3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

genetik ilerlemelerin iskelet bozuklukları ve yürüme kabiliyetinde gerçekleştirilen olumlu
değişiklikler ile ilişkili olduğu gösterilmiş olup akabinde devreye 25 yıldan daha uzun bir süredir
gerçekleştirilmekte olan dengeli bir damızlık sistemi dahilinde genetik seleksiyon girmiştir [13-
15].
Tablo 6. Broylerlerde canlı ağırlık ile yürüme kabiliyeti ile ilişkili özelliklerin kalıtım dereceleri
ve genetik kolerasyonlar [13-15].
Özellikler Kalıtımsallık Vücut ağırlığı ile ilgili genetik
kolerasyon
Vücut ağırlığı 0.36 -
Bacak defektleri 0.05 0.18
Çarpık parmak 0.05 0.14
Tibial dyschondroplasia 0.17 0.19
Ayak tabını dermatiti 0.24 -0.05
Diz yanığı 0.08 0.30
Yürüyüş skoru 0.28 0.29
Kas ve et kalitesi
Beyaz şeritler, odunumsu göğüs ve değişken göğüs eti rengi son dönem itibariyle karkasları
ıskartaya çıkartma, işleme kalitesi ve perakende satışa sunma gibi konuları etkilemesi
bakımından broyler sanayinin önemli sorunları haline gelmişlerdir. Bu hususlar detayları ile
birlikte sözkonusu çalışmalarda yer almaktadır. Kas ve et kalitesi ile ilgili önemli genetik
varyasyonlar mevcuttur [7]. Saf ticari broyler hatlarında son yapılan tahminler pektoral miyopati
ve odunumsu göğüs için düşük kalıtım derecesi tespit ederken beyaz şeritler için orta derece
kalıtım derecesi ve canlı ağırlık ve göğüs eti randımanı ile düşükten orta dereceye kadar genetik
kolerasyon belirlemişlerdir. Bu analizler genetik olmayan etkilerin göğüs kası miyopatilerinin
ortaya çıkışlarına % 65’den daha fazla katkıda bulunduğunu göstermekte olup, ıslah çalışmaları
uzun vadede katkı sağlarken çevresel faktörlerin etkisini anlamak son derece önemlidir.
Üreme
Büyüme aşamasında olan ve yem kısıtlamasına tabi tutulan broyler ebeveyn stoklarının refahında,
yem sınırlamasının kronik açlığa yol açacak seviyede olup olmadığı sorgulanmaktadır. Bu
konu Avrupa Birliği [16] tarafından son dönemde sorgulanmakta olup gelecekte -en azından
gelişmiş ülkelerde – çok daha önemli bir konu haline gelecektir. Broyler ebeveyn stoklar
yaşayabilirliklerinin ve yem kullanımının geliştirilmesi amacıyla yem kısıtlamasına tabi
tutulmakta olmakla birlikte ticari açıdan uygulanabilir bir yumurta üretim ve fertilite oranına
ulaşılabilmesi için canlı ağırlığın büyük ölçüde azaltılması mutlak bir gerekliliktir (Tablo 7).
7