Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

mentele vlak blijkt dat samenwerkende organisaties en (multinationale) bedrijven
belangrijke en richtinggevende initiatieven kunnen ontwikkelen.
6.5 waar een klein land groot in kan zijn
een nederlandse en europese klimaatstrategie
Een klein land kan geen macht uitoefenen in internationale coalities. Sowieso zal
de relatieve macht van de eu op de termijn die voor het klimaatprobleem relevant
is, eerder kleiner dan groter worden. De macht van een klein land ligt in het
sleuren, zeuren en opbeuren met frisse initiatieven. Een actieve internationale
diplomatie die een schakel vormt tussen de ver uiteenliggende grote partijen, kan
bijdragen aan de vereiste veelkleurige flexibiliteit van internationale verplichtingen
en initiatieven. Op de korte termijn van de eerstkomende decennia zullen
vooral bestaande technologieën moeten worden toegepast in zich ontwikkelende
landen. Technologieovereenkomsten en investeringen van multinationale bedrijven
zullen voor die toepassing moeten zorgen. De Nederlandse overheid kan dat
actief stimuleren via diplomatieke missies en handelsmissies, maar ook via de
ontwikkelingsagenda.
Nederland heeft de bijzondere positie dat het relatief veel en grote multinationale
ondernemingen en een groot aantal ngo’s huisvest. Grote ondernemingen
worden in toenemende mate aangesproken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Belanghebbenden zijn niet alleen de aandeelhouders, maar ook
de (internationale) maatschappelijke omgeving waarin de onderneming opereert.
Voor waardecreatie op lange termijn is niet alleen de profit (op korte termijn)
belangrijk, maar evenzeer people en planet. Het aantal geïdentificeerde belanghebbenden
neemt gedurig toe (Maessen et al. 2005): werknemers, aandeelhouders,
klanten, handelsorganisaties, maatschappelijke groepen, toekomstige generaties,
autoriteiten en toezichthouders, enzovoort. ngo’s zijn een natuurlijke
gesprekspartner voor het vormgeven en verder preciseren van de maatschappelijke
verantwoordelijkheid, omdat in een ontmoeting van onderneming en ngo
de technische en maatschappelijke kennis elkaar onderling kunnen versterken.
Juist in de internationale arena, waar het ontbreekt aan een centraal overheidsgezag,
kunnen internationaal opererende bedrijven het verschil maken – dat is
gebleken bij de bestrijding van kinderarbeid en het kan net zo goed bij klimaatbeleid.
Het bedrijfsleven kan uitvoerig worden betrokken in de eerdergenoemde veelkleurige
flexibiliteit, zowel via eigen marktgerichte initiatieven, internationale
varianten van convenanten en investeringen in onderzoek, als via het ontwikkelen
van technische standaarden voor producten en voor het productieproces. Zo
zijn de door de eu gesubsidieerde technologieplatforms beter dan de overheid
zelf in staat waardevolle onderzoeksprioriteiten te selecteren en partijen zich
daaraan te laten committeren.
Binnen Nederland bestaat het concept van een Technologisch TopInstituut (tti),
dat onder andere op eu-niveau respect heeft afgedwongen. Dit is een virtueel
223