II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

Merkezi gaz ve vakum sisteminin kurulması aşamasında ameliyathaneleri destekleyen sistemin, hastanenin
genelini destekleyen sistemden ayrı kurulması gereklidir. Ameliyathaneyi destekleyecek sistemin
de her basamakta denetlenebilir olması birçok tehlikeyi önlemede yardımcı olacaktır. Tüm hastane
ile ortak gaz ve vakum sistemine sahip olunduğunda, çok geniş bir alanın desteklenmesi sırasında
çıkacak tüm sorunlar ameliyathaneyi olumsuz şekilde etkileyecektir. Gazlar, ana merkezden kullanılacakları
odalara kadar, özel teknikle döşenen özel bakır borularla taşınır.
Gaz bağlantılarının, kullanılacağı ameliyathaneye getirilmesi için hangi yöntemin kullanılacağının da
belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için seçenekler, tavandan gelecek şekilde basit hortum sistemleri,
duvar çıkışları, sabit kolonlar, geri çekilebilir (redakte edilebilir) hortum veya kolonlar ve çok çıkışa
sahip dirsekli kollar olabilir.
Bu yöntemlerin kullanımında, her birinin kendine has avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Tavandan
aşağıya inen hortum sarkıtları oldukça popülerdir. Bunlar ucuza mal edilebilirler, kolayca yerleştirilebilirler,
fleksibıldırlar (bükülebilir) ve kullanması çok kolaydır. Kolayca takıp çıkarılabilir çeşitli
tipte bağlantılara sahip saç örgüsü şeklindeki sistemler, hortumların hızla çıkarılıp anestezi cihazının
yer değiştirmesine olanak verirler. Duvardan gelen hortum bağlantıları benzer özelliklere sahip olmakla
beraber, sıklıkla hortumların zemin üzerinde kalması dezavantaj olarak değerlendirilir. Hareket
eden ağır cihazlar tarafından tahrip edilmeleri yanında, personelin hızlı hareket etmelerine engel olabildikleri
için istenmeyen bir durumdur ve önlenmesi gereklidir. Benzer mahsurları nedeniyle, duvara
sabitlenen tıbbi gaz çıkışlarının kullanılması durumunda, hortumlar zeminde kalmayacak şekilde,
uygun bir şekilde hazırlanan taşıyıcı askıya takılmalıdır. Ya da hareketli hortumlar, zeminden en az 90
cm. yüksekte olmalı ve koruyucu kanal içerisinden geçirilmelidir.
Toplandığı zaman ameliyathanede alan temizliğinin kolaylaşmasına katkıda bulunan, kullanılma sırasında
da çalışmayı kolaylaştırıcı yardımı olan, birden fazla çıkışa sahip dirsekli kolların; gaz kaynakları,
elektrik kablo çıkışları, telefon ve veri kablolarının aynı yerde toplanıp buradan dağıtılması gibi
avantajları vardır. Ancak, oldukça pahalıdır ve odabaşına maliyeti önemli oranda artırmaktadır.
Gaz hortumlarının tavandan sarkıtılarak kullanıldığı uygulamalarda, sistemin yerleştirilme noktasının
çok iyi değerlendirilmesi gereklidir. Bu hortumların cihazların üzerinden sarkıtılması; pahalı cihazların
hasarlanmasına neden olabileceği gibi ameliyat lambalarının hareketine de engel olabilir. Genelde,
hortum sarkıtları ameliyat masasının üst sağ köşesinden yaklaşık 150 cm. uzağında olacak biçimde,
45 derecelik bir açıyla yerleştirilmelidir. Sarkıt gaz hortumları ile ameliyat lamba kollarının birbirlerini
olumsuz etkilememeleri için yerleştirme planında çok dikkatli davranılmalı, tüm ilgili kişilerin,
uygulama alanında yerleştirmeyi tartışabilecekleri bir ortam sağlanmalıdır. Ortamın iyi değerlendirilmesi
sonrasında, gaz sisteminin kesin yeri ve ameliyat lamba kollarının özellikleri hakkında karar verilmesi
olanaklı hale gelebilir.
3.2.8. Pencere
Ameliyathanelerde gün ışığına teknik olarak gereksinim bulunmamaktadır. Günümüzde ameliyat odalarında,
gelişmiş teknoloji yardımıyla, çalışmaya uygun aydınlatma sağlayan yapay ışıklandırma ve istenilen
düzeyde filtre edilerek ameliyathane özelliğine uygun olarak hava akımı sağlayan mükemmel
iklimlendirme sistemleri ile pencere gereksinimi giderilmiştir. Ameliyathane ortamında gerekli pozitif
veya negatif basınçlı alan oluşturma teknolojisi nedeni ile de teknik tasarımcılar, ameliyathanelerde
pencere bulundurma düşüncesine kesinlikle karşı çıkmaktadırlar.
301