3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

ildirilmiştir (Bonomi ve ark. 1999). İçme sularına enginar yaprağı ekstraktı ilavesinin broyler
performası üzerine olumlu etkisi izlenirken; civciv bağırsaklarındaki bakteriyel endotoksin
düzeyinin düştüğü ve yararlı mikroorganizma sayısının arttığı saptanmıştır (Klessen ve ark.
2003). Farklı enerji içerikli temel rasyona kurutulmuş enginar yaprağı ilavesinin, broylerlerde,
yem tüketimini, rasyon enerji içeriğine bağlı olarak sadece bitirme periyodunda düşürdüğü; öte
yandan ham yağ sindirilebilirliğinin % 2 ve 4 düzeyinde enginar yaprağı ilave edilen gruplarda
daha yüksek bulunduğu bildirilmiştir (Abdo ve ark. 2007).
Büyüme ilerletici maddelerden antibiyotiklerin yasaklanması özellikle bitkisel kökenli yem
katkı maddelerine karşı olan ilgiyi de arttırmıştır. Cynarin maddesinin bitki ekstraktından
elde edilmesi ve insan hekimliğinde de karaciğer koruyucu olarak kullanılması özellikle
kanatlı yetiştiriciliğinde kullanım alanı bulmuştur. Öte yandan yoğun yetiştiricilik yapılan
broylerlerde karaciğer fonksiyonlarının istenilen düzeylerde tutulma isteği bu tür katkıların
önemini arttırmıştır. Ayrıca ticari kanatlı yetiştiriciliğinde pelet formundaki yemler yoğun
olmakla beraber toz formundaki yemlerde tercih edilmektedir. Bu nedenle bu çalışmada cynarin
maddesinin farklı yem formlarıyla (toz ve pelet) verilmesinin performans ile sindirim organları
üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem
Hayvan Materyali ve Diyetler
Hayvan materyali olarak ticari damızlık işletmesinden sağlanan günlük yaşta 480 adet broiler
civciv kullanılmıştır. Deneme kümesine getirilen hayvanlar rastgele olacak şekilde her birinde
120 hayvan bulunan 4 ana gruba bölünmüş ve her ana grup her birinde 20 hayvan bulunan
6 tekrarlamalı gruba ayrılmıştır. Hayvanlara toz ve pelet formdaki bazal diyetler verilmiştir.
Deneme diyetleri hazırlanmasında broylerlerin başlangıç ve büyütme dönemi gereksinimleri
göz önünde bulundurulmuştur (NRC, 1994). Deneme grupları; D1; bazal diyet (kontrol grubu,
toz formda), D2; bazal diyet ( kontrol grubu, pelet formda), D3; D1+Cynarin, D4; D2+Cynarin
olarak dizayn edilmiştir. Hem toz formdaki hem de pelet formdaki yeme ilave edilen cynarinin
dozu kg yemde 0,25 g olacak şekilde hesaplanmıştır. Civcivler bulundukları bölmelerde gruplar
halinde beslenmiş ve yemler hayvanlara günlük olarak tartılarak ad libitum olarak verilmiştir.
Deneme 42 gün sürmüştür.
Örneklerin Alımı ve Analizler
Denemedeki hayvanlarda Cynarin›in sindirim organları üzerine etkisini tespit etmek amacıyla
her tekrar gruptan deneme sonunda 3 olmak üzere, her ana grup için toplam 18 adet civciv
seçilerek kesilmiş taşlık (dolu ve boş) ve bağırsağın duodenum, jejenum, ileum ve sekum
anatomik olarak başlangıç ve bitiş noktaları dikkate alınarak kısımları ayrılmış ve içerikleri
boşaltılarak uzunlukları ve ağırlıkları da saptanmıştır. Sindirim organlarının ağırlıkları (organ
ağırlığı, gr/1000 g canlı ağırlık) ve uzunlukları (organ uzunluğu, cm / 1000 g canlı ağırlık)
hayvanların canlı ağırlıklarına oranlanmıştır.
Bulgular ve Tartışma
Canlı Ağırlık
Bu çalışmada, Cynarin ilavesinin diyetin toz formda ya da pelet formda olmasına bağlı
olmaksızın canlı ağırlık performansını arttırıcı bir etkisinin olduğu görülmüştür (Tablo 1).
581