Sistem Matbaacılık, İstanbul.
Delbel, John C. (2003), “De-Escalating Workplace Aggression”, Nursing Management, Vol.34, pp. 30-34.
Devanport, Noa, Distler, Schwartz, Ruth, Pursell, Elliott Gail (2003), Mobbing, Emotional Abuse in the American
Workplace, Çev: O.C. Onertoy, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Einarsen, Stale (1999), “The Nature and Causes of Bullying at Work”, International Journal of Manpower, Vol: 20,
pp. 16-27
Farell, Gerald A. (2006), “Nursing Study: Thirty Percent of Nurses Report Both Verbal and Physical Abuse on The
Job”, Health & Medicine Week, Vol.25, September, pp. 975
Genç, Nurullah ve Pamukoğlu, Esra (2006), “Psikolojik İşyeri Terörü: Dr. Siyami Ersek Göğüs ve Kalp Damar Cerrahisi
Eğitim ve Araştirma Hastanesinde Bir Uygulama”, Dursun Bingöl (Ed.), 14. Ulusal Yönetim ve Organizas-
150