3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

havalandırmanın kamplobakter etkenlerinin altlıkta yaşamasına izin verdiği bildirilmiştir (12).
Avusturya’da 2010 yılında etçi piliç işletmelerinde 18 hijyen kriteri ( altlık materyali, hijyen
malzemelerini personelin kullanımı, diğer hayvanların işletmede varlığı, havalandırma
kriterleri v.b.) dikkate alınarak kamplobakter durumunu belirlemek amacıyla yapılan
çalışmada; işletmelerden alınan dışkı örneklerinde kamplobakter yaygınlığının %69 olduğu,
özellikle Mayıs-Eylül döneminde daha çok gözlendiği, işletmelerin %30’unda kemirgenler ve
böceklerle mücadelenin yetersiz olduğu ifade edilmiştir (13).
Gürler ve ark. (2004) geliştirdikleri hijyen indeksinde yer alan en yüksek mutlak değere sahip
değişkenin salgın hastalıklar olduğunu, bunun yanında kümes yapısının, altlığın her üretim
dönemi sonunda güvenli bir mesafeye bırakılmasının, kümes girişinde dezenfektan kullanımının,
kümes yaşının 15’in üzerinde olmasının, kümes çevresinde başka tür, ırk ve yaş grubundan
hayvan varlığının, hijyen ve verimliliği önemli ölçüde etkilediğini ifade etmişlerdir (14).
Sonuç
Gelişmekte olan ülkelerde ve küçük aile işletmelerinde yapılan broyler yetiştiriciliğinde üretim
hijyeni uygulamalarının anlaşılmasındaki eksiklikler başta canlı ve verim kaybı olmak üzere
halk sağlığı sorunları ve işletmelerin finansal kayıpları olarak olumsuz sonuçlar geliştirebilir.
Kaynaklar
1. Al-Saffar A., Al-Nasser A., Al-Haddad A., Al-Bahouh M., Mashaly M.: Principles of poultry
bıosecurıty program. Kuwait Instıtute for Scientific Research, 2006.
2. Heıkkıla J.: Economics of biosecurity across levels of decision-making: a review. Agron.
Sustain. Dev., 2011; 31: 119-138.
3. Ali M. M., Abdelgadir A.E., Ismail H.M.: Evaluation of biosecurity measures on broiler
farms in Khartoum, Sudan. Journal of Veterinary Medicine and Animal Health, 2014; 6:
138-144.
4. Dorea F.C., Berghaus R., Hofacre C., Cole D.C.: Survey of bıosecurıty protocols and
practices adopted by growers on commercial poultry farms ın Georgıa, U.S.A. Summarized
from Avian Diseases, 2010; 3: 1007-1015.
5. Sharma B.: Poultry production, management and bıo-securıty mesures. The Journal of
Agrıculture and environment, 2010; Vol: 11.
6. Aini I. Biosecurity in family flocks. www.ınfpd.net/filemanger sh1340431249be.doc.
7. Nespeca R., Vaillancourt J.P., Morrow W.E.M.: Validation of a poultry biosecurity survey.
Preventive Veterinary Medicine, 1997; 31: 73-86.
8. Siekkinen K.M., Heıkkıla J., Tammiranta N., Rosengren H.: Measuring the costs of
biosecurity on poultry farms: a case study in broiler production in Finland. Acta Veterinaria
Scandinavica, 2012; 54:12.
9. East I.J.: Adoption of biosecurity practices in the Australian poultry industries. Australian
Veterinary Journal, 2007; 85: 3.
10. Elelu N., Jaji Z., Badiru A., Olowoleni F., Ambali A.G.: Assessment of management and
health practices in some selected poultry establishments in Ilorin, Kwara State, Nigeria.
International Journal of Poultry Science, 2012; 11: 524-528.
11. Racicot M., Venne D., Durivage A., Vaillancourt J.P.: Evaluation of strategies to enhance
biosecurity compliance on poultry farms in Quebec: effect of audits and cameras. Preventive
Veterinary Medicine, 2012; 208-218.
517