Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

ijlage 8: reductie van antropogene methaanemissies 1 inleiding Methaan (ch4) heeft met 65 procent veruit het grootste aandeel in de obg (1,8 gtc-eq). Methaan heeft een relatief korte verblijftijd in de atmosfeer, 1 gemiddeld 12 jaar, maar in die korte tijd heeft het een hevig opwarmend effect: een eenmalige emissie van één kilo methaan heeft in vergelijking met een eenmalige emissie van één kilo co2 na twintig jaar 56 keer zo veel effect op de opwarming. Na honderd jaar is het effect van die kilo methaan nog altijd 23 keer zo hoog als dat van een kilo co2, terwijl de verblijftijd van een kilo co2 gemiddeld meer dan honderd jaar is. Methaanemissies dragen volgens het ipcc rond 20 procent bij aan het antropogene broeikaseffect, anderen schatten die bijdrage hoger. Het cumulatief opwarmingseffect na honderd jaar voortgaande emissie van methaan wordt geschat op 40 maal dat van een constante emissie van een gelijke hoeveelheid co2. 2 Gelukkig zijn de methaanemissies in omvang slechts een fractie van de co2-emissies. ch4 is chemisch identiek aan aardgas, het wordt bij verbranding omgezet in co2 en daarmee verdwijnt 95 procent van het opwarmingspotentieel. De methaanconcentratie in de atmosfeer is de laatste eeuwen meer dan verdubbeld, van 700 ppb in 1750 tot 1750 ppb in 2000, doordat de absorptie in sinks de emissie (die voor zo’n 60% antropogeen is) niet kon bijhouden. 3 De toename van de concentratie in de atmosfeer is eind vorige eeuw vertraagd (epa); de emissies lijken al een aantal jaren gestabiliseerd te zijn. Toch gaat het ipcc (2001) vooralsnog uit van groei voor de komende decennia. Wat de trend zal worden is nog niet met zekerheid te zeggen, onder meer omdat er methaan kan vrijkomen als de toendra’s op het noordelijk halfrond zouden ontdooien (Pearce 2005). In de oeso zouden de emissies van 1995-2010 afnemen met gemiddeld 0,8 procent per jaar en 13 procent in totaal (pew). In de vs werkt de epa samen met bedrijven en overheden in programma’s op basis van vrijwilligheid om kosteneffectieve reducties te realiseren. De emissies in de vs waren in 2001 5 procent lager dan in 1990. De epa verwacht dat de emissies beneden dat peil zullen kunnen blijven. Tekstbox 1 De bijdrage van methaan is mogelijk groter De gebruikelijke berekening van de bijdrage van methaan is gebaseerd op de concentraties in de atmosfeer. Methaan is echter chemisch actief vanaf het moment van emissie en draagt bij aan de vorming van troposferische ozon, en dat heeft eveneens een opwarmingseffect. Dat effect zou dus ten dele moeten worden toegeschreven aan methaan. De wijze van berekenen die het ipcc heeft gehanteerd leidt dus mogelijk tot een onderschatting van de rol van methaanemissies. bijlage 8 8 313
8 314 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme Houdt men daarmee rekening, dan zou volgens Shindell, onderzoeker bij NASA, het effect van methaan sinds 1750 tot heden tot tweemaal zo groot kunnen zijn en zou mitigatie van methaan erg relevant zijn (NASA 2005). Zo’n 40 procent van de emissie komt uit natuurlijke bronnen: wetlands, gashydraten, permafrost en termieten. Rond 60 procent van de emissies komt uit antropogene bronnen (ipcc 2001). Van die antropogene emissies komt bijna 50 procent uit slechts vijf landen: China (kolen/rijst), Rusland (gas/olie), India (rijst en vee), de Verenigde Staten (vuilstort) en Brazilië. Tot voor kort waren er maar weinig prikkels om methaanemissies te reduceren. Ook in de mijnbouw werd methaan niet gezien als een relevante energiebron. 2 antropogene bronnen 4 a. Landbouw heeft het grootste aandeel: rond de 50 procent, waarvan 32 procent via de veestapel, met name herkauwers. Voorts rijstteelt (12%), hoofdzakelijk uit natte rijstvelden. En mest, in de orde van 4 procent. b. Energiesector. De winning en transport van fossiele brandstoffen heeft een aandeel van naar schatting 27 procent, dat als volgt kan worden uitgesplitst: • Olie/gas: 19 procent, door het affakkelen bij olieproductie, gebruik van aardgas om pijpleidingen schoon te maken, en lekken. De trend is een toename door groeiende gasproductie en grotere afstand per pijpleiding. De helft van de emissies in deze sector komt uit de voormalige ussr. Het Midden-Oosten heeft een aandeel van 12 procent; Noord-Amerika: 10 procent; Zuid-Amerika: 6 procent; Afrika: 8 procent. Azië: slechts 4 procent, Europa: 6 procent, China/Pacific: 1 procent. • Kolenwinning: 9 procent, hoofdzakelijk in ondergrondse mijnbouw in Rusland, China en de vs. c. Afvalsector: vuilstort en rioolslib, met een aandeel van 20 procent. Daarvan heeft vuilstort het grootste deel: 10-15 procent. Methaan wordt gevormd bij anaerobe afbraak onder invloed van bepaalde methoden van storten. Uiteraard speelt ook de samenstelling van het afval een rol. Bij zuiveringsslib gaat het vooral om industrieel afval, vooral voedingsindustrie, pulp/papier en chemische industrie. De emissie is hoger in ontwikkelde landen vanwege de hoge concentratie van afval op stortplaatsen, en daarin een groter aandeel van afbreekbaar c-houdend afval (relatief veel papier). In de eu ging het in 1990 om bijna 4 procent van alle eu broeikasgasemissies. Echter, de komende decennia neemt in ontwikkelingslanden in bau de emissie vanuit vuilstort sterk toe, met name door de snelle verstedelijking. d. Onvolledige verbranding van biomassa (dat geeft direct emissies van methaan en kan ook de mogelijkheid van de bodem reduceren om als een sink te functioneren). Het probleem zit vooral in de grootschalige destructie van bosgebieden voor cash crop-landbouw en verstedelijking. Andere bronnen: verbranden van landbouwafval en van hout voor verwarming en koken, en houtskoolpro
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264: 3 262 klimaatstrategie - tussen amb
Page 313: 7 312 klimaatstrategie - tussen amb
Page 333 and 334: 10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 343 and 344: 342 klimaatstrategie - tussen ambit
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?