3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

in ton; Fransa’da 340 bin ton; İtalya’da 338 bin ton hindi eti üretimi üretilmiştir (FAOSTAT,
2015). Türkiye’de de bu eğilime paralel olarak hindi eti tüketimi, geleneksel olarak yılbaşı
menülerinin haricinde, önemli artış göstererek 2014 yılında 48,663 tona ulaşmıştır (TUİK,
2015). Son yıllarda Türkiye’de çeşitli firmalar entansif hindi yetiştiriciliğine yönelmiş olup
ürünlerini bütün, parça, kıyma ve ileri işlenmiş ürünler şeklinde piyasaya sunmaktadır.
Kümes hayvanlarında insanlar için patojen olan mikroorganizmaların yaygın olarak bulunması,
sürü içinde hızlı bir yayılım göstermesi ve kesim tekniği nedeniyle kanatlı hayvan etleri,
insanlarda oluşan gıda kaynaklı hastalıkların oluşumunda önemli bir role sahiptir (Bryan
ve Doyle, 1995). Çiftlikten sofraya kadar geçen aşamalarda gerekli hijyenik önlemlerin
alınmamasına bağlı olarak mikroorganizmalar ile kontaminasyonlar şekillenebilmekte ve bunun
bir sonucu olarak da insanlarda hindi eti tüketimine bağlı önemli infeksiyon ve intoksikasyonlar
ortaya çıkabilmektedir (Bremner ve Johnston, 1996). Dört büyük gıda kaynaklı patojenden biri
olan L. monocytogenes açısından hindi etlerinin önemli bir rezervuar olabileceği belirtilmiştir
(Ryser ve ark., 1996).
Listeria monocytogenes; hücre içi, zoonoz bir bakteri olup insanlarda listeriozise neden olmaktadır.
Etkenin doğada yaygın olarak bulunması, buzdolabı sıcaklığında üreyebilmesi ve geniş pH
değerlerini tolere edebilmesi gıda kaynaklı infeksiyonların kontrolünü güçleştirmektedir (Erol,
2007). Patojen Listeria türleri kanatlı hayvanlarda daha çok septisemiye neden olurken insanlar
için patojen tür olan L. monocytogenes, insanlarda yumuşak seyirli grip benzeri semptomlardan,
menenjit, meningoensefalit, septisemi, konjuktivit ve pnömoniye kadar değişen bir hastalık
seyri göstermektedir.
Listeria monocytogenes her yıl ABD’de yaklaşık 1600 kişinin hastalanmasına ve 260 kişinin
ölümüne neden olduğu bildirilmiştir. CDC tarafından yayımlanan istatistik verilerine göre 2013
yılında hastalığın insidensi 0,26 vaka/100.000 kişidir (CDC, 2015). AB’de ise 2012 yılında
toplam 1642 doğrulanmış listeriozis vakası ve tespit edilmiş olup 198 kişinin öldüğü rapor
edilmiştir. Hastalığın insidensi ise 0,41 vaka/10.000 kişi olarak belirlenmiştir (EFSA ve ECDC,
2014). Gıda kaynaklı Salmonella ve Campylobacter infeksiyonlarının daha yaygın olarak
görülmesine karşın listeriozisin diğer gıda infeksiyonlarından farklı olarak mortalite oranının
% 20 - 30 civarında olduğu bildirilmiştir (Adak ve ark., 2002). Türkiye’de gıdalardan oldukça
yaygın olarak izole edilen Listeria türleriyle ilgili bir salgının rapor edilmemiş olması dikkati
çekmektedir.
Listeriozise rastlanma sıklığı sağlıklı bireylerde düşük olmasına karşın (0,7/100 bin), hastalık
çocuklarda (10/100 bin) ve yaşlılarda (1,4/100 bin) daha yaygın görülmektedir. Ayrıca
hamilelerin listeriozise sağlıklı bireylerden 17 kat daha duyarlı olduğu bildirilmiştir (Southwick
ve Purich, 1996). L. monocytogenes’in diğer serotiplerinin de önemli olmasına karşın 1/2a, 1/2b
ve 4b serotiplerinin insanlarda listerioza neden olan başlıca serotipler olduğu epidemiyolojik
çalışmalarla ortaya konmuştur (Lyytikainen ve ark., 2000). Dünya genelinde insanlarda görülen
sporadik listeriozis vakalarının % 30-50’sinden L. monocytogenes 4b serotipinin sorumlu
olduğu, buna karşın bir çok ülkede serotip 1/2a’nın gıdalardan daha sıklıkla izole edildiği
belirtilmektedir (Swaminathan ve ark., 2007). Tablo 1’de 1988-2008 tarihleri arasında hindi
etinden kaynaklanan bazı listeriozis vakaları verilmiştir.
189