II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

ten görevlendirilecek yetkili, anestezist, cerrah, yüklenici, mimar, mühendis, tesisat planlayıcısı, biyomedikal
bölüm personeli, enfeksiyon kontrol komite üyesi, temel cihaz ve donanımların satıcısı bu takımın
bir üyesi olmalı, multidisipliner işbirliği sağlanmalıdır (Brady, 2005:189; Beney, 2005; Bang,
2004:67).
Tasarlanan ameliyathane bölümü inşaatının tamamen boş bir alanda yeni yapılıyor olması durumunda
bir sorun yaşanmazken; ameliyathane ve Anestezi Sonrası Bakım Ünitesi (ASBÜ)’nin tadilatının yapılması
söz konusu ise; projenin ilk aşamasında, inşaat alanının çalışan bölümden, enfeksiyon kontrolü,
tozdan korunma, gürültünün azaltılması ve inşaat alanındaki basınç değişikliklerini ortadan kaldırılmasına
olanak sağlayacak şekilde izole edilmesi planlanmalıdır (Ehrenverth, 1999:33). Eski kullanım
alanının yeniden yapılandırılmasının, alanların yerleştirilmesi aşamasında, eski yapının inşasına
bağlı olarak; kolon-kiriş, elektrik, su, giderler vb. teknik yapısına uyum sağlama gibi konularda sınırlılıklar
nedeniyle çok önemli sorunlar ile karşı karşıya kalınmaktadır.
3.1. Ön Çalışma
Ameliyathane bölümü ve ASBÜ’ nin gereksiniminin saptanması aşamasında, kurum idaresinin, bu
ünitelere gereksinimin boyutunu değerlendirmek üzere, tüm branşları kapsayan, gereksinimin nitelik
ve niceliğini ortaya koyacak, gerçekçi kriterlere, geçmiş dönem istatistiklerine dayanacak güvenilir bir
çalışma yapması çok önemlidir. Bu çalışmada, branşlar; geçmişteki hastane istatistikleri, halen bulundukları
durum ve geleceğe yönelik hedeflerini gerçekçi bir yaklaşımla ortaya koymalıdır. Konuşlandırma
çalışmalarında, önerileri alınan klinikler için çok özel gereksinimleri olanlara, olabildiğince ayrı,
belirtilen gereksinimleri karşılayabilecek özel ameliyathane oluşturmak (organ transplantasyonu, kardiyovasküler,
ortopedi (protez implantasyonu gibi)), istek ve önerileri örtüşen klinikler için standardı
belirlenmiş ameliyathane odaları planlamak söz konusu olacaktır. Yakın ve uzak gelecekte ortaya çıkabilecek
gereksinimleri dikkatle irdeleyerek tüm alanın şekillendirilmesine çalışılmalıdır. Anestezistler,
tüm branşların katılacakları toplantıda, kurum idaresine, bu verilerini ilgili diğer branşların tartışmaya
katılımları ile somutlaştırarak sunmaları gerekir. Bu ortak toplantı, benzer ve örtüşen gereksinimlerin
bir araya getirilmesiyle; alan, finans sağlama ve zaman yönünden tasarrufta yararlı olacaktır
(Ehrenverth, 1999: 28-37).
Bir başka görüşe göre; ameliyathaneler, yataklı sağlık kurumlarının büyüklüklerine göre, birim ameliyathaneleri
veya merkezi ameliyathaneler şeklinde yapılanırlar. Ameliyathanedeki oda sayısının belirlenmesi
için %5 formülü kullanılabilir. Örneğin; hastanede bulunan tüm cerrahi yatak sayısının %5’i
kadar ameliyat odası inşa edilir. Bu sayı içinde endoskopi ve sistoskopi odaları yer almamaktadır
(Uçak, 2009: 32).
Temel olarak ameliyathaneler, hastane içerisinde hastanenin en üst katına veya alt katlarda diğer bölümlerden
ayrı olarak inşa edilir. Bunun nedeni bölümler arası kontaminasyon olasılığından kaçınmaktır
(Uçak, 2009: 28).
Bir ameliyathane bölümü; ameliyathane odası, steril malzemelerin depolandığı temiz oda, Anestezi
Sonrası Bakım Ünitesi (ASBÜ), el yıkama lavaboları, temiz ve kirli koridorlar, giysi değiştirme, personelin
dinlenme bölümleri, sterilizasyon üniteleri ve asansör gibi oda, ünite ve bölümlerden oluşur
(Ph Grup, 2008).
291