3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

için tipik bir etlik piliç üretim senaryosu içerisinde Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YDD)
kullanılabilir. Genel olarak yaşam döngüsü değerlendirmeleri, uluslararası standartlara
dayanarak ürünlerin yaşam döngüsündeki her aşamada çevre için sonuçlarının ve tüm ekolojik
girdilerin derlenmesi ve değerlendirilmesi ile bir ürünün tam akıbetini tanımlar (DIN EN ISO
14040/44:2006). Bu değerlendirme, üretim süreci için ham maddenin üretimi, tüketici tarafından
kullanımı ve kullanılmış ürünün imhası dahil tüm aşamaları kapsar.
Ancak, böyle bir YDD, sadece örnek bir besleme senaryosunu yansıtır. Her yem
formülasyonunun sürdürülebilir iyileştirme potansiyelini göstermek amacıyla yeni bir web
tabanlı sistem olan AMINOFootprint® her bir kanatlı rasyonunun ekolojik ayak izinin
belirlenmesinde kullanılabilmektedir. AMINOFootprint® bilgisayar ve tabletler için web tabanlı
bir uygulamadır. AMINOFootprint®, karma yemin ekolojik profilinin hesaplanmasına odaklanır
ve en az çevresel etkiye sahip rasyonların belirlenmesine olanak sağlar. Bu yem endüstrisinde
büyük bir yeniliktir. Yem katkı firmalarının sağlamayı taahhüt ettikleri en önemli katma değer,
karma yemin besin maddesi ve ekonomik boyutlarının optimize edilmesidir. Ancak; karma
yemlerin değerlendirilmesinde yemin besin maddesi ve ekonomik optimizasyonunun yanı
sıra sürdürülebilirlik rasyon değerlendirmeleri için yakın gelecekte üçüncü bir boyut olarak
görülecektir.
Ehrlich ve Holdren’in denklemi yoluyla daha öncede ifade edildiği gibi çiftlik hayvanları
üretiminde rasyon ham proteininin azaltılması çevresel iyileşmelere yol açar. Bu etki,
rasyonların ham protein içeriklerine bağlı ekolojik profillerinin hesaplanması ve karşılaştırılması
ile kolayca gösterilebilir. Tablo 2’de soya küspesi yerine ilave amino asit takviyesi yapılarak
ham protein seviyesi aşamalı olarak düşürülmüş tipik etlik piliç rasyonları gösterilmektedir.
Yapılan bu uygulamanın küresel ısınma potansiyeli (GWP kg CO 2
-eq/t yem olarak ifade
edilmiştir), asidifikasyon potansiyeli (AP kg SO 2
-eq/t yem olarak ifade edilmiştir) ve
ötrifikasyon potansiyeline (EP kg PO 4
-eq/t yem olarak ifade edilmiştir) spesifik katkısı Şekil
2’de gösterilmektedir. AMINOFootprint ile hesaplanmış olan bu sonuçlar kullanım fazı ve
hayvan performansını da yansıtmaktadır. “Beşikten mezara kadar” olarak adlandırılan bu
yaklaşım gübre ile atılan azotun etkisi ve hayvanın azot sindirebilirliğine dayanmaktadır. Şekil
2 gelişmiş yem teknolojilerini müteakip amino asit ilavesi ile yemdeki ham protein içeriğinin
azaltılması yoluyla etlik piliç üretiminin çevresel performans için spesifik iyileşme potansiyelini
göstermektedir.
Soya küspesini ithal etmek yerine, yerel olarak üretilen tahıllar kullanılarak ham protein içeriğinin
kademeli olarak azaltılması yoluyla küresel ısınma potansiyelinde (GWP) kabaca 140 kg CO 2
-
eq/t yem, asidifikasyon potansiyelinde (AP) 4.5 kg SO 2
-eq/t yem ve ötrifikasyon potansiyelinde
(EP) 1.2 kg PO 4
-eq/t yem, azalmaya yol açar. Bu durum amino asitlerin rasyon kompozisyonu
ve rasyonun ekonomik boyutunu optimize etmesinin yanı sıra bu rasyonun çevreye olan etkisini
de optimize ettiğini göstermektedir.
53