II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

Amerikan Sağlık Mimarları Enstitüsünün ve JCAHO’nun nemle ilgili önerisi %30-60 olmalıdır.
Nem %60 tan çok yüksek olursa, malzemeler nemlenebilir sterilitesi bozulur, küf ihtimali artar. Nem
%30’dan çok daha düşük olursa da aşırı bakteri taşıyan tozların ortama yayılmasına yol açabilir (Zenciroğlu,
2009:357).
3.2.5. Aydınlatma
Aydınlatma kontrol sistemlerinin kullanım amaçlarından özellikle ameliyathane aydınlatmasında gözümüze
çarpan özellik verimliliktir. İyi bir aydınlatma sağlayabilmek için, aydınlatmanın yeterli yeğinlikte
olması tek koşul olmayıp, ameliyat masası üzerindeki aydınlatmanın şu özellikleri de içermesi
gerekir:
• Hareketli bir lambadan sağlanarak masayı farklı açılardan, normal bir çalışma aydınlatması için
gerekenden 20 kat daha fazla aydınlatma gücünde olmalıdır.
• Alana gölge düşmesinin, ışık parlama ve yansımasının engellenmesi, ortamın koyu olmayan mat
uyumlu renklerle boyanması, metal aletlerin yüzeylerini işleme tabi tutup mat görünümlü hale
getirerek, ışık kaynağında gün ışığı gibi aydınlatan akkor teli lambalar kullanılarak; çalışılan tüm
yüzeyin eşit olarak aydınlatılması ile gözün yorulmasına neden olmamaya özen gösterilmelidir.
Endoskopik ameliyat sayısının artması nedeniyle ameliyathane aydınlatılması konusu tekrar değerlendirilmelidir.
Dimerli lambalar ya da işlem sırasında farklı aydınlatma gereksinimleri için ayrı prizlerin
bulunması önemlidir. Ameliyat sırasında tüm ışıkların kapatılması gerektiğinde; çalışmasını sürdüren
anestezi ekibinin çalışma masası ile cerrahide kullanılacak olan malzemelerin bulunduğu masalarda,
gerek duyulan aydınlatmayı sağlayacak, ancak kısıtlamayı da engellemeyecek şekilde spot ışıkların
olması gerekir. Bir grup aydınlatma grubunun kesintisiz elektrik kaynağına bağlanması ile olabilecek
elektrik kesintisi durumunda, cerrahi girişimin yarıda kalmamasına önemli katkısı olacaktır. Aydınlatma
sistemi dizayn sürecinde pek çok değişikliğe uğrayabilir, eğer planlamaya alınmadıysa geri
dönüp eklemek çok zordur (Ehrenverth, 1999: 39).
3.2.6. Elektrik sistemi
Elektrik güvenliği ameliyathanede çalışan herkesi son derece yakından ilgilendirir. Elektrikli cihazların
kullanılması ameliyathanede elektrik çarpma riskini artırır (Morgan, 2002: 23). Ameliyathanelerde
kullanılabilecek 3 farklı elektrik sistemi bulunmaktadır:
• Evlerde kullanılan standart, topraklı sistem
• Yalıtılmış sistem
• Toprak kaçağını kesen sigorta (Graund Fault Current İnterrupter (GFCI) (Ehrenverth, 1999: 39).
Ameliyathaneler için genellikle yalıtılmış sistemler önerilmektedir. Serum solüsyonları ve kanın sıklıkla
yere dökülmesi nedeniyle ameliyathane ıslak bir alan olarak kabul edilmelidir. Tasarımlamada bu
yaklaşım temel olarak alınacak olursa, ameliyathane ve hasta destek ünitelerinde elektrik kesintisinin
kabul edilebilir bir seçenek olursa, toprak kaçağını kesen sigorta (GFCI) kullanılmalıdır.
Ameliyathane gibi nemli ve ıslak yerde herhangi bir kaçak oluşmaması için şu uygulamalar önerilebilir
(Çınar, 2007); aydınlatma lambaları, fiş ve prizler ile anahtarlar; su damlalarına ve toza karşı tamamen
korunmuş tipte (etanş) olmalıdır. Korunma amaçlı kullanılan sigortalar, tehlike oluşturacak or-
299