3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

S 47 Piliç Eti Üretiminde Izgaralı Zemin Sisteminin Hayvan Refahı Üzerine
Etkileri
Metin Petek, Enver Çavuşoğlu, Ersin Topal, Cihan Ünal, İbrahima Mahamane
Abdourhamane
Uludağ Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni AD, Bursa-Türkiye
petek@uludag.edu.tr
Özet
Etlik piliç yetiştiriciliğinde en yaygın barındırma sistemi derin altlık sistemidir. Kafes ve
ızgaralı zemin üzerinde etlik piliçlerin yetiştirilmesi yıllarca öncesinden mümkün olsa da
bu sistemlerde sıklıkla karşılaşılan ayak problemleri, göğüs eti üzerinde oluşan lezyonlar ve
bunun et kalitesini olumsuz etkilemesi nedeniyle kabul görmemiştir. Son yıllarda etlik piliç
yetiştiriciliğinde kafes sisteminin kullanımı yeniden gündeme gelmiştir. Ancak hayvanların
hareketlerini kısıtlaması ve doğal davranışlarına uygun olmaması tıpkı yumurta üretiminde
olduğu gibi etlik piliç üretiminde de kafes sisteminin hayvan refahı yönünden eleştirilmesine
neden olmaktadır. Bundan dolayı derin altlık sistemine alternatif olarak ızgaralı zemin
sisteminin daha uygun olabileceği düşünülmektedir. Etlik piliç yetiştiriciliğinde ızgaralı
zemin sisteminin hayvan refahı üzerine etkilerini araştırmak amacı ile gerçekleştirilen bu
çalışmada geleneksel derin altlık (kontrol) ve ızgaralı zemin (deneme) üzerinde yetiştirilen
etlik piliçlerde hayvan refahı ile ilgili parametreler incelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Etlik piliç, zemin, barındırma, hayvan refahı.
Giriş
Dünya genelinde etlik piliç üretimi yaygın olarak derin altlık sistemi barınaklarda
gerçekleştirilmektedir. Derin altlık sisteminde altlık ve hava kalitesinin iyi yönetilememesine
bağlı olarak ortaya çıkan ayak tabanı ve diz eklemi lezyonları ile göğüs eti kalitesinde
düşme gibi hayvan sağlığı ve refahı ile ekonomik verimliliği olumsuz yönde etkileyen
faktörler alternatif barındırma sistemlerinin kullanımını gündeme getirmiştir (1, 2). Yumurta
üretiminde oldukça yaygın olan kafes sisteminin etlik piliç yetiştiriciliğinde de kullanımı uzun
yıllardır mümkün olsa da ayak problemleri ve et kalitesinde düşme gibi istenmeyen durumlar
yaygınlaşmasını engellemiştir (3, 4). Kafes zemininde yapılan iyileştirmeler ve derin altlık
sistemdeki hayvan refahı ile ilgili problemler etlik piliç üretiminde kafes sisteminin yeniden
kullanımını gündeme getirmiştir. Rusya başta olmak üzere dünyanın pek çok ülkesinde kafes
sistemi kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır (5, 6). Türkiye’ de de kullanılmaya başlanan
kafes sistemi birim alanda barındırılan hayvan sayısının daha fazla olması, altlık gideri
olmaması gibi nedenlerden dolayı ekonomik olarak daha avantajlıdır (7, 8). Ancak hayvanların
serbestçe hareket etme ve kanatlarını açma gibi doğal davranışlarını rahat ve kısıtlama
olmaksızın yaşamalarına tam olarak uygun olmadığı için kafes sistemi yumurtacı tavuklarda
olduğu gibi etlik piliç üretiminde de yetersiz hayvan refahı yönünden eleştirilmektedir (1, 5).
Bundan dolayı uygun olmayan altlık ve altlık yönetiminden kaynaklanan olumsuz etkileri
bulunmayan, hayvanların serbestçe hareket edebildikleri, altlık giderinin olmadığı ızgaralı
zemin sisteminin daha uygun olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma etlik piliç üretiminde
ızgaralı zemin sisteminin hayvan refahı üzerine etkilerini incelemek amacı ile planlanmıştır.
381