Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

noten
probleeminventarisatie en beleid
1 Ruddiman (2006) betoogt bijvoorbeeld dat we ons huidige gematigde klimaat te
danken zouden kunnen hebben aan het broeikaseffect dat in gang gezet is toen
onze voorouders natte rijst (methaan) gingen verbouwen. Volgens de astronomische
kalender zou het nu namelijk tijd zijn voor een ijstijd. De ijstijdencyclus
wordt grotendeels bepaald door de precessie van de aardas. De aardas heeft geen
vaste richting, maar beschrijft een kegel met een periode van circa 26.000 jaar,
waardoor de hoeveelheid geabsorbeerde zonnestraling varieert. Daarnaast zijn er
nog andere afwijkingen met andere perioden, waardoor een samengestelde slingering
ontstaat.
2 Deze betreft het gebruik van marktwisselkoersen in plaats van koopkrachtpariteiten.
Bij marktwisselkoersen lijkt de welvaartsachterstand van arme landen
groter dan hij in werkelijkheid is, doordat geen rekening wordt gehouden met het
lagere prijspeil.
3 Brief van Castles van 29 augustus 2002: “For example, the Bank (i.e. The World
Bank) argues that ‘non-oecd countries use (...) 3.8 times as much energy per
dollar of gdp [as oecd countries], (...) [However,] the ratio of use of energy per
unit of gdp in non-oecd countries to that in oecd-countries (...) is not 3.8 : 1 but
1.2 : 1.”
4 De verbetering daarin wordt door dezelfde fout overschat, hetgeen de eerdere
fout gedeeltelijk compenseert.
5 Een deel van de zeespiegelstijging is autonoom, dus los van klimaatverandering,
en wordt veroorzaakt door naijlen van processen in het (verre) verleden.
6 Onenigheid over met name dit punt was voor Chris Landsea reden uit het ipcc
te stappen: http://sciencepolicy.colorado.edu/prometheus/archives/science_
policy_general/000318chris_landsea_leaves.html.
7 De trend is robuust voor de selectie naar de mate van extremiteit van gebeurtenissen.
Het knmi doet er nader onderzoek naar.
8 De schattingen van de natuurlijke koolstofkringloop lopen uiteen. Ook menselijke
aandelen van 10 procent worden genoemd.
9 In een evenwichtssituatie is het saldo van de energiefluxen van en naar een
systeem per definitie nul. De gemeten opwarming van de aarde wordt veroorzaakt
door een verstoring van de energiebalans in de orde van grootte van 1
W/m 2 . De onderliggende energiefluxen van en naar het systeem aarde liggen een
factor 100 tot 1000 hoger, waarbij een beperkte kennis geldt over de wijze waarop
de samenstellende fluxen (in hoofdzaak straling en reflectie, beide zowel naar de
ruimte als naar de aarde, en energietransport via verdamping en condensatie)
elkaar onderling beïnvloeden.
10 De volgende term in de reeks 1, 2, 3, … is niet 4, maar 10 wanneer men aanneemt
dat y = x 3 – 6x 2 + 12x – 6. Dit extreme voorbeeld dient slechts om de extreme
kracht van kalibratie te illustreren. Modellen (fysische meer dan economische)
worden gebaseerd op theorie, maar dat kan een (gedeeltelijk) onjuiste theorie
zijn.
65