3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Şekil 3.1 Taze tavuk gübresi-çeltik kavuzu karışımının kompostlaştırma sürecinde sıcaklığında
meydana gelen değişimler
İkinci ayın sonuna doğru kompost yığınında sıcaklık açısından stabilite sağlanmış ve
kompostlamanın bitirildiği üçüncü ayın sonuna kadar yığındaki sıcaklık değişimleri 28-30
°C’ler arasında olmuştur. Kompostlamanın başlangıcında, havalandırma dönemlerinde ve
kompostlamanın sona erdirildiğinde kompost yığınından rastgele alınan örneklerde organik
karbon, toplam azot, fosfor, potasyum, kükürt, kalsiyum, magnezyum ve humik+fulvik asit
(HA+F A) miktarlarında saptanan değişimler Çizelge 3.1’de verilmiştir. Kompostlamanın
sonunda yığında başlangıçta taze tavuk gübresinden kaynaklanan kokunun da kalmadığı tespit
edilmiştir.
Çizelge 3.1 Kompostlama sürecinde farklı zamanlarda yığında meydana gelen kimyasal
değişimler
Örnekleme Dönem
Organik
N P K S Ca Mg (HA+FA)
Karbon C/N
(%) (%) (%) (%) %) (%) (%)
(%)
1 Başlangıç 43,07 1,92 22,4 0,26 1,00 0,37 0,52 0,13 25,26
2 Havalandırma 43,53 1,91 22.7 0,29 1,07 0,28 0,63 0,16 18,62
3 Havalandırma 43,34 1,89 22,9 0,32 1,13 0,30 0,63 0,16 21,83
4 Havalandırma 43,46 1,92 22,6 0,34 1,15 0,32 0,63 0,17 19,75
5 Havalandırma 38,93 1,93 20,1 0,28 1,14 0,31 0,62 0,16 23,94
6 Havalandırma 38,22 1,82 21,0 0,33 1,02 0,27 0,58 0,17 23,33
7 Son 25,20 1,26 20,0 0,38 1,11 0,26 0,75 0,20 29,84
Kompostlama esnasında ilk 45 günde karışımın başlangıç karbon, azot ve fosfor kapsamlarında
önemli değişiklikler görülmemiştir. Bununla beraber, tüm parametreler için başlangıç ve son
değerleri karşılaştırıldığında organik karbonda yaklaşık %41, azotta %34, kükürtte %42’lik bir
azalma, buna karşın fosforda yaklaşık %46, potasyumda %11, kalsiyumda %44, magnezyumda
%53 ve HA+FA asit miktarında %18 artış tespit edilmiştir.
Kanatlı hayvan gübresinin de yer aldığı çeşitli organik atıkların kompostlanması üzerine
yürütülen bir çalışmada kanatlı hayvan gübresinin başlangıçta % 43,9 olan organik karbon
561