Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

gericht op overstromingsveiligheid, een euro die daaraan wordt besteed komt veel directer ten goede aan Nederland dan een euro voor emissiereductie, waarvan het effect mondiaal sterk wordt verdund. Aanbeveling 2 Ten behoeve van de toekomstige waterhuishouding moeten zonder uitstel ruimtelijke reserveringen worden gemaakt. Dat vereist een zwaarder gewicht van landelijke boven lokale prioriteiten, alsmede bestuurlijke aanpassingen om dit te realiseren. Omdat niet zeker is of die reserveringen zullen worden gebruikt, liggen dubbelbestemmingen van water en natuur, en uitsluiting van bouwbestemmingen voor de hand. Grote investeringen ten behoeve van overstromingsveiligheid zijn betaalbaar door een gefaseerde aanpak over een lange periode. De waterhuishouding vraagt ook internationale afstemming in de stroomgebieden van de grote rivieren. Aanpassingsbeleid biedt ook kansen. Nederland heeft internationaal een sterke positie in de waterbouw. De toenemende intensiteit van de hydrologische cyclus van de aarde en de stijging van de zeespiegel zullen zorgen voor (nog) meer internationale vraag naar deze expertise. 6.3 emissiereductie: routes en tijdpaden een nederlandse en europese klimaatstrategie Uitdaging: drastische vermindering van koolstofuitstoot tegen 2050 Welk concentratieniveau van ghg’s in 2100 haalbaar is, wordt in overwegende mate bepaald door de emissies in de komende vijftig jaar. Dat betekent dat er te weinig tijd is om te wachten op een transitie in het energiesysteem, wil de 2 °Cdoelstelling van de eu serieus haalbaar zijn. Het is een formidabele opgave te bewerkstelligen dat over de komende vijf decennia de netto-emissie voldoende zal worden verlaagd. Bij het huidige én het voorgenomen beleid (dat wil zeggen een verbetering vergeleken met business as usual-scenario’s, bau) blijven de co2emissies van de wereld groeien: volgens het Internationaal Energie Agentschap (iea) bedraagt die groei ongeveer 1 procent per jaar in plaats van circa 1,8 procent per jaar. Er is aanzienlijk meer inzet nodig om de trend om te buigen naar een structureel veel lager niveau, en dat moet worden bereikt ondanks een groei van de wereldbevolking en een forse economische groei in zich ontwikkelende landen. Groei heeft in deze landen prioriteit en des te sterker naarmate de kloof met de rijke landen groter is. Hieruit volgt dat in de komende decennia niet alleen de rijke landen maar ook de relatief arme landen in toenemende mate de koolstofintensiteit van de productie dienen te verminderen. Waarschijnlijk zal het emissiereductieproces na de komende vijftig jaar niet voltooid zijn, maar verder vooruitkijken heeft wat betreft emissiereductiemaatregelen vanwege de onzekerheid weinig zin. Uiteraard is het wel zaak voldoende te investeren in onderzoek en ontwikkeling (r&d) en toepassingen in niches, teneinde baanbrekende emissiereductieopties voor de periode na 2035-2050 te ontwikkelen. De raad onderscheidt voor de komende decennia vier hoofdroutes voor het mondiale emissiereductiebeleid (zie ook figuur 4.1), namelijk: (1) vergroting van 205
206 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme de efficiëntie in het primaire energiegebruik, (2) verandering van de energiemix (fossiele energie, kernenergie, moderne hernieuwbare energie, enzovoort), (3) het gebruik van sinks die co2 absorberen en (4) aandacht voor overige broeikasgassen (obg’s). Een proces van technologieontwikkeling en diffusie is nodig om deze hoofdroutes succesvol te kunnen bewandelen. Hernieuwbare energie biedt tot 2030 te weinig potentie Hoewel efficiëntieverbetering een krachtige emissiereductieroute is, laat zelfs een optimistisch scenario, waarin naast economische groei en efficiëntieverbetering in een bau-scenario een extra beleidsgestuurde afname van energie-intensiteit is verdisconteerd, een emissiegroei zien van 0,7 procent per jaar; en dat terwijl een daling van 0,8 procent per jaar nodig is voor de 2 °C-doelstelling van de eu. Dat betekent dat voor het eu-doel een emissiereductie met circa 1,5 procent per jaar ten opzichte van dit optimistische scenario nodig is. Voor die vergaande reductie van fossiele co2 zijn twee wegen: hetzij mondiale alternatieven voor fossiele energie, hetzij schonere fossiele energie. De alternatieven voor fossiele energie zijn: (1) kernenergie, met een huidig aandeel van 7 procent in het mondiale primaire energiegebruik, en dalend tot 5 procent in 2030; (2) hernieuwbare energie, met een huidig aandeel van 13 procent. Bij die hernieuwbare energie gaat het echter voor ruim de helft om traditionele biomassa. Het aandeel van deze traditionele biomassa (die voortvloeit uit armoede) lijkt te gaan dalen naar 6 procent in 2030, en daarvan moet het emissiereductiebeleid het in elk geval níet hebben. Voorts gaat het om waterkracht, met een huidig aandeel van 2 procent in het primaire energiegebruik, welk aandeel nauwelijks of niet valt uit te breiden. Zou men hernieuwbare energie tot belangrijke pijler van een klimaatstrategie willen maken, dan zou de bijdrage moeten komen van zonne-energie, windenergie en moderne biomassa. Hun huidige totale aandeel van 4 procent van het primair energiegebruik zou dan, rekening houdend met de daling van de aandelen kernenergie en traditionele biomassa, moeten groeien tot zo’n 34-46 procent van het intussen sterk gegroeide primaire energiegebruik. Hoofdstuk 4 laat zien dat dit geen realistische strategie kán zijn. Het aandeel van moderne biomassa is nu 3,5 procent, dat van zon en wind 0,5 procent. Het iea voorspelt in zijn referentiescenario voor deze groep moderne hernieuwbare energie een aandeel van 6,3 procent in 2030. Hernieuwbare energie vormt vooralsnog alleen in de sector elektriciteit (met een aandeel in dat primaire energiegebruik van 35% groeiend naar 38% in 2030) een alternatief voor fossiel energiegebruik. Om dan toch een aandeel van 34-46 procent in de primaire energie te krijgen, zou de fossiele energie geheel uit de elektriciteitssector moeten worden verdrongen – en dat reeds in de komende decennia en terwijl deze sector wereldwijd stormachtig groeit. Vrijwel alle nieuwe centrales zouden dan moeten worden gebaseerd op moderne hernieuwbare energie, zoals waterkracht, wind- en zonne-energie en biomassa. De technische en economische obstakels hiervoor zijn te groot.
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156: 154 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 205: 204 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 257 and 258:
3 256 klimaatstrategie - tussen amb
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?