3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Mısır, soya ve tavuk unu temelli rasyonlarda izolöysin, valin, arjinin ve triptofan gibi amino
asitlerin eksikliği pek olmaz. Ancak bitkisel protein kaynaklarına dayanan rasyonlarda bu amino
asitlerin eksikliği daha önemli olabilir. Bu yüzden valin hayvansal protein kaynaklarından
yoksun diyetlerde treoninin yanında bir sonraki sınırlayıcı amino asit olabilir (Thornton ve
ark., 2006). Valin eksikliğinde tüy ve bacak anomalileri (Farran ve Thomas, 1992a ve 1992b),
antikor titresinin etkilenmesi (Bhargava ve ark., 1971), lenfoid organ gelişiminin aksaması
söz konusudur (Konashi ve ark., 2000). Valin üzerine yapılan az sayıdaki çalışmada optimum
oranlarının sağlanamaması durumunda performans olumsuz etkilenmektedir (Corzo ve ark.,
2008).
Materyal ve Metot
Denemede 245 adet günlük Ross 308 erkek etlik civcivler kullanılmıştır. Deneme için her biri
49 civcivden oluşan 5 grup düzenlenmiştir. Her bir grup 7 civcivden oluşan 7 alt gruba ayrılmış
olup, çalışma toplamda 35 bölmede (her bir bölme yaklaşık 0,72 m 2 ) yürütülmüştür. Araştırma
bir kontrol (K) ve dört deneme (D 1
, D 2
, D 3
, D 4
) grubu olacak şekilde kurulmuştur. Araştırmada
her bir gruba civciv döneminde (0-21. günler) % 22,00 HP ve 3000 kkal/kg ME, piliç döneminde
ise (21-42. günler) % 20,00 HP ve 3100 kkal/kg ME içeren rasyonlar verilmiştir. Araştırmada
kullanılan rasyonların temelini mısır, fındık küspesi ve soya küspesi oluşturmuştur. Araştırmanın
ilk döneminde kontrol grubunun valin oranı NRC (1994)’de bildirilen değer olan % 0,9 olarak
ayarlanmış, D 1
ve D 2
gruplarına sırasıyla % 0,1 ve % 0,2 oranında L-Valin ilavesi yapılmıştır. D 3
ve D 4
gruplarına ilk dönemde L-Valin ilavesi yapılmamıştır. Araştırmanın ikinci döneminde ise
kontrol grubunun valin oranı NRC (1994)’de bildirilen değer olan % 0,82 olarak ayarlanmış, D 3
ve D 4
gruplarına sırasıyla % 0,1 ve % 0,2 oranında L-Valin ilavesi yapılmıştır.D 1
ve D 2
gruplarına
ikinci dönemde L-Valin ilavesi yapılmamıştır. Denemede kullanılan yem hammaddelerinin
rasyondaki oranları Çizelge 1.’de gösterilmektedir. Hayvanlar 7. ve 21. günlerde canlı newcastle
aşısı ile aşılanmıştır.
Yemlerin ham besin madde miktarları AOAC’de (1990) bildirilen yöntemlere göre belirlenmiştir.
Metabolize olabilir enerji düzeylerinin hesaplanmasında TSE’nin (1991) önerdiği formül
kullanılmıştır. Canlı ağırlık ve yem tüketimi 1, 7, 14, 21, 28, 35 ve 42. günlerde tartılmış,
tartımlar arası farktan canlı ağırlık artışları, yem tüketimleri, yemden yararlanma oranı (yem
tüketimi/canlı ağırlık artışı) bulunmuştur. Araştırmanın 21. ve 42. gününde tüm hayvanlar
bireysel olarak tartılmış ve her alt gruptan bir hayvan olmak üzere toplamda 35 x 2 = 70 adet
hayvan rastgele ayrılmış ve kesilmiştir. Bağışıklık sistemi organlarının; timus, bursa Fabricius ve
dalak rölatif organ ağırlıklarının tespiti ile karkas parametrelerinin değerlendirilmesi amacıyla
uygun yöntemler ile organlar ayrılmıştır. Her hayvandan aşılama antikor titresinin belirlenmesi
(Hemaglutinasyon Inhibisyon-HI testi) (OIE, 2012). amacıyla kan alınmıştır.
Gruplara ait istatistiksel hesaplamalar ve grupların ortalama değerleri arasındaki farklılıkların
önemliliği için Varyans analiz metodu, gruplar arası farkın önemlilik kontrolü için de Duncan
testi uygulanmıştır. Çizelgelerde gruplara ait ortalama ve standart hata değerleri gösterilmiştir.
Ölü sayılarının Ki-Kare testinde kullanım için yeterli olmaması nedeniyle ölüm oranları yüzde
olarak belirtilmiştir. İstatistik analizler SPSS (Inc., Chicago, II, USA) programı ile yapılmıştır.
527