II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

services quality and patient safety and safe hospitals in the EU; to determine the adoptability of the
successful studies in Turkey.
This study reviews the decisions of European Commission as well as the implementations in the Member
States.
Key Words: Patient Safety, European Union Standards for Hospital Safety, Hospital Safety Culture
1. GİRİŞ
Hasta güvenliği bir hastanın müdahale ve potansiyel sağlık tehlikesi oluşturabilecek durumlarından
uzak olması anlamına gelmektedir. Bu durum Avrupa Birliği ülkeleri tarafından oldukça ciddiye alınan
bir konudur. Yapılan son çalışmalarda birçok ülkede hala yaklaşık % 10 un üzerinde hastaneden kaynaklanan
hataların olduğu görülmektedir. Diğer resmi veya özel birinci ve ikinci basamak sağlık kuruluşlarında,
akut ya da kronik sağlık problemleri konularında hatalar gözlenmektedir.
Bu nedenle hasta güvenliği alanında, Avrupa düzeyinde işbirliği ve AB çapında hastaların bakımının
geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bundan dolayı hastanın ülkesine bakılmaksızın, kendi ülkesinde ya
da başka bir Üye Devlette tedavi edilir. Avrupa Birliği ülkelerinde hasta güvenliğinin etkin bir şekilde
artırılması ve sürdürülebilirliği konusu farklı politikalara bağlanmıştır.
Avrupa Birliği ülkelerinin ulusal sağlık sistemleri arasında farklılıklar olmasına rağmen hasta, tüketici,
kullanıcı, aile bireyleri, zayıf popülâsyonlar (azınlıklar) ve risk taşıyan normal sıradan insanların
hakları konusunda aynı şartları öne sürmektedirler. “Avrupa Sosyal Model”ine (sağlık konusunda
dünyanın her yerinde tedavi hakkı) ilişkin ciddi ve resmi tebliğlerin bulunmasına rağmen, gözlenen
birçok kısıtlama ve haksızlık bu hakkın gerçekte olup olmadığının sorgulanması gerektiğini ortaya
koymaktadır.
Bu nedenle Avrupa Birliği 2002 Kasım tarihinde hasta haklarına ilişkin Avrupa Statüsü Temel Dokümanını
yayımlamıştır. Bu sözleşmede AB organları ile üye devletlerin sınırlayamayacağı ve bireylerin
vazgeçemeyeceği, başkalarına devredilemeyen bir seri (grup) şahsi ulusal haklar beyan edilmiştir.
Hasta Güvenliği konusu AB siyasi gündeminde yerini en üst seviyede koruduğu için, 2005 yılında Üye
devletler hasta güvenliği konularını tartışmak ve sağlık konusunu bir öncelik haline getirmek için kendi
içinde bir mekanizma oluşturmuştur. Bu amaçla Üye devletlerin çalışma ve eylemlerine destek olunması
için Avrupa Komisyonu güdümünde sağlık hizmetleri ve tıbbi bakım konularında çalışmak üzere
yetkili sağlık otoritelerinden bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Hasta güvenliği çalışma grubunda
Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Konseyi, OECD, doktorlar, hemşireler, eczacılar, diş hekimleri ve
Avrupa’daki hasta Güvenliği Dernekleri aktif olarak rol almaktadır.
Avrupa Komisyonu günümüzde de hasta güvenliği ile ilgili önemli gördüğü konularda çok amaçlı bir
önerge hazırlamaktadır.
Bu çalışmada Avrupa Birliğinde hasta güvenliği uygulama modellerinin Türkiye’de uygulanabilirliği
verilmiştir.
13