Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

een nederlandse en europese klimaatstrategie Meer mondiale aandacht voor obg’s Vooral op de korte termijn is het kosteneffectief om in te zetten op methaan en (industriële) n2o. Tot het Kyoto-protocol is er geen prijs- of beleidsprikkel geweest om op obg’s in te zetten; met het Kyoto-protocol is dat wel het geval, maar alleen voor ontwikkelde landen met emissiereductieverplichting (Annex ilanden, die Kyoto metterdaad uitvoeren), terwijl methaan nu in hoofdzaak door arme landen wordt uitgestoten. Reductie van methaan is om twee redenen goedkoop: anders dan bij energie (prijsdruk prikkelt efficiëntie) is er bij methaan niet eerder prijsdruk geweest, waardoor goedkope opties als ‘laaghangend fruit’ milieueffectief kunnen zijn; ten tweede is het emissiereductie-effect per kilo vermeden methaan veel groter dan dat van co2 (een factor 50 na 50 jaar; een factor 23 na 100 jaar). Daarnaast is methaanreductie vanuit het oogpunt van timing aantrekkelijk. Door de kortere verblijftijd in de atmosfeer is het belangrijkste emissiereductie-effect in de nabije toekomst gesitueerd. Dat levert hetzelfde type tijdwinst als hierboven gesignaleerd bij aandacht voor sinks. Ook schept de relatief korte tijdshorizon extra risicoreductie in het licht van de ontbrekende kennis over het klimaatsysteem. Tevens kan methaanreductie helpen om ontwikkelingslanden actief te betrekken, omdat juist daar tegen lage kosten effectieve maatregelen kunnen worden genomen. Soms zijn de kosten zelfs negatief: de opbrengst van energieproductie uit afvalverwerking. Bij de reductie van de industriële obg’s gaat het vooral om fluor- en chloorkoolwaterstoffen. Daarvoor gelden voorwaarden die enigszins lijken op die van het verdrag van Montreal (ozonbescherming). Het aantal industriële producenten is beperkt en ze zijn (nu nog) vooral gesitueerd in ontwikkelde landen. Indien men verplaatsing van productielocaties kan voorkomen door geloofwaardige sancties, zoals bij het verdrag van Montreal, kan de korte termijn benut worden om bij deze relatief agressieve gassen emissiereductie zeer ver door te voeren. Nederland moet de eu stimuleren hierin voorop te lopen. Het is hier wel degelijk mogelijk om ook de vs en andere landen (en de relevante bedrijven) tot deze reducties te bewegen. Technologieontwikkeling en -diffusie Goedkope emissiereductieopties zijn in de eerstkomende decennia vooral beschikbaar in ontwikkelingslanden. Technologiediffusie is nodig om die opties te realiseren. Een verregaande nadruk op de allocatie van emissiereductie-inspanningen in arme landen heeft echter wel als nadeel dat de prikkel om (in rijke landen) serieus aan koolstofvrije technologieontwikkeling te doen, vermindert: de oplossingen in ontwikkelingslanden zijn daarvoor te goedkoop. Het zogenoemde 50/50-beleid, dat de helft van de emissiereductie-inspanning binnenlands wil realiseren, is ten dele bedoeld als prikkel voor r&d, teneinde dit bezwaar te ondervangen. 211
212 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme De raad meent echter dat een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen innovatie en implementatie. Geforceerde implementatie van nog niet rijpe technologieën brengt hoge kosten met zich mee, die niet opwegen tegen de kleine incrementele verbeteringen die zo’n beleid stimuleert. In de periode tot circa 2030 zullen de marktprikkels voor radicale verandering nog relatief gering blijven wegens goedkope reductieopties in arme landen. Juist omdat r&d zo belangrijk is, neemt de raad afstand van het 50/50-beleid: de beleidsregel is noch doelmatig voor het tot stand brengen van emissiereductie, noch effectief voor het realiseren van r&d. Het r&d- en innovatietraject van Nederland en de eu dat transities naar emissievrije technologie en vervoer bevordert, dient voldoende ambitieus te zijn en te blijven, decennialang, en moet zich richten op radicaal nieuwe technologieën. Deze inzet van Nederland en de eu dient nog verder geïnternationaliseerd te worden, in ieder geval in samenwerkingsverbanden met de vs, Canada en Japan. Binnen de eu biedt het zesde kaderprogramma r&d hiervoor al mogelijkheden. De besluitvorming over het zevende kaderprogramma is reeds in een vergevorderd stadium. In die kaderprogramma’s wordt het beschikbare r&d-budget aanzienlijk verhoogd (maar veel minder dan aanvankelijk voorzien). Krachtig Europees r&d-beleid met betrekking tot emissievrije energietechnologie kan deels de nationale publieke r&d-uitgaven vervangen, waardoor de voorkeur van de lidstaten om het eu-budget vooral niet te laten stijgen, toch niet wordt ondermijnd. Nederland moet bevorderen dat energiezekerheid en duurzame energie binnen die kaderprogramma’s een groter gewicht krijgen. Maar hoge publieke budgetten voor r&d brengen ook risico’s met zich mee, bijvoorbeeld van lock-in en van instabiel beleid als gevolg van concurrentie met andere overheidsuitgaven. Mede om die reden moet Nederland ook alternatieven ontwikkelen voor die euprogramma’s. We komen daar in paragraaf 6.5 op terug. Aanbeveling 6 De raad bepleit een duidelijk onderscheid tussen innovatie en implementatie. Innovatie moet vooral worden gestimuleerd via r&d en kan slechts in beperkte mate via implementatiesubsidies worden bereikt. Het 50/50-beleid is noch doelmatig noch effectief. De Nederlandse transitiestrategie naar emissievrije technieken moet ingebed zijn in een wereldwijde klimaatstrategie (en dus niet in een louter Nederlandse strategie) en gerelateerd zijn aan de mondiale heersende prioriteiten (zoals schone fossiele energie). Dat impliceert andere prioriteiten dan die welke alleen zijn afgestemd op Nederlandse voorkeuren. Er zijn bij de keuze van emissiereductietechnologieën twee cruciale variabelen bepalend, namelijk de potentie van een technologie om bij te dragen aan de probleemoplossing en de termijn waarop die potentie kan worden gerealiseerd. Voor de lezer is het niet eenvoudig de consequenties van het gelijktijdig beschouwen van deze twee variabelen voor een waaier van technologieën te overzien. Vandaar dat figuur 6.2 hier een illustratieve weergave van beoogt te geven. Die figuur brengt uitsluitend de methode van waardering in beeld en geeft een gestileerd beeld van de betekenis van timing in de strategie, maar gaat niet in op de
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162: 160 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 211: 210 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 263 and 264:
3 262 klimaatstrategie - tussen amb
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?