3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

ildirilen denemede % 59’u fitat formda olan toplam % 0.62 P içeren rasyona 500 U/kg fitaz
ilavesi ile ham protein sindirilebilirliğinin % 10 ham yağ sindirilebilirliğinin ise % 9 arttığı
sonucuna ulaşılmıştır (15). Fitat bileşiğinin endojen kayıpları artırdığı ve bu olumsuzluğun fitaz
kullanımı ile engellenebildiği çeşitli araştırıcılar (16,17) tarafından bildirilmektedir. Rasyonda
fitat seviyesinin % 0.22’ten 0.44’e çıkması sonucu müsin salgısının arttığı buna karşılık 2000 U/
kg fitaz ilavesinin bu salgıyı % 12 azalttığı ve N yarayışlılığını olumlu etkilediği bildirilmiştir
(16). Bahsedilen çalışmaya benzer şekilde rasyonda artan fitik asit (g/kg) miktarının ileal endojen
amino asit akışını (mg/kg, tüketilen kuru maddede) yükselttiği bununla birlikte 500 U/kg fitaz
kullanımının ileal endojen amino asit akışını azaltıcı etkide bulunduğu bildirilmiştir (17).
Mineral Madde Yarayışlılığı
Etlik piliç rasyonlarına yapılan fitaz ilavesi ile fitatın mineral maddelerin emiliminde yarattığı
olumsuzlukların inhibe edildiği ve mineral yarayışlılığının artırıldığını bildiren araştırmalar
bulunmaktadır. (5) tarafından 2012’de yapılan araştırmada % 57’si fitat formda olan toplam
% 0.56 P içeren rasyonla beslenen erkek Ross etlik piliçlerinde 2000 U/kg fitaz ilavesinin Mg
ve S minerallerinin yarayışlılığını % 15 ve % 4 artırdığı bununla birlikte Fe, Cu, K ve Na’nın
fitaz ilavesinden etkilenmedikleri bildirilmiştir. Aynı araştırmada 1000 U/kg fitaz kullanımı ile
bütün bacak, tibia ve femurda kemik mineral içeriği (g) sırasıyla; % 24, 35 ve 30 kemik mineral
yoğunlukları (mg/cm 2 ) ise sırasıyla; % 14, 21 ve 20 oranında artış sağladığı ortaya konmuştur.
Artan Ca:yarayışlı P oranının (1.43, 2.14, 2.86, 3.57) tibia mineral oranı üzerindeki olumsuz
etkisinin (% 43.9, 41.1, 39.3, 38.0) 1000 U/kg fitaz kullanımı sonucu ortadan kaldırıldığı
bildirilmiştir (6). % 0.45 yarayışlı % 0.25 fitat P içeren rasyona 1000 U/kg fitaz ilavesi sonucu 27
günlük etlik piliçlerde ayak mineral içeriğini artırdığı (% 11.56’dan 12.01’e) bildirilmiştir (12).
% 0.26 fitat P içeren rasyona 500 U/kg fitaz ilavesi sonucu K yarayışlılığını artırarak elektrolit
dengesini etkileyebileceği bildirilmiştir (7). Aynı çalışmada ayak mineral içeriği % 10 artarak
% 13.3 (kuru maddede) olduğu ortaya konmuştur. Yine fitaz kullanımı sonucu K ile birlikte Na
ve Cl’nin yarayışlılığının arttığı da bildirilmiştir (13). Na’ya ek olarak Mg sindirilebilirliğinin de
fitaz ilavesi (500 U/kg) ile arttığı bildirilmiştir (14).
Enerji
Besin madde sindirilebilirliği ve mineral yarayışlılığındaki kadar genel bir uzlaşı olmasa da
rasyonlara yapılan fitaz katkısı ile etlik piliçlerin enerjiden daha iyi yararlandığını bildiren
araştırmacılar da bulunmaktadır. 1000 veya 2000 U/kg fitaz ilavesinin 0-21 günlük periyotta %
57’si fitat formda olan % 0.56 P içeren rasyonla beslenen piliçlerde zahiri enerjinin metabolize
edilebilirliğini (AEM) değiştirmediği savunulmuştur (5). Yine aynı dönemler içinde aynı broyler
hibritleriyle yapılan başka çalışmada (11) % 0.26 fitat fosfor içeren rasyona 500 U/kg fitaz
ilavesinin zahiri ileal sindirilebilir enerji (AIDE) ve zahiri metabolize edilebilir enerji (AME)
üzerine etkisini olmadığı bildirilmiştir. Bu araştırıcılardan farklı olarak % 49’u fitat formda
olan % 0.55 P içeren rasyona 1000 U/kg fitaz ilavesi sonucu 21 günlük piliçlerde brüt enerji
sindirilebilirliğinin % 10 artarak % 73.1 olduğu sonucuna ulaşılmıştır (6). % 0.45 yarayışlı %
0.25 fitat P içeren rasyona 1000 U/kg fitaz ilavesi sonucu 27 günlük etlik piliçlerde AME’yi
artırdığı (2924-3063 kcal/kg) bildirilmiştir (12). (9) ise % 0.24 fitat P içeren rasyona 12500
U/kg fitaz ilavesinin rasyon AME’sini değiştirmediğini belirtmekle beraber yem tüketiminin
artmasına bağlı AME tüketiminin yükseldiğini bildirmiştir. % 0.26 fitat P içeren rasyona 500 U/
kg fitaz ilavesi sonucu AME’nin değişmediği bildirilmiştir (7). Fitat P ve toplam P oranının %
0.30 ve % 0.75 olduğu rasyona 750 U/kg fitaz ilavesinin AME’yi % 3.5 artırdığı bildirilmiştir
(10). 500 U/kg fitaz ilavesinin de AME’yi olumlu yönde etkilediği bildirilmiştir (13).
685