II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

Assessment of laboratory performance criteria that are established under the frame of quality and accreditation
studies for providing patient care follow up provides patient safety by decreasing the occurrence
of mistakes. Mistakes taking place in pre-analytical and post-analytical stages of overall test
process were demonstrated to be greater than analytical mistakes. Frequency of errors occurred during
overall test process in clinical laboratories may be determined by various performance measurements.
Patient satisfaction, duration of test completion, description of the patient, panic/critical value
notification, sample acceptability, unnecessary consumption of blood products and contamination of
blood cultures are among the performance criteria that are measured in laboratories and they constitute
the basis of the follow-up programs.
Various procedures, instructions an and plans that are formed in line with accreditation standards
are used in controlling and standardization of processes. Patient safety plan aims to organize the fundamental
aspects of activities in relation to finding ways to handle the elements threatening the patient
safety and increase patient safety. Laboratory safety procedure, hazardous substance management
procedure, control of laboratory waste and disposal instruction may be given as examples of documents
that are required to establish these regulations in laboratory.
Reports published in “Institute of Medicine” on 2000 drew attention to patient safety and medical failures.
This notice was bolstered by quality improvement and accreditation studies which became widespread
recently and become a fundamental focus for improvement. By performing their own important
duties for establishing patient safety, clinical laboratories meet the requirements of laboratory quality
management system and also provide patient safety.
Key Words: Medical Laboratories, Patient Safety, Total Quality Management
1. GİRİŞ
Hasta güvenliği sağlık hizmetinin sunum aşamalarında görülebilecek basit hatalar nedeniyle, hastalar
veya sağlık kuruluşunda çalışanlar için zararla sonuçlanabilecek süreçleri ön görmek, zarar ve hataları
engellemek çabasıdır. Hasta güvenliğinde temel amaç hasta ve hasta yakınlarını, hastane çalışanlarını
fiziki ve psikolojik olarak olumlu etkileyecek bir ortam yaratarak güvenliği sağlamaktır (Godlee,
1998: 2).
Tıbbi hatalar, amaca ulaşmak için yanlış plan yapılması, uygulanması ve planlanan tıbbi bir işin amaçlanan
şekilde tamamlanamamasından kaynaklanabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda 44 000
ila 98 000 hastanın tıbbi hatalar nedeniyle yaşamını yitirdiği ve ölüm nedenleri arasındaki sıralamada
tıbbi hatalardan ölümlerin 5. sırada yer aldığı bildirilmiştir (Hofoss ve Deilkas, 2008: 815). Tıbbi hatalar
başlıca tanı hataları, tedavi hataları ve profilaksi hataları olarak sınıflandırılmaktadır:
• Tanı hataları
-Yanlış tanı
-Tanının gecikmesi
-Gereken testlerin uygulanmaması
-Yanlış, ya da değeri kalmamış, bilimsel olmayan testlerin kullanılması
-Testin uygulanmasında hata yapılması
-İzlem ya da testlerin sonuçlarına uygun hareket edilmemesi
29