3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

yapısal selüloz parçalayan enzimler (ksilanaz ile domine edilen), fitazlar ve en son zamanlarda da
proteazlardır. Lipaz, amilaz ve diğer karbohidrazlar (pektinaz, galaktozidaz ve mannanaz gibi)
ise daha az araştırılmış veya anlaşılmışlardır. Yem enzimlerinin geleceği açısından sorulması
gereken en bariz soru ise gelecek on yıl içerisinde ve ilerisinde ne tür gerçekten yeni aktivitelerin
hayata geçirileceğidir. Ancak bu soru zor bir soru olmanın yanında aslında gizliliği ve fikri
mülkiyet haklarını ihlal etmeden tamamen açık ve net bir biçimde cevaplanması imkansız bir
sorudur. Diğer taraftan hangi yeni enzimlerin daha çok ilgi çekeceğini değerlendirerek konuya
girmekte pek uygun değildir. Dolayısıyla beslenme konusu ile ilgili mevcut sınırların neler
olduğunun ve hangi noktalara müdahale edilmesinin daha önemli olduğunun değerlendirilmesi
daha yararlı olacaktır. Son derece büyük bir potansiyele sahip alanlardan bir tanesi mikrobiyal
yönetim olup, bu alan geçtiğimiz on sene ile karşılaştırıldığında en az faaliyetin (yem enzimleri
için) olduğu bir alandır (Bedford & Cowieson, 2012). Enzimlerin kullanılması suretiyle
özellikle mikrofloranın modifiye edilmesi veya enterik enfeksiyonların azaltılmasının mümkün
olduğu gösterilmiş olmakla beraber pratikte hala daha karanlıkta kalan hususlar mevcuttur.
Ancak son yapılan çalışmalar, daha önceleri dikkate alınanlara kıyasla enzimler ile sindirim
sistemi gerisindeki mikrobiyal flora arasında çok daha karmaşık bir ilişkinin olduğunu
göstermektedir (Cowieson & Masey-O’Neill, 2013a). Sözkonusu tepkiler sekumda fermente
olan sindirim sisteminde fermente olabilir oligomerlerin oluşumuna dayanmakta olup ileal fren
mekanizmasını tetiklemektedir. Bu etki peptit YY isimli ve ileal durdurma mekanizmasının
düzenlenmesinin sorumlu hormonlardan birinin (PYY; Singh ve ark., 2012) ölçülmesi ile son
dönemde gösterilmiştir. Yemlere ksilanaz ilavesinin broyler serumunda PYY konsantrasyonunu
arttırdığı açık olup muhtemelen gastrik residansta (mide) ksilanazın modiye etkisini ortaya
koymaktadır. Bu mekanizma ile ilgili daha ileri kanıtlar Cowieson & Bedford (2009) tarafından
ortaya konmuş olup, ileal amino asit sindirilebilirliği üzerindeki ksilanaz etkisinin diyetteki
sindirilmemiş amino asitlerin sabit bir oranı olduğu tespit edilmiştir. Sözkonusu jenerik etki,
kafesi parçalamanın ksilanaz için majör bir mekanizma olmadığını veya çoğunlukla örneğin
buğdayın (Arjinin gibi) alöron katmanında bulunan amino asitlerin orantısız olarak avantajlı
durumda olduğu öneriminde bulunmaktadır. Tüm amino asitlerin aynı derecede avantajlı
durumda olduğu hususu (hazmedilmemiş fraksiyonlara göre) değişmiş bir gastrik residans
(mide) gibi bir toplu etkiyi önermektedir. İstenmeyen mikroorganizmaları doğrudan hidrolize
edebilen enzimler de mevcut olabilmekle birlikte, bu konu da yem kavramı çerçevesinde az
araştırılmış konulardan biridir.
Enzimler ve Sindirim Sistemi Sağlığı
Sindirim sistemi sağlığı sıklıkla kullanılan bir terim olmakla birlikte, çok açık olarak
tanımlanmamış olup bu terim genel itibariyle herhangi olumsuz harici bir sorundan ari bir sindirim
sistemi varlığına ve optimal düzeyde fonksiyonlarını yerine getirdiğine işaret eder. Domuz ve
kanatlılarda sindirim sistemi sağlığını azaltan pek çok diyet, mikrobiyal ve çevresel faktör
mevcuttur (Klasing, 1998). Sözkonusu faktörler arasında lifsi unsurların belirli tipleri, tripsin
inhibötörü, fitat, lektinler, sindirim sistemi alt bölümünde sindirilememiş proteinler, patojenik
ve putrefraktif mikroorganizmalar, düşük besinsel dengeye sahip diyetler, sıcaklık stresleri,
düşük su kalitesi, bazı aşı programları ve pek çok diğer husus sayılabilir. Enzimlerin söz konusu
pek çok sindirim sistemi sağlığı koşuluna başarılı bir şekilde etki edebildiği ve hayvanların
enterik direncini artırabildiği gösterilmiş olmakla birlikte (Bedford & Cowieson, 2012) konuyla
ilgili mekanizmalar tam olarak açıklanamamıştır. Enzimler sindirim metabolizmasını daha çok
sindirim sisteminin proksimal bölgesine kaydırmak suretiyle protein, nişasta ve yağ sindirim
oranını ve bütünlüğünü artırabilir. Bu ileum ve sekumdaki mikroflora için substrat elverişliliğini
267