3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

kolaylaşmakta ve vücut ağırlığı ile döllülük arasındaki negatif korelasyon keskinleşmektedir (9).
Adı geçen araştırma sonuçları, SAA esasına göre yemlemenin yumurta ağırlığı, yumurta verimi,
ak kütlesi, ak yüksekliği ve Haugh biriminin önemli ölçüde etkilendiğini göstermektedir. Zahiri
ME ve SAA interaksiyonu broyler damızlıkların verim potansiyelini tamamen ortaya koymasına
olanak sağlamıştır.
Çizelge 2. Yemlerin metabolik enerji ve amino asit esasına göre formülasyonu ile yumurta
karakteristikleri ve broyler damızlık performansının interaksiyonu (50 – 64 haftalar) (9).
Yumurta Yumurta Sarı Ak Ak
Metabolik Amino
Haugh Döllülük Randıman
Ağırlığı Verimi Kütlesi Kütlesi Yüksekliği
Enerji Asit
Birimi (%) (%)
(g) (%) (g) (g) (mm)
Zahiri Toplam 68.21ab 50.5c 21.63 37.35 7.02 80.41 85.69a 78.03a
Zahiri Sind. 69.17a 62.45a 21.51 38.84 7.72 84.81 84.23a 69.79b
Gerçek Toplam 67.75b 55.28b 21.31 38.83 7.03 80.32 76.05b 66.32b
Gerçek Sind. 67.38b 48.21c 20.95 38.96 7.85 85.11 75.22b 61.59c
Çizelge 3. Rasyon proteini ve 64 haftalık yaşa kadar dişi döllülüğü (13)
Rasyon Proteini (%) Döllülük (%)
16 91.6b
14 93.3a
12 95.1a
10 95.4a
Broyler damızlıklarda belirli bir amino asit özelinde performansın nasıl etkilendiğine ilişkin
çalışmalar da mevcuttur. 2012 yılına ait iki güncel çalışmada (10,11), Cobb 500 hattına ait 240
adet dişi broyler damızlık üzerinde araştırma yürütülmüş, 1000 mg/tavuk/gün sindirilebilir lizin
esasına dayalı olarak formüle edilmiş mısır-soya temelli rasyona ilaveten, 1000, 800 ve 600 mg
lizin/tavuk/gün esasında formüle edilmiş DDGS temelli rasyonlarla beslemenin, damızlıklarda
üreme performansı üzerine etkilerini incelemişlerdir. Endüstriyle beslemedeki lizin seviyesi olan
1000 mg/tavuk/gün seviyesinin altındaki lizin gruplarının, üreme performansı bakımından 1000
mg seviyesi ile bir farklılık arz etmediğini, buradan hareketle ticari üretimdeki lizin seviyesinin,
optimal üreme için ihtiyacın üzerinde veriliyor olabileceğini bildirmişlerdir (10). Diğer yandan,
yaptıkları ikinci çalışmada, iki sindirilebilir lizin seviyesi (1200 mg/tavuk/gün [1] ve 1010 mg/
tavuk/gün [2]) içeren endüstriyel rasyon ve iki sindirilebilir lizin seviyesi (1010 mg/tavuk/gün
[3] ve 600 mg/tavuk/gün [4]) içeren semipürifiye rasyon kullanmışlardır. Sonuçlar 3 ve 4 nolu
rasyonla beslenen hayvanların, 2 nolu rasyonla beslenen hayvanlara göre hayvan başına daha
düşük yumurta verimine sahip olduğunu göstermektedir (11). Döllülük ve kuluçka randımanının
ise 3 nolu rasyonla beslenen hayvanlarda en düşük olduğu gözlenmiştir (Çizelge 4).
640