3. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

S 30 Kuluçkanın Gelişim Döneminde Nem Seviyesinin Kuluçka ve Broiler
Performansına Etkileri
Rana Dişa 1 , Uğur Can 1 , Serdar Özlü 2 , Nejla Kahraman 1 , İsmail Ertonga 1 , Okan Elibol 2
1
BEYPİ Beypazarı Tarımsal Üretim ve Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bolu, Türkiye
2
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ankara, Türkiye
Özet
Bu araştırmada kuluçkanın gelişim döneminde yüksek nem seviyesinin çıkış gücü ve broiler
performansı üzerine etkisini belirlemek amacıyla 2 çalışma yürütülmüştür. Birinci çalışmada
31 haftalık ikinci çalışmada ise 60 haftalık yaştaki sürünün yumurtaları kullanılmıştır. Birinci
çalışmada kuluçkanın 0-18.5 gün arasında yüksek ve normal nem gruplarında sırasıyla % 8.5
ve % 12.4, ikinci çalışmada ise aynı sıra ile % 9.6 ve % 11.3 ağırlık kaybı tespit edilmiş ve
her iki çalışmada da gruplar arası fark önemli bulunmuştur ( P0.05).
Giriş
Embriyonun sağlıklı olarak gelişimi ve normal bir civciv çıkışı için kuluçka makinelerinde
optimum düzeyde bir oransal nemin sağlanması gerekmektedir. Nem düzeyinin en iyi göstergesi
yumurtada kuluçka süresince gerçekleşen ağırlık kaybıdır. Optimum çıkış gücü ve civciv
kalitesini sağlayabilmek için yumurtaların, gelişim döneminin sonuna kadar % 11-12 arasında
ağırlık kaybetmeleri gerektiği birçok araştırıcı (1, 2; 3; 4; 5; 6) bazı önemli ıslah firmaları (7; 8)
ve kuluçka makinesi imalatçıları (9; 10) tarafından bildirilmiştir. Bunun yanında Hays and Spear
(11) gelişim dönemi (0-18.5 gün) boyunca yumurtadaki ağırlık kaybının % 6.5-12.0 arasında
olması durumunda çıkış gücünün olumsuz yönde etkilenmeyeceğini belirtmişlerdir. Kabuk altı
zarının delinmeye başladığı dönemde, solunum sistemindeki hava keseciklerinin yeteri kadar
gelişebilmesi ve akciğer solunumunun etkili olarak başlayabilmesi için, Ar (12) ağırlık kaybının
en az % 10, Molenaar et al (13) ise % 6.5 olması gerektiğini ve bu oranların altında elde edilecek
ağırlık kaybının, çıkış gücü ve civciv kalitesini olumsuz yönde etkileyeceğini belirtmişlerdir.
Taylor (14) yumurtada aşırı su kaybı olduğunda hava boşluğunun genişleyeceği, bunun
neticesinde embriyonun yumurta içerisinde rahat hareket edemeyeceğini, dehidre olacağını ve
kabuğu kıramadan öleceğini belirtmiştir. Aynı araştırıcı, durum tam tersi olduğunda ise hava
boşluğunun küçük kalacağını ve bunun sonucu olarak da akciğerlerin yeterli düzeyde faaliyete
geçemeyeceğinden civcivin kabuğu kırıp çıkmasının güçleşeceğini ifade etmiştir. Ayrıca yeterli
hava boşluğu oluşmadığında kapanmamış göbek ve red hocks olarak adlandırılan kırmızı bacak
problemli civciv oranının da artacağını bildirmiştir.
Araştırıcılar tarafından kuluçkanın gelişim dönemindeki nem seviyesinin broiler performansı
üzerine etkilerine yönelik çalışmalara rastlanmamıştır. Bu çalışma, gelişim döneminde (0-18.5
gün) yüksek nem seviyesinin kuluçka ve broiler performansı üzerine etkilerini tespit etmek
amacıyla yürütülmüştür.
232