Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

een nederlandse en europese klimaatstrategie
rapport beoogt niet zozeer een technische inventarisatie van kosteneffectieve
emissiereductieopties te geven, maar wil wel een schets geven van te maken strategische
keuzen.
De zo gewenste combinatie van ambitie en realisme van een klimaatstrategie
heeft te maken met een aantal dwingende vereisten voor effectiviteit en efficiëntie,
die eerder zijn besproken:
• De strategie moet mondiaal zijn. Europa en Japan bepalen noch de wereldemissies,
noch de mondiale politieke agenda.
• Er geldt een tijdshorizon van meerdere generaties.
• Er is een strategisch inzicht nodig in de keuzen en prioriteiten (in het licht van
kosten en baten) over die lange periode en dat voor de wereld als geheel, niet
voor Nederland of de eu.
• Men moet een open oog hebben voor de voorkeuren en belangen van andere
grote spelers.
Deze criteria voor effectiviteit en efficiëntie zijn kaderstellend voor de centrale
vraagstelling van dit wrr-rapport: hoe kan Nederland als lidstaat van de Europese
Unie een effectief klimaatbeleid voeren vanuit een wereldwijd en strategisch
perspectief? Het gaat dus om de Nederlandse opstelling die in internationaal
verband mede vormgeeft aan het beleid van de eu.
De wijze waarop ambitie en realisme worden gecombineerd, luistert nauw.
Hoofdstuk 4 laat ondubbelzinnig zien dat een strategie van spoedig op grote
schaal overschakelen op hernieuwbare energie wel duur, maar wereldwijd niet
effectief zal zijn. Realisme is hier geboden. De ambitie van effectief emissiereductiebeleid
is dan gelegen in het spoedig verlagen van emissies van ghg’s, maar met
alternatieve methoden en verschuivende prioriteiten in de tijd, terwijl ondertussen
innovatie de efficiëntie en effectiviteit van hernieuwbare energie significant
dient te verbeteren. Hoofdstuk 5 laat zien dat effectieve, wereldwijde coördinatie
moet waken voor een verwijdering tussen voorlopers met specifieke preferenties
en overige spelers met andere prioriteiten, met ineffectiviteit als gevolg. Het zijn
juist die andere spelers en niet de eu en Japan (en enkele medespelers zoals
Canada), die reeds nu bepalend zijn voor emissietrends en hun dominantie neemt
de komende jaren snel toe. Hoe urgent men emissiereductie ook mag beschouwen,
het is onontbeerlijk dat wereldwijd te doen en derhalve andere spelers erbij
te betrekken door hun belangen te erkennen. De ambitie om daarin te slagen is
een geheel andere dan (te) vaak in klimaatdebatten wordt besproken. De noodzaak
of, zo men wil, het realisme om een open oog te hebben voor de belangen
van anderen mag en kan niet worden beschouwd als het ‘verwateren’ van beleidsambities.
Integendeel, effectieve wereldwijde coördinatie heeft alleen kans van
slagen indien zij geschiedt op basis van daadwerkelijke deelname van alle grote
spelers.
In het licht van de formidabele opgaven van emissiereductie en wereldwijde
coördinatie over minstens twee generaties, en gezien de grote onzekerheden
199