3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

P 34 Beyaz Et Tüketiminde Hayvan Refahı Konusunda Tüketici Görüşleri:
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğrencileri Örneği
Canan Aslan, Ebru Cankurtaran, Eray Yalçınkaya, Esra Deniz, Özde Beyazateş, Ahmet
Yaman
Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Mühendislik Mimarlık Fakültesi. Gıda Mühendisliği Bölümü,
Bolu, Türkiye
Özet
Bu çalışmada Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi kampüsünde eğitim gören öğrencilerin kanatlı eti
tüketim alışkanlıkları ve bu alışkanlıkların hayvan refahı ile olan ilgisi araştırılmıştır. Araştırmanın
örneklemini 2013 yılı içinde Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğrenim gören 1000 öğrenciye
sorulan soruların cevaplarını içeren anketler oluşturmuştur. Yapılan çalışma sonucunda öğrencilerin
522’sinin evde 478’nin ise yurtta kaldığını belirlenmiştir. Anketi cevaplayan öğrencilerden 363’ü
haftada bir, 347’si haftada iki ve 251’si haftada üç veya daha fazla miktarda kanatlı eti tükettiklerini
belirtmişlerdir. Dışarıda yemek yiyenlerin ise 555’i daha çok kırmızı eti, 445’i ise kanatlı etini
tercih ettiğini belirtmiştir. Sonuçta 570 kişi hayvan refahını hiç duymadıklarını, 269 kişi ise orta ve
üst düzeyde bilgisi olduğunu belirtmişlerdir. 208 kişi hayvan refahının, helal kesimin ya da ürünün
organik olmasının, satış fiyatının yanında önemli olmadığını belirtmişlerdir.
Anahtar sözcükler: Hayvan refahı, kanatlı eti, tüketim tercihleri
Giriş
Hayvan refahı ”hayvanların tümünün doğal davranışlarını gösterebilecek şartların sağlanması”
şeklinde tanımlanabilecek bir kavramdır (1). Gelişmiş ülkelerde hayvan refahı konusunda bilinç
gün geçtikte artmaktadır (2). Günümüz beslenme alışkanlıklarında kanatlı etleri ve özellikle tavuk
eti önemli bir yer tutmaktadır (3). BESD-BİR verilerine göre ülkemiz kişi baş tavuk tüketimi
20 kg’ı üzerine çıkarak Avrupa Birliği Ülkelerinin önüne geçmiştir (4). Belçika’da yapılan bir
araştırmada (5) hane halkının %57,1’inin günlük et tükettiği tespit edilmiştir (3). Türkiye’de
kanatlı eti tüketimi bölge farklılıkları, gelir, kişisel alışkanlıklar fiyat gibi birçok faktöre bağlıdır
(3). Avrupa Birliği ülkelerinde ise besleyici özellikler, hayvan refahı, ürünün ülke orijini, taze
veya donmuş olması gibi durumlar ve kuş gribi gibi sağlık riski doğurabilecek durumların varlığı
tüketici açısından öne çıkan durumlardır (3,5). Bu durumlar içerisinde özellikle kuş gribinin
ülkemizde görüldüğü dönemde, kanatlı eti tüketiminde önemli ölçüde düşüşle birlikte sektörde
bir kriz yaşanmıştır. Bu durumdan çıkıp eski günlerine dönmesi bir yıla yakın bir süre almıştır.
Ülkemizde tüketicilerin et tüketimine ilişkin tercihlerinin belirlenmesi amacıyla birçok çalışma
(3, 6-8) yayınlanmış olmakla birlikte hayvan refahına ilişkin görüşlerin tespitine yönelik
araştırmalar (2) çok az sayıdadır. Bu çalışma Türkiye’nin tavuk ve hindi eti üretiminin yaklaşık
%30’unu gerçekleştiren (8) Bolu ilinde yaşayan üniversite öğrencilerinin hayvan refahına ilişkin
görüşlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Materyal ve Metot
Bu araştırmanın materyalini 2013 yılı içinde Abant İzzet Baysal Üniversitesinde okuyan ve
tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrenciler ile yüz yüze
623