3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

sınırlayıcı aminoasit durumunda bulunmaktadır. Hammaddelerin fiyatları ve optimum
kullanım düzeyleri dikkate alınarak, çoğunlukla sentetik metiyonin, bu hayvanların yetiştirme
kılavuzlarında bildirilen ihtiyaçlarını karşılayacak düzeylerde kullanılmaktadır.
Etlik piliçlerin genel olarak aminoasit ihtiyaçları diğer kanatlılara göre daha fazladır. Metiyonin
ve sistin protein sentezi için gerekli aminoasitlerdir. Başlatma, geliştirme ve bitirme dönemlerinde
kullanılan broyler hattının ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanan etlik piliç yemlerinin kükürtlü
aminoasit seviyelerine özellikle dikkat etmek gerekir. Kükürtlü aminoasit düzeyleri ayarlanırken
rasyon sistin düzeyinin önemi unutulmamalıdır. Sistin düzeyindeki yetersizlik metiyonin
tarafından telafi edilmeye çalışılmakta ve bu durumda metiyoninin yetersizlikleri görülebilmekte
ve hayvanların performanslarında(özellikle yem tüketiminde) gerilemeye neden olunmaktadır.
Eğer kanatlı yemlerinde sistin yetersiz ise metiyonin ilavesi bu ihtiyacı giderebilir. Ancak şunu
da unutmamak gerekir ki, kanatlı hayvanın ihtiyacı oranında formülasyonda yer alan metiyonin +
sistin düzeyini içeren rasyonların etkinliği optimal olup, bu düzeyi rasyona daha fazla metiyonin
veya sistin ilave ederek artırmakta ekonomik değildir.
Etlik civcivlere verilen başlangıç yemlerinin kükürtlü aminoasit ve kolin düzeylerine ayrı bir
dikkat etmek gereklidir. Çünkü bu dönemde hayvanların sindirim sistemi gelişimleri devam
ettiğinden, bunun yanında metilasyon ve transmetilasyon olaylarında görevli enzimler de
yeterince fonksiyonel durumda olmadığından dolayı bu dönemde rasyon metiyonin + sistin
düzeylerinin önemini ortaya çıkarmaktadır. Etlik piliçlerde toplam yem tüketiminin büyük bir
bölümü özellikle 4. haftalık dönem sonrasında gerçekleştiğinden, bu dönemde etlik piliçlerin
ihtiyaç duydukları kükürtlü aminoasitlerin fazla ya da az verilmesi rasyon maliyetlerini
ekonomik açıdan etkilediği unutulmamalıdır.
Sentetik aminoasitlerin etlik piliç yemlerinde kullanımı, hayvanların esansiyel aminoasitlere
olan ihtiyacını karşılarken rasyon ham protein düzeyinde de azalmaya yol açabilir. Kuru DL
metiyonin yerine MHA’nın biyolojik yararlanımı dikkate alınarak kullanılmalıdır. Kanatlı
beslemecilerin yem formülasyonlarında sentetik metiyonin kullanımına yönelik ekonomik
faydanın dikkatle yorumlanmasına gerek bulunmaktadır.
Kolin ve betainin etlik piliç yemlerinde metiyoninden tasarruf sağlamadaki etkileri yani metil
donörü olarak hareket etmeleri formülasyonda bulunan metiyonin + sistin düzeyine bağlıdır.
Kanatlıların kolin ihtiyacının % 50’si kadarı betain ile metil grup donörü olarak ikame edilebilir.
Sonuç olarak, esansiyel bir aminoasit olan ve sisteinin ön maddesini oluşturan metiyonin protein
sentezi içinde gerekli ve önemli olduğu gerçeğinden yola çıkılarak, optimum şartlar altında kolin
ve betainin, metiyoninin yerini tutamayacağı ancak; sıcaklık stresine maruz kalınan durumlarda,
bağırsak sağlığını geliştirmede, karkas kalitesini ve hayvanların büyüme performanslarını
olumlu yönde etkilemede yemlere ilave edilerek kullanılabilmelerinin daha doğru ve yararlı
olabileceği söylenebilir.
Kaynaklar
1. Drew, M.D., Van Kessel, A.G. and Maenz, D.D. 2003. Absorbtion of methionine and 2-hydroxy-
4-methylthiobutoanic acid in conventional and germ-free chickens. Poultry Science, 82, 1149-
1153.
2. He, J.H., Li, J.B., Gao, F.X., Liu, Q.H., Shu, J.C. and Liu, D.J. 2003. Dietary methionine
228