3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Stresli ortamda yumurtadaki KORT düzeyinin artması embriyo/civciv gelişiminin gerilemesine,
civcivlerin daha az rekabetçi ve ürkek olmasına neden olmaktadır (Lay ve Wilson, 2002;
Rubolini ve ark., 2005; Janczak ve ark., 2007; Özkan ve ark., 2009). Bizim çalışmalarımızda
da damızlıkların yemlerine KORT eklenerek deneysel olarak yaratılan maternal stresin embriyo
gelişimini etkilediği ortaya konmuştur (Babacanoğlu ve Yalçın, 2014). Eriksen ve ark., (2003) da
yumurtaya in-ovo KORT uygulaması ile albuminde KORT düzeyinin artmasının civcivlerde iki
yanlı özelliklerin gelişimindeki stabiliteyi bozarak asimetriye neden olduğunu bildirmişlerdir.
Diğer yandan, etlik piliçler kısa bir yaşam döngüsüne sahip olmalarına karşın, büyüme
döneminde hayvan refahını olumsuz etkileyecek bir çok ortama maruz kalabilirler ki bunlardan
biri de optimum yerleşim sıklığından sapmalardır (Ravındran ve ark., 2006). Yüksek yerleşim
sıklığında, korku davranışının göstergesi olan hareketsiz kalma süresinin (Andrews ve ark.,
1997) ve çift yanlı özelliklerde asimetrik gelişmenin arttığı bildirilmiştir (Buijs ve ark., 2012).
Bu çalışmada deneysel olarak yaratılan maternal strese maruz kalmış damızlıklardan elde edilen
etlik piliçler, optimumun üzerindeki yerleşim sıklığına maruz bırakılarak simetrik özelliklerinin
gelişimi ve korku davranışı incelenmiş, böylece maternal stresin uzun süreli etkisinin ortaya
konması amaçlanmıştır.
Materyal ve yöntem
Ross 308 genotipine ait 42 haftalık etlik damızlık dişiler her birinde 100 adet olacak şekilde 2
gruba ayrılmıştır. Birinci grup kontrol (KONT) olarak korunmuş, ikinci gruptaki dişilere 14 gün
boyunca 2 mg/gün/tavuk KORT yeme eklenmiştir (MKORT). Bu doz KORT uygulamasının
damızlıklarda strese yol açarak yumurtadaki KORT düzeyini artırdığı daha önceki
çalışmalarımızda gösterilmiştir (Babacanoğlu ve ark., 2013) Deneme sonuna kadar 4 günde bir
her dişi damızlık 0.025 cc sperma kullanılarak yapay tohumlama yolu ile tohumlanmıştır. KORT
uygulamasının 3 ile 14. günleri arasında yumurtalar toplanmış ve her bir grupta 9 tekerrür olacak
şekilde yumurtalar 37.8 ºC ve % 60 nemde kuluçkalanmıştır.
Çıkışta, KONT ve MKORT gruplarında toplam 550 adet civcivin bireysel ağırlıkları alındıktan
sonra her birine kanat numarası takılmıştır. Her bir gruptaki civcivler rastgele 2 gruba
ayrılarak optimum yerleşim sıklığı (O YS,
30 kg/m 2 ) ve yüksek yerleşim sıklığında (Y YS,
45
kg/m 2 ) büyütülmüşlerdir. Böylece 4 grup (KONT OYS
, KONT YYS,
MKORT OYS
ve MKORT YYS
)
oluşturulmuştur. Her grup için 5 tekerrür sağlanmıştır.
Deneme boyunca civcivlere standart büyütme ve bakım yönetim programı uygulanmıştır.
Her gruptan 21, 28, 35 ve 41. günlerde rasgele seçilen toplam 48 erkek pilicin sağ ve sol orta
parmak uzunluğu (ayak tabanının merkezinden orta parmağın son ucuna kadar), sağ ve sol yüz
(kulak deliğinden üst ve alt gaganın birleştiği noktaya kadar), sağ ve sol incik (metatarsusun üst
ucundan ayak tabanının başladığı noktaya kadar) uzunlukları alınmıştır (Hill, 2001; Deeming,
2005) İki yönlü özellikler (incik, orta parmak ve yüz) için oransal asimetri =[ǀ(sol ölçüm–sağ
ölçüm)/(sol ölçüm + sağ ölçüm)/2ǀ*100] formülüne göre hesaplanmıştır (Yang ve ark., 1997;
Yalçın ve Siegel 2003a, b). Her 3 özelliğe ait asimetrilerin ortalaması alınarak ortalama oransal
asimetri bulunmuştur.
Korku davranışının göstergesi olarak hareketsiz kalma süresi ve bu eylem için müdahale
sayısının ölçümü Jones (1986) ve Campo ve Davilla, (2002)’ya göre yapılmıştır.
387