3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

S 29 Etlik Piliç Yemlerinde Metiyonini Tasarruflu Kullanma Yönünden
İzlenebilecek Stratejiler
Cevdet Gökhan Tüzün 1 , İbrahim Çiftci 2
1
Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Isparta, Türkiye
2
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ankara, Türkiye
Özet
Etlik piliç üretiminin en büyük ve en önemli girdisi yem maliyetidir. Etlik piliç üretiminde
yem maliyeti, toplam canlı üretim maliyetinin yaklaşık % 65-85’ini oluşturmaktadır.
Ülkemizde yem hammaddesi fiyatlarının yüksek ve dışa bağımlı olması, hammadde tedarikinde
yaşanan olumsuzluklar ve artan karma yem fiyatları, üretilen piliç eti maliyetlerini olumsuz
etkilemektedir. Metiyonin, kanatlılar için birinci derecede sınırlayıcı olan esansiyel, kükürtlü
bir aminoasittir. Metiyonin, sistin ve sistein kükürtlü aminoasitler grubunun öğeleridirler.
Son zamanlarda metiyonin fiyatlarının kısa süre içinde yaklaşık 3 katına çıkması, sentetik
metiyonin kaynaklarından tasarruf sağlamada uygulanabilecek çeşitli stratejiler açısından
yem formülasyonlarını yapan kişileri farklı arayışlara yöneltmiştir. Bu derlemede etlik piliç
rasyonlarında yer alan metiyonin yerine kullanılabilecek diğer metil sağlayıcılarından yararlanma
imkânı hakkında bilgiler verilmiştir.
Giriş
Günümüzde kanatlı besleme alanında yapılan çalışmalar ile insanların daha sağlıklı beslenmesine
yönelik değeri artırılmış ürünler üretilebilmektedir. Etlik piliç üretiminin en büyük ve en önemli
girdisi yemdir. Etlik piliç üretiminde yem maliyeti, toplam canlı üretim maliyetinin yaklaşık %
70’ini oluşturmaktadır. Yem hammaddesi fiyatlarının yüksek ve dışa bağımlı olması, hammadde
tedarikinde yaşanan olumsuzlukların yanında artan karma yem fiyatlarına bağlı olarak üretilen
piliç eti maliyetlerini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca son günlerde ülkemizde yem katkı
maddesi olarak satılan DL-metiyonin fiyatının, özellikle 20 TL’nin üzerine çıkması etlik piliç
yem formülasyonlarında metiyoninden tasarruf sağlamada alternatif stratejilerin uygulanmasını
sektörümüz açısından zorunlu kılmaktadır. Bu derlemede etlik piliç rasyonlarında yer alan
metiyonin yerine kullanılabilecek diğer metil sağlayıcılarından yararlanma imkânı hakkında
bilgiler verilecektir.
Etlik Piliçlerin Metiyonin ve Kükürtlü Aminoasit Gereksinimleri
Metiyonin, kanatlılar için birinci derecede sınırlayıcı olan esansiyel, kükürtlü bir aminoasittir
(1,2,3). Metiyonin, sistin ve sistein kükürtlü aminoasitler (TSAA) grubunun öğeleridirler.
Kanatlıların TSAA ihtiyaçlarını gidermede metiyonin ve sistin, yem formülasyonlarında uzun
zamandır birlikte dikkate alınmaktadır (4,5,6). Etlik piliçlerin metiyonin ve TSAA gereksinimleri
Tablo 1’de sunulmuştur. Kanatlılarda esansiyel ve esansiyel olmayan aminoasitlere olan ihtiyacın,
hayvana verilen karma yemin yapısı ile çevresel ve genetik faktörlerden etkilendiği, artık genel
bir kural olarak kabul edilmektedir (7). Etlik piliçlerin rasyonlarına National Research Council
(8) tarafından önerilenin üzerinde metiyonin ilavesinin, performansı geliştirdiği, özellikle
canlı ağırlık artışı ve yem değerlendirme sayısını iyileştirdiği yönünde çalışmalarda mevcuttur
(4,6,9,10,11,12,13,14).
222