3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

yetiştiricileri yemi gıdaya yüksek verimlilikte dönüştüren kanatlı hatlarını seçmek suretiyle
kanatlı eti üretiminin uzun vadeli sürdürülebilirliğine önemli bir katkıda bulunmuşlardır (Tablo
2). Bu eğilim sürecek olup artan et tüketiminin çevre üzerindeki olumsuz etkisini önemli
derecede azaltacaktır. Sözkonusu durumun nedeni ise broyler eti üretiminin arazi kullanımı,
sudan yararlanma, atmosfer emisyonu gibi çevresel etkileri diğer çiftlik hayvanları türlerinden
düşük olmasıdır [4].
Tablo 2. Et üretim sistemi için yemden yararlanma ortalamaları (FCR) özeti [5].
Türler Üretim FCR
Broyler 36 d 1.69
Hindi 126 d 2.46
Kaz 98 d 3.26
Ördek 42 d 2.41
Domuz 22 Hafta 2.99
Koyun 75 kg 10.5
Sığır 600 kg 10.4
d:gün
Broyler piliçler için genetik seleksiyona ait katkının ölçümü
Broyler özellikleri
37 saf hattından gelen broyler, yumurtacı ve geleneksel damızlıkların canlı ağırlıkları ve karkas
kalite özellikleri Tablo 2’de verilmiştir. Kolektif olarak sözkonusu hatlar 42 günlük sürede 0.4
kg’dan 3.2 kg’a ulaşmakta ve broyler hatları içinde dahi canlı ağırlıklarında iki kata kadar
farklılık görülebilmektedir. Yumurtacı ve geleneksel hatlarda canlı ağırlık, verimlilik ve kas
kalitesi benzerlik göstermekte olup broylerler daha yüksek kaskas ve göğüs kası verimliliğine
sahiptir. Yumurtacılar ve geleneksek hatlar ile karşılaştırıldığında, broylerlerde göğüs kası daha
açık renkli olup, kas yüzeyinde daha fazla hemoraj ve plazma kreatin kinaz aktivitesi mevcuttur
ve kas hücre hasarı markırı e daha yüksektir. Ancak doku, tad ve pişmiş göğüs etinin genel
sevilmesi durumu ile ilgili tad panel değerlendirmesi broyler etinin seleksiyona uğramamış
kanatlılara göre daha fazla tercih edilir durumda olduğunu göstermektedir.
Tablo 3. 37 tavuk genetik hattın canlı ağırlık ve et verimliliği, kas kalitesi ve tad panel
karşılaştırması[6].
Özellik Broyler Yumurtacı Geleneksel SED
Üretim özellikleri
Canlı ağırlık (gram) 7.78 a (2387) 6.30 b (544) 6.37 b (586) 0.080***
Karkas ağırlığı (gr/kg) 713 a 608 b 614 8.6***
Göğüs (g/k) 291 a 175 b 182 b 8.0***
Kas kalitesi
Kreatin kinaz (IU L -1 ) 6.69 (805) 5.33 (205) 5.35 (210) 0.078***
Parlaklık (L*) 55.9 53.0 52.0 0.668***
Haemoraj skoru 3.74 2.04 2.08 0.180***
Tat panel skoru
Doku 6.03 5.90 5.46 0.201**
Tavuk tadı 3.84 3.59 3.52 0.131*
Genel beğeni 4.28 3.97 3.79 0.127***
Yemden yararlanmada genetik seleksiyonun rolü daha önceki jenerasyonlar ile karşılaştırıldığında
modern broylerlerde gayet açık şekilde ortaya konmuştur. Zuidhof ve ark. (2014) 1957 ve 1978
4