3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

özellikle Bacillus ve Clostridia türlerinden sağlanmaktadır. Gram negatif olarak da sadece
Vibrio, Pseudomonas ve Bacteroides bakterilerinden enzim üretimi yapılmaktadır. Mantarlardan
β-Mannanaz üretiminde ise en yaygın olan türler Aspergillus, Agaricus, Trichoderma,
Sclerotium’dur. Hayvansal üretimde yemlik enzim dışında β-mannanazlar endüstiriyel olarakta
yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu enzimin, kağıt sanayinde kağıt hamuru elde edilmesinde,
deterjan sanayinde leke çıkartıcı olarak, enzimatik petrol çıkarılmasında, hindistan cevizi yağı
üretiminde, kakao yağı üretiminde, kahve ekstraktının hidrolizinde, tekstil sanayinde selülozik
lif üretiminde kullanımı mevcuttur (22).
Yemlik enzim olarak β-mannanazların kanatlı yemlerinde kullanımı güncellik kazanan bir
konudur. Yemde %2-4 civarında mannan bulunması durumunda etlik piliçlerde büyümenin
yavaşladığı ve yemden yararlanmanın kötüleştiği yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur(23,24).
Derlemenin bu kısmında olumsuz etkilerinin orataya konduğu β-mannanlara karşı yemlerde
β-mannanaz kullanılmasının etkileri ve sonuçlarına değinilecektir.
Mannanobiaz enziminin kullanılmasının hayvansal ürünlerde ve hayvan vücudunda zararlı
bir mikroorganizma olan salmonella üzerine etkisini ölçen bir araştırmada, mannanobiazın
makrofajların salmonellayı yok edici etkisini arttırdığı, bunu da reaktif oksijen ve nitrojenlerin
üretiminin düzenlenmesi ve savunma sistemi genleri üzerine eksprasyonu ile sağlayabileceği
bildirilmiştir (25). Normal düzeyde ve yetersiz düzeyde enerji içeren yemlere ®-mannanaz
ilavesinin yapıldığı çalışmada, 1 ve 2 g/kg enzim ilavesinin yemden yararlanmayı iyileştirdiği,
dönem sonu canlı ağırlıkta düşük enerji+2 g/kg enzim ilavesinin ise normal enerji düzeyine
benzer sonuç verdiği ve enzim ile birlikte enerji etkinliğinin arttırıldığı bildirilmiştir. Bu durumun
sebebi mannanın kolay çözülebilir hale geçmesi, bakteriler tarafından sindirilmesi, açığa çıkan
uçucu yağ asitlerinden hayvanın yararlanmış olması ve bağışıklık organlarının ağırlığının
azalmasından kaynaklanmış olabileceği bildirilmiştir (26). Düşük ve normal düzeyde enerji
içeren rasyonlarla yapılan diğer bir çalışmada düşük enerjili yeme β-mannnaz ilavesinin canlı
ağırlık artışını sağladığı, yemden yararlanmayı iyileştirdiği, besin madde sindirimini arttırdığı
ve kan LDL düzeyini düşürdüğü bildirilmiştir (27). Mısır-soya temelli yemlemenin uygulandığı
farklı dozlarda β-mannanaz ilavesinin etkilerinin araştırıldığı bir başka çalışmada, enzim
ilavesinin canlı ağırlık artışı ve ölüm oranına etkisinin olmadığı, 700-900 g/ton β-mannanaz
ilavesinin duedonumdaki villileri uzattığı ve incelttiği, epitelyum kalınlığı, kript derinliği, villus
boyu ve yüksekliğini olumlu olarak etkilediği, yem tüketiminin azaltılması amacıyla da 900 g/
ton β-mannanaz ilavesinin kullanımının etkili olduğu bildirilmiştir (15).
Rasyonda mısır, soya küspesi ve mısır DDGS kullanılan bir başka çalışmada, yeme 400 IU/
kg endo 1-4 β-mannanaz ilavesinin vücut ağırlığında artış, yemden yararlanmada iyileşme,
bağırsak viskozitesinde azalma sağladığı bildirilmiştir (28). Yumurtacı tavuklarda rasyona %25
hurma çekirdeği küspesi katılması ile yapılan bir araştırmada, yeme α-galaktozidaz ve proteaz
ile birlikte β-mannanaz ilavesinin yemden yararlanmayı iyileştirdiği bildirilmiştir (29). Yemde
büyütme faktörünün olmadığı farklı dozlarda ®-mannanaz ilavesinin etkilerinin araştırıldığı diğer
bir çalışmada, 80-110 MU (106 enzim aktivitesi) /ton βmannanaz ilavesinin canlı ağırlık artışı
ve yemden yararlanmayı iyileştirdiği bildirilmiştir (30). Hindilerle farklı protein düzeyindeki
soya kaynaklarının kullanılması (%44-48 HP) ile ilgili yapılan çalışmada endo 1-4 β-mannanaz
ilavesinin düşük protein içeriği olan soya ile hazırlanan karmalarda yem değerinde iyileşme
sağladığı ve soyanın antibesinsel özelliğinin endo 1-4 β-mannanaz ilavesi ile giderilebileceği
bildirilmiştir (21). β-mannanaz ilavesinin akut faz protein miktarı ve üniformite üzerine
648