Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...
Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...
Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk<br />
f<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> die het mogelijk mak<strong>en</strong> om te zijner tijd ccs toe te pass<strong>en</strong>.<br />
Concreet: om 1 gtc per jaar te kunn<strong>en</strong> reducer<strong>en</strong> via ccs zou m<strong>en</strong> ccs moet<strong>en</strong><br />
toepass<strong>en</strong> bij 800 gw aan kol<strong>en</strong>c<strong>en</strong>trales, of bij 1600 gw aan aardgasc<strong>en</strong>trales. 31<br />
ccs is naar alle waarschijnlijkheid ess<strong>en</strong>tieel om de kost<strong>en</strong> van emissiereductiebeleid<br />
in de kom<strong>en</strong>de dec<strong>en</strong>nia binn<strong>en</strong> de perk<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>. Het is weliswaar niet<br />
goedkoop (onder andere t<strong>en</strong> gevolge van de extra <strong>en</strong>ergie die afvang <strong>en</strong> opslag<br />
kost), maar de combinatie van kol<strong>en</strong> met ccs levert aanmerkelijk goedkopere<br />
emissiereductie dan de meeste hernieuwbare <strong>en</strong>ergietechniek<strong>en</strong>.<br />
ccs is e<strong>en</strong> <strong>en</strong>d-of-pipe-techniek. Dat heeft het voordeel dat ccs goed inpasbaar is<br />
in het bestaande <strong>en</strong>ergiesysteem. Ook kan ccs de exploitatie van kol<strong>en</strong>, die om<br />
red<strong>en</strong><strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergiezekerheid onvermijdelijk is, klimaatneutraal mak<strong>en</strong>. De<br />
kol<strong>en</strong> zijn ook e<strong>en</strong> goedkope leverancier van de voor ccs extra b<strong>en</strong>odigde <strong>en</strong>ergie.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> maakt ze gebruik van vergassingstechnologie, die voor ccs<br />
w<strong>en</strong>selijk is, het <strong>en</strong>ergiesysteem meer flexibel wat de te producer<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiedragers<br />
betreft (schone diesels, waterstof, biobrandstoff<strong>en</strong>). En t<strong>en</strong> slotte biedt ccs<br />
zoals gezegd in combinatie met biomassa de mogelijkheid actief koolstof aan de<br />
atmosfeer te onttrekk<strong>en</strong>. Deze voordel<strong>en</strong> weg<strong>en</strong> ruimschoots op teg<strong>en</strong> de vaak<br />
geopperde bezwar<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>en</strong>d-of-pipe-techniek<strong>en</strong> (niet structureel, niet duurzaam,<br />
gericht op behoud van het bestaande systeem).<br />
Extra opslag van koolstof door fotosynthese<br />
Paragraaf 4.6 liet zi<strong>en</strong> dat opslag door fotosynthese e<strong>en</strong> verzameling is van e<strong>en</strong><br />
viertal emissiereductieactiviteit<strong>en</strong>, namelijk ontbossing teg<strong>en</strong>gaan, nieuw bos<br />
plant<strong>en</strong>, hout als constructiemateriaal gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> akkerbouw zonder ploeg<strong>en</strong><br />
bevorder<strong>en</strong>. Dat kan allemaal onmiddellijk, kost<strong>en</strong>effectief <strong>en</strong> vrijwel zonder<br />
technologische innovatie. Tabel 4.7 laat zi<strong>en</strong> dat in 2050 2 gtc per jaar haalbaar is.<br />
Maar het is wel e<strong>en</strong> tijdelijke emissiereductieroute aangezi<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> nettovermeerdering<br />
van biomassa bijdraagt.<br />
De vernietiging van lokale hulpbronn<strong>en</strong> in de vorm van onduurzame houtkap <strong>en</strong><br />
onduurzame landbouw kan met actief bosbeleid word<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong>. Voorwaard<strong>en</strong><br />
zijn wel e<strong>en</strong> hogere opbr<strong>en</strong>gst per hectare voor de bestaande landbouwgrond,<br />
alsook e<strong>en</strong> grotere <strong>en</strong> stabielere markt voor hout <strong>en</strong> voor koolstofopslag.<br />
Bosbouw kan bijdrag<strong>en</strong> aan lokale werkgeleg<strong>en</strong>heid.<br />
Reductie van obg’s, in het bijzonder van methaan<br />
Van de obg’s is op mondiale schaal vooral methaan relevant. Methaan heeft e<strong>en</strong><br />
veel sterker broeikaseffect dan co2 <strong>en</strong> kan gebruikt word<strong>en</strong> als schone brandstof<br />
wanneer het gecontroleerd wordt geproduceerd. Methaanemissies zoud<strong>en</strong> bij<br />
veel van de bronn<strong>en</strong> met 20-40 proc<strong>en</strong>t verminderd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> relatief<br />
lage kost<strong>en</strong>, door transfer van expertise <strong>en</strong> van best practice-technologie. Met<br />
name belangrijk zijn de volg<strong>en</strong>de categorieën:<br />
• Vuilstort <strong>en</strong> zuiveringslib, met e<strong>en</strong> huidig aandeel in de methaanemissie van<br />
20 proc<strong>en</strong>t. Deze emissiebron groeit sterk in de kom<strong>en</strong>de dec<strong>en</strong>nia in ontwik-<br />
139