George Orwell - 1984

ı gidip geliyordu. Öfkesi biraz olsun yatışmış gibiydi:
"Her şeyden önce bilmelisin ki, burada şehit olmak
diye bir şey yoktur. Geçmişte din adına yapılan gaddarlıkları
okumuşsundur. Ortaçağ'da Engizisyon diye bir şey
vardı. Hiçbir işe yaramadı. Sapkınlığı ortadan kaldırmayı
amaçlıyorlardı, güçlendirmekten başka bir şey yapmadılar.
Engizisyon'un diri diri yaktığı her sapkının yerine
binlercesi ortaya çıktı. Neden? Çünkü Engizisyon, düşmanlarını
meydanlarda, hem de hâlâ nedamet getirmemişlerken
öldürdü; daha doğrusu, onları nedamet getirmedikleri
için öldürdü. İnsanlar gerçek inançlarından
vazgeçmedikleri için ölüyorlardı. İster istemez, tüm onur
kurbanın, tüm utanç da onu diri diri yakan Engizisyoncu'nun
oluyordu. Sonraları, yirminci yüzyılda totaliter
denenler ortaya çıktı. Alman Nazileri ve Rus Komünistleri.
Ruslar sapkınlığı Engizisyondan daha acımasızca
bastırdılar. Geçmişteki hatalardan ders çıkarmışlardı; en
azından, şehitler yaratmamak gerektiğini öğrenmişlerdi.
Kurbanlarını halk mahkemesine çıkarmadan önce onurlarını
yerle bir ediyorlardı. İşkence yaparak, hücreye atarak
dirençlerini kırıp öyle bir sindiriyorlardı ki, acınası,
umarsız birer şamar oğlanına dönüyordu hepsi; sonunda,
ne istenirse itiraf ediyorlar, birbirlerini ihbar ederek,
suçlayarak paçalarını kurtarmaya çalışıyorlar, merhamet
dilenmeye başlıyorlardı. Ama yine de, yalnızca birkaç yıl
sonra aynı olayın tekrarlanmasına engel olunamadı.
Ölenler birer şehit olup çıkmışlar, gözden düşürülüp
saygınlıklarını yitirdikleri unutuluvermişti. Peki, niçin
bir kez daha böyle olmuştu? Bir kere, işkence altında
konuşturuldukları ve itiraflarının doğru olmadığı açıkça
bilindiği için. Oysa biz böyle hatalar yapmayız. Burada
ağızlardan çıkan itirafların hepsi doğrudur. Doğru olmalarını
sağlarız. En önemlisi de, ölülerin ayağa kalkıp karşımıza
dikilmelerine izin vermeyiz. Gelecek kuşakların