II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

ihtiyacı azaltarak, bilgi girişini geliştirterek, iletişimi geliştirerek ve insan dikkatine olan gereksinimi
azaltarak hasta güvenliğinin gelişmesini sağlamaktadır (Spath, 2000: 199).
g) Tıbbi araç-gereç ve cihazların bakım ve kontrolünün düzenli olarak yapılması: Genel olarak tıbbi
araç-gereç ve cihazlar olmadan teşhis ve tedavinin yapılması imkânsızdır. Ancak doğru ölçüm yapmayan,
teknolojisi eski, tutarsız sonuçlar veren cihaz ve aletlerin kullanılması faydadan çok zarar oluşmasını
sağlayabilir. Bu nedenle tıbbi araç-gereç ve cihazların bakım ve kontrolünün düzenli olarak yapılması
hasta güvenliğini geliştirmesi bakımından faydalıdır (Shojania , 2008: 1).
h) Hastaların ve hasta yakınlarının da sisteme dahil edilmesi: Hastalar veya hasta yakınları hasta güvenliğini
sağlama ve geliştirmede merkezi bir role sahiptir. Çünkü bir şeyler yanlış gittiğinde sağlığı
bozulan ve etkilen kişi hastalardır. Bu açıdan sorunların belirlenmesinde hastaların devreye girmesi,
hataların ortadan kaldırılmasında büyük faydalar sağlayacaktır.
ı) Hasta güvenliğine yapılan harcamaların değerlendirilmesi: Detaylı maliyet incelemesi hastane yöneticilerine
hasta güvenliği geliştirme aktiviteleri bütçesinin hazırlanmasında yardım edebilir (Kokuji,
1996: 3). Ayrıca sosyal sorumluluk gereği toplum tarafından da kabul edilebilir bir hasta güvenliği
perspektifinin oluşturulması açısından fayda sağlar.
i)Takım kültürünün geliştirilmesi: Sağlık ekibinin üyeleri takım halinde çalışırlar ve takımın performansı,
takımdaki bireylerin yaptığı hatalardan doğrudan etkilenir. Deneyimler takımdaki bireylerin
becerilerinin ve hataları önlemeye yönelik girişimlerinin geliştirilmesi durumunda, hasta güvenliğinin
olumlu yönde etkilendiğini göstermektedir (Pronovos, 2008: 1) Etkili takım çalışması hizmet sunan
personelin kompleks çevre üzerinde hakimiyet kurmasını ve özellikle en sık hataların yaşandığı acil
servis ve yoğun bakım ünitelerinde hataların azaltılmasını sağlar (Sexton ve ark., 2006: 1).
j) İletişimin geliştirilmesi: İletişim eksikliği ya da yetersiz iletişim meydana gelen hataların büyük
çoğunda temel neden olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle bu konu üzerinde odaklanılması çok
büyük önem taşımaktadır. Kanada “The Institute for Safe Medical Practices” ilaç hatalarının yaklaşık
%’10 unun yetersiz iletişim sonucunda oluştuğunu belirtmektedir. Kelimelerin telaffuzu, kullanılan
lehçe, ortamdaki gürültü ve yorgunluk gibi faktörler iletişimin bozulmasına ve hataların oluşmasına
yol açmaktadır. Ayrıca okunaksız el yazıları ve kısaltmalarda iletişimi güçleştirmektedir (Wong ve
Bagleryan, 2004: 14). Diğer yandan hekim-hasta arasındaki iletişimin yetersiz olması hastaların hekim
direktiflerini yerine getirmemesine yol açmaktadır. Daha sağlıklı bilgi hekim-hasta ilişkisinin kurulması
güveni ve hastanın hekim tavsiyelerine uymasını artırabilir ve böylece tıbbi hataların azaltılmasını
sağlayabilir (Lidz , 1988:1385).
k) Protokollerin ve rehberlerin geliştirilmesi: Tıbbi hataları azaltmanın yollarından biri, günlük rutin
faaliyetlerin yerine getirilmesi sırasında insan hafızasına dayanan işlemleri azaltmaktan geçmektedir.
Hafıza yerine kontrol listeleri, protokol ve rehberlerin kullanılması durumunda hata yapma oranı
düşmektedir. Örneğin renkli kod uygulamaları ilaç hatalarının daha az yaşanmasını sağlamıştır (Nolan,
2000: 772).
l) İnsan kaynaklarının yönetimi: Eksik personelle çalışan birimlerdeki personel daha fazla çalışır ve
daha çok yorulur. Ayrıca eleman eksikliği stres yaşanmasına ve stres ise bilişsel hataların artmasına yol
açar (Reason, 1988). Robertson ve ark. (1999: 258) tarafından yapılan bir çalışmada eleman eksikliğinin
hataların artmasına yol açtığı belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre hemşire eksikli-
380