3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

yüksek olduğu ifade edilmektedir. Bu da dişi piliçler için beslenme maliyetlerini ve kesim yaşını
artırmaktadır (11).
Yemden yararlanma kabiliyeti (FCR) ve CA kazancı kesim yaşını etkileyen iki önemli performans
indikatörüdür. FCR›ın büyüme verimliliğini geliştirme ve üretim maliyetlerini azaltmada rolü
büyüktür (12). Genetik ilerlemeler sayesinde broiler piliçler daha kısa sürede ve daha düşük
FCR değerleriyle, belirlenen canlı ağırlığa ulaşmaktadır. Günümüzde erkek piliçlerin 2 kg canlı
ağırlığa 28-30 günde 1,4 FCR›la ulaşabildiği bilinmektedir. Ayrıca 2022 yılında 2,3 kg canlı
ağırlığa 34 günde 1,37 FCR›la ulaşılacağı ifade edilmektedir (13).
CA kazancı ise gelirin bir fonksiyonudur. Günlük CA artışının en yüksek olduğu noktada
maksimum net gelire ulaşmak mümkündür. Cobb500 ve Ross308 için bildirilen hedef CA
artışlarının 6. haftada (36-42. günler) en yüksek değere (665/7: 95 g) ulaştığı görülmektedir
(6, 7). Bu süreden sonra CA kazancı düşmektedir (Tablo 1 ve 2›de 1 no.lu sütun). Dolayısıyla
6. haftada maksimum net gelirin elde edildiği günün belirlenmesi ve piliçlerin kesime sevk
edilmesi karlı ve verimli bir üretim için elzemdir.
Saha şartlarında canlı ağırlık kazancı ve yem tüketiminde hedef değerlere ulaşmak için çaba
harcanmakta ancak bunu sağlamak çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Sürü büyüklüğü,
yerleşim sıklığı, ısı, ışık, yem ve su faktörleri üretim performansını etkilemektedir (14). Türkiye›de
2012-2013 yıllarında Balıkesir, Bolu ve Sakarya›da yapılan bir araştırmada ortalama 42 günlük
sürede 1,805 FCR›la 2,436 kg canlı ağırlığa ulaşıldığı tespit edilmiştir (8). Bu çalışmada ise
hesaplamada kullanılan yem, civciv ve piliç eti fiyatlarına göre; ortalama 2,486 kg canlı ağırlıkta
1,638 FCR›la (39. gündeki hedef değerler) piliçlerin kesime gönderilmesi maksimum net gelir
açısından önerilmektedir. Diğer girdi maliyetleri de dikkate alındığında saha şartlarındaki canlı
ağırlığa yakın bir noktada optimum kesim yaşı ortaya çıkmaktadır. Ancak saha şartlarındaki
canlı ağırlığa ulaşmak için daha fazla yem tüketildiği (FCR: 1,805) anlaşılmaktadır. Bu durumda
kesim yaşı yükselmekte, net gelir azalmaktadır.
Sonuç olarak, genetik ilerlemenin broiler piliçlerin canlı ağırlık kazancı ve yem tüketimi
arasındaki korelasyonu olumlu yönde etkilediği söylenebilir. Ancak yem, civciv ve piliç
eti fiyatları kesim yaşı üzerinde daha belirleyici bir role sahiptir. Broiler piliçlerin üretim
performansındaki olumlu gelişmelere paralel olarak, girdi ve ürün fiyatlarına göre optimum
kesim yaşı sürekli hesaplanmalıdır.
Kaynaklar
1. Wang BY, Chien LH, Roan SW. POMA-BROILER: A computer simulation model to
evaluate the optimal market age of broilers. J Anim Vet Adv 2012; 11(14): 2493-2502.
2. Schmidt GS. The effect of broiler market age on performance parameters and economics.
Rev Bras Cienc Avic 2008; 10(4): 223-225.
3. Dağdemir V, Demir O, Macit M. Estimation of optimum fattening period in broilers. J Appl
Anim Res 2007; 31(2): 159-160.
4. Oğuz C, Parlat SS. A mathematical model for estimation of optimum broiler production
period under the economic conditions of Turkey. J Appl Anim Res 2003; 23(2): 195-199.
5. Van Horne PLM, Bondt N. Competitiveness of the EU poultry meat sector. LEI Report
2013-068, 2013.
6. Cobb-vantress. Cobb500 broiler performans ve besin değerleri kitapçığı. 2012.
590