Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Tabel 4.1 Relatieve broeikaseffecten van gassen en bijdragen aan het probleem
emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk
Relatieve broeikaswerking ten opzichte Verblijftijd Bijdragen aan het
van CO2 per periode in atmosfeer effect bij honderd
20 jaar 100 jaar 500 jaar in jaren jaar, gezien volume
CO2 1 0001 1 50-200a 60%
Methaan 62 0023 7 12 15%
cfc-12 7900 8500 4200 45 7%
N2O 275 0296 156 114 4%
hcfc-22b 4300 1700 (120-12.000) 520 260
sf6 22.200
a) Verblijftijd afhankelijk van opnameproces.
b) De onzekerheidsmarge wordt bepaald door de onzekerheid over het afbraakproces in de atmosfeer van deze
betrekkelijk nieuwe gassen.
Bronnen: ipcc (2001); epa
vele malen groter dan de kringloop, namelijk 43.000 gtc. De jaarlijkse antropogene
emissie van co2 bedraagt slechts 5 procent van de natuurlijke kringloop,
maar verschuift wel het evenwicht. Als gevolg daarvan is de concentratie van co2
in de atmosfeer toegenomen van de pre-industriële 280 ppmv tot de huidige 380
ppmv. Die stijging gaat voorlopig door.
In tabel 4.2 is te zien dat de eerdergenoemde 8 gtc per jaar antropogene co2emissie
afkomstig is uit twee geheel verschillende bronnen, namelijk uit fossiele
brandstoffen (circa 6,4 gtc per jaar) en uit het netto-effect van ontbossing in de
tropen (circa 1,6 gtc per jaar). ‘Netto’ duidt hier op het saldo van verdwijnend
bos in de tropen en een toename van bos in vooral gematigde zones. Het per saldo
vrijkomende co2 was opgeslagen in hout, bladeren en wortels en komt vroeg
(verbranding) of laat (bouwmateriaal, vertering) in de atmosfeer. 1
De dynamiek in de kringloop bepaalt mede het relatieve gewicht van co2 in het
totaal van broeikasgassen. De netto-emissie bedraagt daardoor niet 8 gtc maar
3,4 gtc. Dat komt doordat de toename van co2 in de atmosfeer de opname van
co2 bevordert, hetzij door co2-bemesting op het land, hetzij door verschuiving
van het chemisch evenwicht op zee. Van de 8 gtc antropogene co2-emissies
wordt nu circa 2,3 gtc opgenomen in oceanen en eveneens circa 2,3 gtc op het
land, ook door de verlenging van het groeiseizoen bij hogere temperatuur. Dit
effect is niet probleemloos en ook niet eindeloos, want het wordt begrensd door
de mate waarin co2 een groeibelemmerende factor is in verhouding tot andere
nutriënten, water en temperatuur. 2
103