17.03.2014 Views

II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tablo 1. İlacın etkisini etkileyen belli başlı risk faktörleri<br />

1- Yaş<br />

2- Cinsiyet<br />

3- Beden Kitle İndeksi<br />

4- Genetik Faktörler<br />

5- Hastalık Durumları<br />

6- Duygusal Şartlar<br />

7- Beslenme Durumu, Alkol Alımı<br />

8- İlacın Alım Yolu<br />

9- İlacın Alım Zamanı<br />

10-Başka ilaç alım öyküsü <strong>ve</strong> kullanılan ilaç sayısı<br />

11-İlaç Etkileşimi<br />

12-Çevresel Faktörler<br />

(http://edis.ifas.ufl.edu, 2009; Elmacıoğlu, 2007: 109)<br />

1.1. Besin-İlaç Etkileşimleri<br />

Besinler doğru bir şekilde kullanıldığında kronik hastalıklardan korunma, bağışıklık sistemini güçlendirme,<br />

kanserden korunma <strong>ve</strong> ilaç etkisinde sinerji gibi çok yararlı özelliklere sahiptir (Greenway,<br />

2007: 4; Thompson, 2006: 5-7). Hastanın beslenme durumu <strong>ve</strong> besinler ilaçların farmakolojik evrelerden<br />

bazılarını etkileyerek ilacın etkisinde azalma <strong>ve</strong>ya artışa neden olur. En sık görülen durumlar emilimde<br />

azalma, gecikme <strong>ve</strong> artış şeklindedir. Kana geçen ilaç miktarı ya artmakta ya da azalmakta <strong>ve</strong><br />

dolayısıyla ilacın etkisinde artış <strong>ve</strong>ya azalma, toksisite görülmektedir (Tablo 2).<br />

Demir preperatları, antibiyotiklerden tetrasiklin <strong>ve</strong> sproflaksasinin emilimi besinlerle birlikte alındığında<br />

azalmaktadır. Süt, yoğurt, sürlü ürünlerin içlerinde bulunan kalsiyum nedeniyle şelasyon yapar<br />

<strong>ve</strong> tetrasiklinin emilimini <strong>ve</strong> oral biyoyararlanımını azaltır. Antiasitlerdeki kalsiyumlu, magnezyumlu<br />

<strong>ve</strong> aluminyumlu bileşikler de tetrasiklinin emilimini azaltmaktadır.<br />

Tablo 2. Besinlerle birlikte alındığında emilimi etkilenebilen ilaçlara örnekler<br />

İLAÇ GRUBU GENEL İŞLEVİ İLAÇ ÖRNEKLERİ<br />

Emilimi azalmış ilaçlar<br />

Antibiyotik<br />

Bakteriyel enfeksiyonların kontrolu<br />

Amoksisilin, tetrasiklin,<br />

eritromisin<br />

Ace inhibitörleri Kan basıncı tedavisi Captopril<br />

Ethanol<br />

Rahatlama, merkezi sinir sistemi<br />

depresyonu<br />

Alkolü içecekler<br />

Antiparkinson Parkinson Hastalığının tedavisi Levodopa<br />

Bronkodilatör Astım, KOAH tedavisi Teofilin<br />

Emilimi Gecikmiş İlaçlar<br />

Antiülser Ülserin tedavisi Simetidin<br />

498

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!