3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

S 51 Kanatlılarda Mikrobiyom ve Hastalık İlişkisi
K. Serdar Diker, İnci Başak Kaya
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Dışkapı, Ankara,
Türkiye
Özet
Türkiye’de en sık görülen ve hem kanatlı endüstrisi hem de halk sağlığı açısından büyük
önem taşıyan, ciddi ekonomik problemlere neden olan infeksiyonların başında Salmonella
infeksiyonları gelmektedir. Salmonella infeksiyonları ile mücadelede en önemli tedavi yöntemi
antibiyotik kullanımıdır. Ancak antibiyotiklere karşı gelişen bakteriyel direnç alternatif tedavi
yöntemlerinin gerekli olduğunu göstermektedir. Mikroorganizmaların birbirleriyle ilişkileri
düşünüldüğünde son zamanlarda oldukça dikkat çeken mikrobiyom kavramı akla gelmektedir.
Moleküler biyoloji alanındaki teknolojik gelişmeler, yakın zamana kadar güçlükle yapılan
metagenomik analizleri daha kısa sürede, daha az emek ve maliyetle gerçekleştirilebilir hale
getirmiştir. Bu kapsamda geliştirilen yeni dizileme sistemleri ile insanlarda ve hayvanlarda
mikrobiyal spektrum veya repertuar ile hastalıklar arasında ilişki kurulmaya başlanmıştır. Bu
sistemlerle, hiç bir konvansiyonel kültür veya her mikroorganizma için spesifik amplifikasyon
yapmadan herhangi bir ortamdaki onlarca farklı mikroorganizma taksonu belirlenmektedir. Bu
özellik, insan-hayvan, gıda, çevre mikrobiyomlarının etkin şekilde belirlenmesi için önemli bir
fırsat sunmuştur. Belirlenen mikrobiyata ile kanatlılarda Salmonella ve Clostridium perfringens
gibi bakteri kolonizasyonunun engellenmesi böylece antibiyotiklere duyulan gereksinimin
azalması sağlanabilecektir.
Kanatlılarda Mikrobiyom ve Hastalık İlişkisi
Kanatlı Salmonella infeksiyonları Türkiye’de en sık görülen ve kanatlı endüstrisi için ciddi
ekonomik problemlere neden olan infeksiyonlardır. Bunun yanı sıra, kanatlıların bağırsağına
yerleşmiş Salmonella’ların yumurta ve et ile insanlara bulaşması, gıda kaynaklı infeksiyonlara
neden olmakta bu durum ise halk sağlığını yakından ilgilendirmektedir. Salmonella infeksiyonları
ile mücadelede sahada kullanılan yöntemlerin başında antimikrobiyal tedavi gelmektedir. Ancak
yanlış ve uygun olmayan antibiyotiklerin kullanımı bakteriyel direnç sorununu geliştirmiştir.
Günümüzde gerek Salmonella gerekse diğer infeksiyonlara karşı alternatif tedavi yöntemlerinin
geliştirilmesi, özellikle yeni antibiyotik ajanlarının geliştirilemediği ve bu konuda sınıra
ulaşıldığı düşünüldüğünde önem arz etmektedir. Alternatif tedavi yöntemlerinin yanı sıra
infeksiyonların önüne geçmek için patogenezlerinin ve epidemiyolojilerinin de iyi anlaşılması
gerekmektedir. Bu amaçla moleküler yöntemler virulens genleri, antibiyotik direnç genleri ve
bakteriyel klonların tespitinde sıklıkla kullanılan yöntemlerdendir.
Mikroorganizmaların birbirleriyle olan ilişkileri düşünüldüğünde geliştirilen yeni teknolojiler
ile son yıllarda önemi ve popülaritesi artan konulardan biri mikrobiyom ve mikrobiyata
kavramlarıdır. Mikrobiyom terimi bir vücut ortamında bulunan tüm mikroorganizmalara ait
genomların toplamı; mikrobiyata terimi ise bu ortamdaki tüm mikroorganizmaların bizzat
kendilerinin toplamını ifade etmektedir. Geçmişte flora olarak ta nitelenen bu mikrobiyal
popülasyonun vücudun bazı fizyolojik olayları üzerindeki etkisi ve çeşitli hastalıklar ile ilişkisi
hipotez edilmiştir.
404