II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler

interactions are risks. The patients can avoid from food-drug interactions in hospital doctors, pharmacists,
dieticians and with a team including responsible nurses for in terms of risks should be identified,
dietary service should arranged. Quality improvement studies should be done on the subject of
food-drug interaction, healthcare professionals and patients should be given education.
Key Words: Food-Drug İnteractions, Diet, Patient Safety
1. GİRİŞ
İdeal olarak, ilaçların etkileri son derece spesifik ve tüm hastalarda aynı öngörülebilir etkilere sahip
olmalı, diğer ilaçlar ve besinler ile birlikte alındığında etkilenmemeli, tamamen nontoksik olmalı ve
tek bir dozla kalıcı tedaviyi sağlayabilmelidir. Ancak bu “mükemmel” ilaç henüz keşfedilememiştir
(McCabe v.d, 2003: 14).
Bir ilacın ya da her iki ilacın etkilerinde artma veya azalmaya, istenmeyen etkiler ile birlikte tedavide
başarısızlıklara yol açan ilaç etkileşimleri dört kategoride incelenmektedir:
İlaç-İlaç Etkileşimleri
Besin-İlaç Etkileşimleri
Bitkiseller/Tamamlayıcı Alternatif Tıp-İlaç Etkileşimi
Hastanın Sağlık Durumu-İlaç Etkileşimi
Besin-İlaç etkileşimini analayabilmek için ilacın etki mekanizmalarını ve farmakolojik prensipleri bilmek
gereklidir. Bir ilacın etkisi;
Farmasötik
o İlacın çözülmesi
o İlacın dağılımı
Farmakokinetik
o Emilim
o Dağılım
o Metabolizma/Biotransformasyon
o Atılım
Farmakodinamik
o İlaçların Etki Gücü özellikleri ile açıklanabilmektedir.
İlacın farmokolojik özellikleri ile birlikte ilacın etkisini değiştirebilen hastaya ait bireysel özellikler,
hastalıklar, çok sayıda ilaç kullanma, beslenme durumu ve alışkanlıkları gibi risk faktörleri söz konusudur
(Tablo 1).
497