17.03.2014 Views

II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Non_Steroidal<br />

Antienflamatuvarlar<br />

Enflmasyonun kontrolu<br />

Diklofenak<br />

Antiaritmik Anormal kalp ritimlerinin kontrolu Digoksin, quinidine<br />

Antidiyabetik Kan şekeri kontrolu Glipizid<br />

Emilimi Artmış İlaçlar<br />

Antibiyotik Bakteriyel enfeksiyonların kontrolu Nitrofurantoin<br />

Antianksiyatik Anksiyete tedavisi Diazepam<br />

Antihipertansif Kan basıncı tedavisi Hidralazin, metroprolol<br />

Antimanik Bipolar bozukluğun tedavisi Lityum<br />

Diüretik Kanbasıncı <strong>ve</strong> sıvı tedavisi Kloro-tiyazid<br />

Biyoyararlanım; ilacın sistemik dolaşıma girip etki bölgesine ulaşabilme derecesidir. Bir ilacın plazma<br />

ilaç konsantrasyonu ile zaman ilişkisi <strong>ve</strong> bunu etkileyen faktörlerdeki değişim aşağıdaki şekilde gösterilmiştir<br />

(Şekil 1 <strong>ve</strong> Tablo 3).<br />

Grafik 1. Plazma ilaç konsantrasyonu eğrisi<br />

Tablo 3. İlacın plazma<br />

konsantrasyonunu etkileyen<br />

faktörler<br />

- Yaş<br />

-Cinsiyet<br />

-Fiziksel aktivite<br />

-Fenotip<br />

-Stres<br />

-Hastalık (aklorhidri v.b)<br />

-Gastrointestinal sistem ameliyatları<br />

-Emilimi azaltan kimyasal reaksiyonlar<br />

Besinlerden bazıları ilaçların biyoyararlanımını artırabilirler <strong>ve</strong> metabolizmasını bozabilirler. Propanololun<br />

hızla sali<strong>ve</strong>rilen bir formu yüksek proteinli yemekle birlikte <strong>ve</strong>rilecek olursa ilacın sistemik biyoyararlanımı<br />

%70 artabilmektedir. Yüksek proteinli diyetler sitokrom P-450’yi uyararak belirli ilaçların<br />

metabolizmasını artırırken, greyfurt yemek P-450’yi inhibe ederek aynı ilaçların metabolizmasını<br />

yavaşlatmaktadır.<br />

Bazı besinler de vucudun ilaca olan cevabını etkiler. Peynirdeki tiramin monoaminoksidaz (MAO) inhibitörü<br />

olan olan hastalarda hipertansif krizlere neden olur.<br />

Beslenme yetersizikleri, gastrointestinal sistemdeki değişiklikler emilimi bozabilir <strong>ve</strong> ilacın cevabını<br />

etkileyebilir. Bazı ilaçlarda iştahı, besin emilimini <strong>ve</strong> doku metabolizmasnı etkileyebilir (Yücesan,<br />

1999: 7; Porter, 2008: 8-9; Hay, 2001: 1-3).<br />

Albumin kanda ilaçların bağlandığı önemli proteindir. Albumin azlığında ilacın bağlanma kapasitesi<br />

düşecek <strong>ve</strong> serbest fraksiyonun serumda daha çok olması sonucunu doğuracaktır. Albumin seviyesinin<br />

düşük olması durumunda bazı ilaçların (Warfarin, fenitoin, furasemid vb.) dozlarında azaltma gerekebilecektir.<br />

Malnütrisyonlarda ilacın taşınması bozulacağından digoxin, salisilâtlar <strong>ve</strong> tetrasiklin gibi<br />

499

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!