3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

aksine, etlik piliç rasyonlarına kitosan (27; 28) ve ördek rasyonlarına KOS (31) ilavesinin YT’ni
azalttığı, buna karşılık kitosan (32) ya da farklı oranlarda KOS (6; 19; 21) ilavesinin YT’ni
artırdığı bildirilmektedir. Yüksek viskoziteli kitosanlarla yapılan çalışmalarda, kitosan ilavesinin
CAA’nı ve YT’ni azalttığı, bunun sebebinin kitosanların sindirim içeriği viskozitesinde artışına
neden olarak glandüler midede sindirim içeriğinin kalış süresini uzatması, buna bağlı olarak
piliçlerin kendilerini tok hissetmelerinden dolayı daha az yem tüketmeleri ile ilişkili olabileceği
ifade edilmiştir (27; 28). Yapılan bu çalışmada Kontrol grubu ile deneme grupları arasında YT
bakımından farklılık görülmemesi kullanılan KOS’in viskozitesinin ve molekül ağırlığının
düşük olmasıyla ilişkilendirilebilinir. Çünkü kitosan, KOS formuna dönüştürülürken hidrolize
edilerek viskozitesi düşürülmekte ve çözünürlüğü yükseltilmektedir (13; 27; 28).
Deneme geneli dikkate alındığında yemden yararlanma oranları bakımından gruplar arasında
istatistiksel bir farklılık görülmemiştir (Tablo 2). Bu çalışmaya benzer şekilde, etlik piliç
rasyonlarına farklı oranlarda kitosan (23; 27; 28) veya KOS (6; 19; 22) ilavesinin YYO’nı
değiştirmediği bildirilmektedir. Bu bildirimlerden farklı olarak kanatlı rasyonlarına kitosan (6;
9; 21) ve KOS (31) ilavesinin YYO’nı iyileştirdiği bildirilmiştir. Buna karşın rasyona kitosan
(26) ilavesinin YYO’nı kötüleştirdiği belirtilmiştir.
Deneme I grubunun soğuk karkas ağırlığı Kontrol grubundan önemli derecede yüksek
bulunmuştur (Tablo 3). Deneme I ve Deneme II grubunun soğuk karkas randımanları Kontrol
grubuna göre önemli derecede yüksek bulunmuştur. Soğuk karkas ağırlığı ve soğuk karkas
randımanına ait herhangi bir çalışma sonucuna rastlanılmadığı için bu çalışmada elde edilen
sonuçlarla karşılaştırma yapılamamıştır. Göğüs, sırt, boyun + geri ve abdominal yağ oranları
bakımından gruplar arasında önemli bir farklılık görülmemiştir. Benzer sonuçlar etlik piliç
rasyonlarına farklı oranlarda KOS (19) veya kitosan (29; 32; 33) ilave edilerek yapılan çalışmalarda
da görülmüştür. Deneme I ve Deneme II gruplarının but oranı Kontrol grubundan önemli
derecede yüksek bulunmuştur. Etlik piliç rasyonlarına farklı oranlarda kitosan ilave edilerek
yapılan çalışmalarda (32; 33), but oranlarında rakamsal bir iyileşme olduğu ancak bu durumun
istatistiksel olarak önemli olmadığı bildirilmiştir. Deneme I ile Deneme II gruplarının kanat oranı
Kontrol grubundan önemli derecede yüksek bulunmuştur. Kanat oranına ait herhangi bir çalışma
sonucuna rastlanılmadığı için bu çalışmada elde edilen sonuçlarla karşılaştırma yapılamamıştır.
Sırt ve boyun+geri oranları bakımından gruplar arasında önemli bir farklılık belirlenmemiştir.
Yapılan bu çalışmaya benzer şekilde, etlik piliç rasyonlarına farklı oranlarda kitosan ilave
edilmesinin abdominal yağ ağırlığı üzerinde önemli bir etki oluşturmadığı bildirilmiştir (33). Bu
bildirimin aksine, etlik piliç rasyonlarına farklı oranlarda kitosan (29) veya KOS (19) ilavesinin
abdominal yağ ağırlığını azalttığı şeklinde araştırma sonuçları bulunmaktadır. Deneme I grubunun
mezenteriyel yağ oranı Kontrol grubundan önemli derecede düşük bulunmuştur. Deneme I ve
Deneme II gruplarının karaciğer oranı Kontrol grubundan önemli derecede düşük bulunmuştur.
Elde edilen karaciğer oranlarından rasyondaki KOS miktarındaki artışa bağlı olarak karaciğer
ağırlığının azaldığı anlaşılmaktadır. Karaciğerde histolojik bir inceleme yapılmamış olmakla
birlikte, KOS ilavesine bağlı olarak karaciğer ağırlığı ve oranındaki azalmanın karaciğerdeki
yağ miktarının azalmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmaya benzer
şekilde Wang ve ark. (20), etlik piliç rasyonlarına KOS ilavesinin karaciğer ağırlığını azalttığını
bildirmişlerdir. Bu çalışmaların aksine etlik piliç rasyonlarına KOS ilavesinin karaciğer
ağırlığını doza bağlı olarak yükselttiği bildirilmektedir (20). Bu araştırmalardan farklı olarak
etlik piliç rasyonlarına farklı oranlarda kitosan (29; 30; 33) ilavesinin karaciğer ağırlığında
herhangi bir değişikliğe sebep olmadığı şeklinde araştırma sonuçları da bulunmaktadır. Kalp,
470