3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Belirgin IBV alt popülasyonlarının oluşumunun, konakçı istilası esnasındaki farklı immun seçici
baskıdan etkilendiği gösterilmiştir. Bazı konakçı ve çevresel faktörler seçici-selektif baskıyı
etkiler ve aşı kaynaklı immun yanıtın gücü ve spresifitesi buna örnek verilebilir.
Aynı orijinal virüs tohumundan köken alan fakat farklı ticari aşılarla aşılanmış kanatlıların
verdikleri immun yanıtlarda belirgin farklılıklar gözlenmiştir. Örneğin, farklı ArkDPIdan
derive aşılarla aşılanan kanatlıların Harderian bezlerinde değişken spesifik B-Lenfosit
yanıtları bulduk ki bu da eprüvasyon virüsünün istila sırasında farklı immun seçici baskılar
ile karşılaştığına örnek gösterilebilir. En güçlü immun yanıta sahip kanatlılar (A aşısı),
eprüvasyon virüsünün replikasyonunu kanatlıların çoğunda başarıyla engelleyebilmişlerdir ve
S1 dizilimlerine dayanarak, eprüvasyon suşundaki hakim virus alt popülasyonu sadece bir kaç
IBV pozitif tavukta belirlenebilmiştir. Bunun aksine, optimalden az immun yanıtın alındığı
kanatlıların çoğunda ( B ve C aşıları) IBV tespit edilmiştir ve eprüvasyon suşunda hakim olan
virus alt popülasyonlarından farklı alt popülasyonların ortaya çıktığı ve baskın hale geldiği
gözlemlenmiştir. Bu bulgular, zayıf aşılamanın yeni IBV suşlarının ortaya çıkmasına katkıda
bulunacağına bilimsel kanıt teşkil etmektedir (15).
Başka bir çalışmada, immun-yeterli kanatlılar ve immun yetmezliğe sebep olan virüslerle
(Chicken Anemia Virus [CAV], Infeksiyöz Bursal Diseases [IBD ] enfekte kanatlılarda IBV
Arkansas aşı suşunun seri pasajlanması esnasında yine bu suşun hakim popülasyonlarının S1 gen
dizilimine ait bir kesitte değişiklikler olduğunu gözlemledik. IBV-Ark aşısı göze uygulanmış
ve sonucu izlemek için pasajlarda takip eden inokulasyonlar için enfekte olan hayvanlardan
gözyaşı akıntısı toplanmıştır.
Tüm civciv gruplarında aşı dizilimindeki baskın S1 genotipi hızlı bir şekilde negatif olarak
tespit edilmiştir. Bağışıklık sistemi yeterli olan ve bağışıklık sistemi yetersiz olan civcivlerin
hepsinde, ilk pasaj sırasında aynı IBV alt popülasyonları görülmüştür (7) ve daha sonraki
zamanlarda yapılan pasajlardan sonra ,önceden baskın olan bir veya iki popülasyonun
yerleşmesini takiben bu alt popülasyonlar ortaya çıkmıştır. Bağışıklık sistemi yetersiz civcivlere
önceden C2› si belirlemiş alt popülasyonlar yerleştiğinde, IBVnin dört pasajdan daha fazla
bir süreçte devam ettiği görülmüştür. Bu sonuçlar bağışıklık sistemi yetersiz olan civcivlerde
seleksiyonun bitmediğini ve C2 fenotipinin bu ortama belirgin bir adaptasyon gösterdiğini
ortaya koymaktadır. Bu bulgular seleksiyonun sonucu olarak fenotipik birikimlerin oluşmasına
kanıt teşkil etmektedirler (6).
IBV’nin uyum sağlayabilme yeteneğinin ortaya çıkardığı zorluklar, hastalığın ve bununla ilgili
ekonomik kayıpların etkili bir biçimde kontrol edilmesi için yeni yaklaşımlara acil ihtiyaç
duyulduğunu ortaya koymaktadır. Son zamanlarda , bir serotip içeren aşıyı takiben başka
bir IBV serotipi içeren aşıyı yapmak şeklinde ele alınan gelişmiş bir strateji uygulanmaya
başlanmıştır. Bu uygulamanın destekçileri, civcivlerin her iki aşıdaki serotiplere karşı bağışıklık
geliştirdikleri gibi diğer IB serotiplerine karşı da bağışıklık geliştirdiklerini iddia etmektedirler.
Kanatlıları IBV’ye kaşı korumak için farklı IBV suşlarının kullanılmasının yararları bir yana,
var olan atenüe aşıların dezavantajlarını şöyle sıralayabiliriz. ( 1) Canlı atenüe IBV aşıları ve/
veya IBV saha suşlarının rekombinasyonu; (2) egzotik canlı IBV suşlarının ortaya çıkışı; (3)
nokta mutasyonların sonucu olarak aşı benzeri suşların ortaya çıkması.
402