3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

ve ark. (2007) kuluçkanın 4 ila 7. günleri arasında 37.5°C ile karşılaştırıldığında 38.5°C ‘de
yumurtacı tavuklarda daha uzun femur ve tibia olduğunu tespit etmişlerdir. Bu bağlamda kuluçka
sıcaklığının bacak kemiği gelişimini üzerindeki etkisinin kuluçka sıcaklığının uygulandığı
döneme, uygulanan kuluçka sıcaklığına ve muhtemelen damızlık sürüsünün ırk, soy ve yaşına
bağlı olduğu söylenebilir.
5) Bağırsak sağlığı
İnkübasyon sıcaklığı ile intestinal gelişim ve sağlığı arasındaki ilişki çok belirgin olmamakla
beraber son on yıl içerisinde yapılan çalışmalarda kuluçka sıcaklığının bu konuda bir rol
oynayabileceğine dair indikatörler tespit edilmiştir. Walstra ve ark. (2012) ilk hafta düşük EST
(36.7°C) son hafta ise yüksek EST (38.9°C) ile kuluçkalanan yumurtacı tavukların, tüm kuluçka
süresince sabit 37.8°C EST’ye maruz bırakılanlara göre yetiştirmenin 36. gününde Eimeria
acervulina inokülasyonuna daha fazla açık olmaya yatkın olduklarını göstermişlerdir. Bu durum
daha düşük yem alımı ve inokülasyon sonrası yine daha düşük canlı ağırlık kazanımı, daha fazla
duodenal lezyonlar ve Eimeria ile birlikte inokülasyon sonrası daha yüksek oosit üretimi şeklinde
kendini göstermiştir. Sözkonusu etkiler, Barri ve ark.’nın (2011) tespit ettiği üzere, kuluçka
sıcaklığının intestinal morfoloji üzerindeki etkilerinden ve bağırsağın faklı bölümlerindeki
besin taşıyıcı mRNA açıcı kaslarından kaynaklanıyor olabilir. Konuyla ilgili getirilebilecek
bir başka açıklama ise kuluçka sıcaklığının Fabricius bursa ve timus foliküllerinin gelişimini
etkilediği yönünde olabilir. Oznurlu ve ark. (2010) kuluçkanın10 ile 21. günleri arasında 38.8°C
d sıcaklığın (40.1 ila 40.6°C derece EST anlamına gelir) aynı zaman aralığına 37.8°C derecelik
kuluçka sıcaklığı ile karşılaştırıldığında, söz konusu foliküllerin gelişimini yavaşlattığını ortaya
koymuşlardır. Buna ek olarak daha yüksek sıcaklıklarda kuluçkalanan civcivlerde periferal
lenfosit seviyesi daha düşüktür. Tüm bu hususlar kuluçkanın ikinci yarısında uygulanan
yüksek kuluçka sıcaklığının broylerlerin sağlıklarını etkilediğini ve bununda civcivlerin ileri
yaşamlarındaki uyumsal kapasiteleri üzerinde etkisi olduğu söylenebilir.
Sonuç
Sonuç olarak kuluçka sıcaklığının kuluçka randımanı ve civciv çıkış kalitesi üzerinde son
derece büyük etkiler yarattığı ancak bununda ötesinde kuluçka sıcaklığında meydana gelebilecek
göreceli çok küçük değişikliklerin ileriki yaşamında hayvanların çeşitli organ sistemleri üzerinde
büyük etkiler yarattığı belirtilebilir. Bundan dolayı, belirli bir makina sıcaklığından yumurta
kabuğu sıcaklıkları çok büyük oranda değişiklik gösterebileceğinden, makina sıcaklığından
ziyade yumurta kabuğu sıcaklığının kontrol edilmesi önerilir.
Kaynaklar
Barri, A., C.F. Honaker, J.R. Sottosanti, R.M. Hulet and A.P. McElroy. 2011. Effect of
incubation temperature on nutrient transporters and small intestine morphology of broiler
chickens. Poult. Sci. 90:118-125.
Decuypere, E. and H. Michels. 1992. Incubation temperature as management tool: A review.
World Poult. Sci. J. 48:28-38.
Decuypere, E., K. Tona, V. Bruggeman and F. Bamelis. 2001. The day-old chick: a crucial
hinge between breeders and broilers. World Poult. Sci. J. 57:127-138.
Dietz, M.W., M. van Kampen, M.J.M. van Griensven and S. van Mourik. Daily energy budgets
of avian embryos: The paradox of the plateau phase in egg metabolic rate. Physiol. Zool.
71:147-156.
Elibol, O. and J. Brake. 2008. Effect of egg weight and position relative to incubator fan on
32