Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

160
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
5.3 de hoofdrolspelers: over belangen en beleid
De mogelijkheden voor effectieve onderhandelingen worden bepaald door de
belangen van de grootste spelers. In paragraaf 5.2.2 is aangegeven dat de topzes
van producenten (vs, eu-25, China, Rusland, Japan en India) meer dan twee
derde van de co2-emissies voor zijn rekening neemt. Daarnaast zijn in verband
met landgebruik Indonesië en Brazilië belangrijke ghg-producenten. In deze
acht landen ligt dus het grootste reductiepotentieel en, omdat het aantal de grote
economieën omvat, ook het grootste deel van de te verwachten schade en de
draagkracht voor maatregelen. Ook op middellange termijn (2030) zijn deze acht
landen beeldbepalend. Het samenbrengen van reductiepotentieel, schadepotentieel
en draagkracht van de grootste spelers is een noodzakelijke voorwaarde voor
effectieve coördinatie die de belangen van deze landen dient. Voor een deel lopen
die belangen parallel, maar deels zijn er ook nationale en soms sectorale of andere
belangenafwegingen.
De belangen worden in belangrijke mate bepaald door de energiestructuur van de
economieën. Deze structuren laten zich moeilijk en langzaam aanpassen, zo men
dat zou willen. De bestaande energiestructuren zullen in de komende decennia
een dominante invloed hebben op het te voeren klimaatbeleid. In paragraaf 5.3.1
wordt daarom gekeken naar de diversiteit in energiestructuren van de acht grootste
emittenten in de wereld. Daarnaast worden als casusbenadering de belangen
en het lopende klimaatbeleid van twee grote spelers buiten Europa in kaart
gebracht: de Verenigde Staten (paragraaf 5.3.2) en China (paragraaf 5.3.3). Tevens
wordt, in aanvulling op hoofdstuk 2, de Europese positie belicht (paragraaf 5.3.4).
5.3.1 diversiteit in energiestructuur van de grote acht
Nu al zijn China, India, Brazilië en Indonesië economisch zo belangrijk dat effectieve
coördinatie over een lang tijdpad niet denkbaar is zonder deze landen steeds
intensiever bij het mondiale klimaatbeleid te betrekken, zowel in klimaatafspraken
als in een vorm van leiderschap. De vs zijn verder de grootste vervuiler. De
eu en China produceren elk iets meer dan de helft van de vs-emissie. Japan en
Rusland produceren elk weer iets meer dan de helft van de eu-emissie.
In tabel 5.1 worden kerncijfers bijeengebracht voor bovengenoemde acht
landen(groepen) voor 2002 en 2030 op basis van de gezaghebbende iea World
Energy Outlook. Het iea heeft de energiegerelateerde jaarlijkse co2-uitstoot voor
2030 op twee wijzen berekend: de tweede kolom zonder additioneel klimaatbeleid
(maar met energie-efficiëntietrends, enzovoort) en de derde kolom met
gespecificeerd additioneel klimaatbeleid (het Alternatief Scenario). De percentages
in kolom 3 geven de plausibele reductie ten opzichte van het bau-scenario.
De kerncijfers worden aangevuld met enkele meer specifieke aandachtspunten,
die nader kunnen verklaren waar gevoeligheden liggen en waar zich kansen voor
coördinatie voordoen.