Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

in de scc van een op te richten wco, de leden van het collectief een direct belang
ervaren bij samenwerking binnen die kleine groep. Een scc die ownership incorporeert,
werkt alleen indien de prikkels voor onderlinge coalitievorming sterk
genoeg zijn. Dit is mogelijk, aangezien de grote vervuilers wederzijds zichtbaar
baat hebben bij elkaars mitigatie-inspanningen. Wat de samenstelling van een
dergelijke groep ook zou kunnen zijn, vaststaat dat in ieder geval de grote oesovervuilers
(eu, vs en Japan), waarschijnlijk Rusland en de grootste vervuilers
onder de arme landen (China en India, wellicht ook Brazilië en Indonesië) er deel
van zouden moeten maken (zie paragraaf 5.3).
Leiderschap in coalities
Ook binnen coalities is leiderschap mogelijk en wenselijk. Indien de verschillen
in grootte en betekenis extreem zijn, is het denkbaar dat leiderschap door één
land of een hecht verband (zoals de eu) wordt uitgeoefend. Dat bleek bijvoorbeeld
mogelijk na de Tweede Wereldoorlog, toen de vs de oprichting en initiële
werking van de gatt en het imf beslissend konden beïnvloeden, maar een dergelijke
hegemoniale constellatie is in klimaatbeleid moeilijker voor te stellen. Dat
maakt leiderschap niet minder wenselijk, omdat de leider de urgentie en de richting
moet aangeven. Dit gaat met kosten gepaard, bijvoorbeeld wanneer in de
initiële fase van de coalitie kosten voor onderzoek en ontwikkeling moeten
worden gemaakt. De leider geeft het goede voorbeeld en maakt zich in de onderhandelingen
relatief kwetsbaar door het openbaren van zijn preferenties.
In paragraaf 5.3.4 is aangegeven hoe de eu zichzelf tot leider in het wereldklimaatbeleid
heeft benoemd door te kiezen voor de eerdergenoemde 2 °C-doelstelling.
Vanuit het oogpunt van geloofwaardig leiderschap is het essentieel dat de eu
haar Kyoto-verplichtingen realiseert. De vraag of deze verplichtingen ook effectief
klimaatbeleid vormen in het licht van de doelstelling doet er in dit verband
minder toe.
5.5 conclusie
internationale coördinatie van klimaatbeleid
In de komende decennia is het ontwikkelingstraject van groeilanden de belangrijkste
uitdaging van het klimaatprobleem. Op langere termijn zullen de oesolanden
niet in staat zijn door eigen beleid de emissiereducties te realiseren die
voor een goed klimaatbeheer toereikend zijn. Rijke landen hebben de preferentie
en de draagkracht voor klimaatbeleid; arme landen hebben de mogelijkheden
voor kosteneffectief klimaatbeleid. De coördinatieopdracht bestaat er derhalve in
dat middelen worden gevonden om de inspanningen over rijke landen te verdelen
en de implementatie van oplossingen in arme landen te realiseren. De overdrachten
van technologie en kapitaal die daarmee gemoeid zijn mogen evenwel
de no regret-inspanningen in arme landen niet verdringen. Met name energieefficiëntie
levert grote netto-opbrengsten voor mitigatie op, maar heeft daarnaast
grote lokale voordelen in de vorm van lagere kosten, geringere externe energieafhankelijkheid
en minder lokale vervuiling.
193